Held achter de held: boswachters Joeri Lamers en Remi Hougee
In een laaggelegen land als Nederland is de strijd tegen het water al eeuwenoud en tegelijkertijd nog steeds actueel. Dat wij droge voeten houden, is zeker geen zekerheid. Daar mogen we de helden van het programma Kustlijnzorg voor bedanken.
In de rubriek ‘Held achter de held’ laten we u graag kennismaken met deze kust- en natuurbeschermers. Dit keer: Joeri Lamers en Remi Hougee, boswachters van Staatsbosbeheer op Terschelling.
Hoi Joeri en Remi, kunnen jullie iets vertellen over jullie rol bij Staatsbosbeheer?
Remi: ‘We zijn onderdeel van een team van 12 boswachters op Terschelling. Samen met onze collega's zijn we verantwoordelijk voor het natuurbeheer op het eiland.
Het beeld heerst dat een boswachter altijd buiten is, maar dat is helaas niet waar. Ik stuur onder andere veel vrijwilligers aan en Joeri denkt veel mee over natuurherstelmaatregelen. Dit doen we ook vaak vanaf kantoor, maar we proberen zeker in deze tijd ook veel naar buiten te gaan.’
Joeri: ‘85 procent van het eiland is in beheer bij Staatsbosbeheer. Bijna iedereen die iets onderneemt, heeft met ons te maken. Of het nu om een fietstocht of verbouwing van een zomerhuisje gaat. Voor het natuurbeheer overleggen we ook veel met de eilandbewoners. Zij wonen al hun hele leven aan het water, daarom is het belangrijk dat ze ook betrokken zijn bij het beheer van de kust.’
Jullie werken voor het kustbeheer veel samen met Rijkswaterstaat. Hoe werkt dat?
Remi: ‘Je moet het zo zien: Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor de veiligheid en wij zorgen voor het natuurbeheer. Samen zijn we de afgelopen 25 jaar verantwoordelijk geweest voor een nieuwe aanpak in de kustveiligheid, waarvan ook de natuur profiteert; ‘dynamisch duinbeheer’.
We maken hierbij ‘kerven’ in de duinen, stukken waar we het duin lager maken. We bootsen daarmee natuurlijke stuifplekken na, waardoor zand vanaf het strand verder het eiland op kan waaien. Hoe meer zand het eiland op stuift en buiten bereik van de zee komt te liggen, hoe beter dat is voor de veiligheid.
Intussen trekt dit kalkrijke zand plant- en diersoorten aan die uit de duinen waren verdwenen. Dat maakt deze aanpak ook goed voor de biodiversiteit.’
Joeri: ‘Op het moment dat er stukken duin lager kwamen te liggen, zagen eilandbewoners ineens de zee vanuit het dorp. Daar schrokken ze van, wat begrijpelijk is. We zijn toen samen met Rijkswaterstaat, en in het bijzonder met Jan Roelof Witting, in gesprek gegaan met de bewoners. Om de zorgen weg te nemen en extra garanties te geven over het beheer.
We gingen met de eilandbewoners het gebied in om uit te leggen dat de duinen nog veiliger zijn dan voorheen. Met de mooiere natuur achter de duinen als bijkomend voordeel. Nog altijd nemen we buurtbewoners elk jaar mee op excursie naar de ‘levende duinen’. Inmiddels kun je duidelijk zien wat het effect van deze aanpak is op de natuur achter de duin. Daar reageren buurtbewoners ook heel positief op.’
Staan er meer natuurgebieden op Terschelling op de agenda?
Joeri: ‘De Boschplaat is nu een belangrijk aandachtsgebied. Dit is een uitgestrekt en ongerept natuurgebied.
De stuifdijk die we hier lang geleden hebben aangelegd beperkt de dynamische natuur van het gebied. Nu houdt die het zand tegen dat van het strand het eiland op stuift, waardoor het de Boschplaat niet kan ophogen. Daarom willen we ook hier voor een levend duinlandschap zorgen.
Het stuivende zand zou ook op de Boschplaat voor meer variatie kunnen zorgen. Bijvoorbeeld door hoogteverschillen en doordat ‘oude’ plantengroei onder het zand verdwijnt en de natuur zichzelf daardoor verjongt.’
Vaker de natuur in
‘Zeker bij de Boschplaat is er een grote behoefte aan een levend duinlandschap. Toeristen op Terschelling trekken vaker en langer de natuur in. Dit is ook een stuk makkelijker geworden met de vele elektrische fietsen die op het eiland te huur zijn. Waar vroeger weinigen zo’n flinke tocht van de dorpen naar de Boschplaat maakten, zie je nu soms 40 geparkeerde fietsen op een rij staan.
Dit natuurgebied diverser en dynamischer maken, is dan niet alleen beter voor de natuur; het zorgt er ook nog eens voor dat dit gebied gevarieerder wordt voor bewoners en toeristen. Uiteindelijk is dat ook waar we voor staan als Staatsbosbeheer: op een duurzame en veilige manier de natuur beschermen en mensen daar op een verantwoorde manier van laten genieten’