Onderzoek naar opties om kieuwpootkreeft te beschermen
De kieuwpootkreeft (officiële naam: rood-groen zwemmend geraamte) is uiterst zeldzaam in Noordwest-Europa. Het geplande tracégebied van de snelweg A15 is een van de weinige gebieden waar het dier voorkomt. Er is ons veel aan gelegen het prehistorische diertje te beschermen. Er wordt nu onderzocht hoe de beestjes kunnen worden behouden bij mogelijke verlenging van de A15.
Martin Soesbergen, bioloog bij Rijkswaterstaat, vertelt enthousiast over het grotendeels doorzichtige diertje van zo’n twee tot drie centimeter lang. ‘Deze kieuwpootkreeft is een heel primitieve vertegenwoordiger van de kieuwpootkreeften, waarvan watervlooien de bekendste zijn. Ze zijn mooi gekleurd: de kieuwpootkreeften die we hebben gevonden zijn rood-groen, zoals de officiële naam al aangeeft.’
Mystieke status
De diertjes zijn om meer redenen bijzonder. Hun bouw is sinds de prehistorie niet echt veranderd, waardoor ze ‘levende fossielen’ worden genoemd. De Engelsen noemen de kieuwpootkreeft ‘fairy shrimps’ (elvengarnalen). Deze mystieke status dankt de kieuwpootkreeft aan het vermogen om schijnbaar uit het niets op te duiken. Dat heeft ermee te maken dat de eitjes tientallen jaren in een drooggevallen modderpoel kunnen liggen. Komt de modderpoel weer onder water te staan, dan komen de eitjes uit.
‘Daardoor dachten mensen in de middeleeuwen dat de kieuwpootkreeft uit het niets ontstond. Logisch, want ze hadden nog geen microscoop’, aldus Martin. Hij legt uit dat de kieuwpootkreeft met goede redenen leeft in wateren die tijdelijk droogvallen. ‘Daarin komen geen natuurlijke vijanden voor zoals vis en roofkevers. De kreeftjes zijn bovendien aangepast aan dat soort milieus.’
Zeer zeldzaam
De kieuwpootkreeft komt aan zijn voedsel door op zijn rug te zwemmen en met de pootjes naar boven te wapperen, waarmee eten uit het water wordt gefilterd. Het dieet bestaat uit organisch materiaal, zoals algen en bacteriën. Bioloog Martin benadrukt dat de kieuwpootkreeft in Noordwest-Europa zeer zeldzaam is. Vandaar dat hij best wil zeggen dat de kieuwpootkreeft voorkomt in de buurt van Zevenaar, maar specifieker wil hij niet worden. ‘De exacte locatie houden we verborgen, want je wilt niet dat Jan en alleman met schepnetjes op jacht gaat.’
Beschermen
We verkennen op dit moment de mogelijkheden om de kieuwpootkreeft te behouden bij de mogelijke verlenging van de snelweg A15. Het verplaatsen van de eitjes vanuit de bodem van een van de poelen naar andere poelen of nieuw aan te leggen poelen is een van de mogelijkheden.
Binnenkort plaatsen we een video over de kieuwpootkreeft op onze Facebookpagina. Houd die dus in de gaten.