Onderwaterdrone en ‘kogel’ reinigen eeuwoude ondergrondse watertransporttunnels

De sifons verbinden kleine waterwegen met elkaar, onder andere objecten door. Ze bestaan uit een buis, van tussen de 50 cm tot 6 m doorsnede, die onder de (vaar)weg door is geplaatst. Zo kunnen beken blijven stromen, ook al zit er een snelweg, een kanaal of rivier tussen.

Net als de sifons thuis, kunnen ze na een tijd volslibben en verstopt raken met van alles en nog wat. Daarom inspecteren we ze na een bepaalde tijd en maken we ze schoon als dat nodig is.

Verzakkingen voorkomen en doorstroming stimuleren

De controle is belangrijk, omdat we niet willen dat instabiele sifons zorgen voor verzakkingen onder (vaar)wegen. En omdat de doorstroming van water belangrijk is voor de biodiversiteit en vernatting van grond in droge tijden.

De sifons zijn niet alleen belangrijk, maar ook bijzonder. Veel sifons in Zuid-Nederland stammen namelijk uit het begin van de 20^e eeuw. De oudste sifon die we onderzoeken komt uit 1915. In die periode werden er veel grote kanalen gegraven. De beken die er al waren, werden via een sifon omgeleid. Zo hielden ze hun ruimte.

Bijzondere ondergrondse dronecontrole

Omdat ze zo oud zijn inspecteren we de sifons niet alleen op vuil dat de doorstroom van water tegenhoudt, maar ook op stabiliteit. Dat gebeurt door een onderwaterdrone met camera. Die controleert de sifons op scheuren, betonbreuk, waterverlies, loszittende rubbers en aantastingen in het beton (grindnesten). Na deze controle bepalen we of reiniging noodzakelijk is. We verwachten dat we dit jaar veel sifons schoon moeten maken.

Van mensenwerk naar waterkracht en een kogel

Het reinigen van zo’n sifon was vroeger mensenwerk. De sifon werd drooggezet en dan ging iemand de hele sifon door om hem schoon te maken. Tegenwoordig sturen we mensen liever niet in 100 jaar oude buizen. Aannemer Van Doorn gebruikt liever de kracht van water.

Als we een sifon schoon moeten maken, richten we eerst een minibouwplaats in. Dit is meteen een bassin voor het slib, damwanden en afzettingen en een schaftlocatie. Dan komen er 2 trekkers die met een druk van 160 bar water door de sifon kunnen spuiten. Met die kracht wordt via dat water een kogel met gaten door de sifon geleid. Het water en de kogel trekken zoveel mogelijk van het vuil mee naar boven.

Van slib tot boomstammen en matrassen

Het vuil bestaat vooral uit slib en klein drijfvuil. Bij grotere sifons vinden we ook grote stukken boomstam en grofvuil zoals matrassen. Natuurlijk kan het gebeuren dat oude sifons het begeven door de werkzaamheden. Maar we nemen zorgvuldige maatregelen om te voorkomen dat er dan een ramp uitbreekt. Daardoor zal het bovenliggende kanaal niet leegstromen als een sifon het begeeft.

Hinder van de werkzaamheden

De reinigingswerkzaamheden duren gemiddeld 1 tot 1,5 week. Het inrichten van de bouwplaats duurt ook 1 week. Omwonenden moeten dus rekening houden met zo’n 2,5 week werkzaamheden, wegafzettingen en mogelijk lichte geluidshinder.

Grondig proces van materiaalafvoer

Het materiaal dat uit de sifon komt, vangen we op in een bassin. Zo komt het niet in de bodem. Daarna nemen we er monsters van om te bepalen wat ‘de vangst’ is, zodat we ieder materiaal via de juiste weg kunnen afvoeren.

De grote modderkruiper krijgt voorrang

De tijd die wij nodig hebben om monsters te nemen, heeft de grote modderkruiper ook nodig. Dit is een beschermde diersoort die graag in het slib zit. Daarom zorgen we er eerst voor dat hij terugkeert naar het water, voordat we onze vangst afvoeren.