De Velsertraverse: klaar voor de komende 50 jaar

Technisch manager Marcel Kruijff en omgevingsmanager Harold Hansen van Rijkswaterstaat vertellen over de werkzaamheden en de communicatie van dit bijzondere project: ‘Een viaduct optillen doe je niet iedere dag.’

Scheuren in het beton

In juni 2021 werd scheurvorming in het beton van het viaduct ontdekt. Scheuren ontstaan door krachten die op het beton inwerken. Dat komt vaker voor en is niet meteen gevaarlijk. Toch sloot Rijkswaterstaat uit voorzorg een vluchtstrook boven de scheuren.

Bij een tweede inspectie eind december 2021 bleek opnieuw sprake van scheurvorming op een andere plek in het viaduct. De werkzaamheden van mei tot en met juli 2023 waren nodig om de draagkracht van het viaduct te herstellen.

Opleggingen vervangen

Na onderzoek bleek dat de opleggingen vervangen moesten worden. ‘Deze opleggingen zijn de verbinding tussen de liggers en de onderliggende constructie’, vertelt Kruijff. ‘Ze verdelen het gewicht van het viaduct en vangen de bewegingen van uitzetting en krimp op die ontstaan bij weersveranderingen.'

'Het probleem was dat de stalen strips onder de liggers na jaren verroest waren en daardoor niet meer goed meebewogen. Het onderliggende beton moest daardoor plaatselijk alle kracht opvangen en is gaan scheuren. Daarom hebben we de stalen strips vervangen door flexibele oplegblokken die het gewicht van het viaduct goed verdelen.’

Viaduct optillen en laten zakken

Het viaduct bestaat uit een noordelijk en een zuidelijk deel. Eerst werd het zuidelijke deel aangepakt, daarna het noordelijke. De werkzaamheden duurden 5 weken per deel. Beide keren volgde de aannemer 5 stappen.

Eerst werd het dek van het viaduct opgetild, daarna werden de metalen strips vervangen en de scheuren in het beton hersteld. Vervolgens werden de oplegblokken geplaatst en kon het dek van het viaduct weer teruggeplaatst worden.

Kruijff vertelt met passie over de vijzelconstructie om het wegdek op te tillen: ‘Een vijzel is niks anders dan een grote krik. We hebben stalen staven door het wegdek heen geboord, die op de vijzels rusten. Een computergestuurd systeem tilde vervolgens het wegdek op.’

Ook zijn collega Hansen vond dit bijzonder: ‘Een viaduct optillen doe je niet iedere dag.’

Persoonlijke communicatie

De gemeente Beverwijk ging akkoord met de werkzaamheden op de voorwaarde dat Rijkswaterstaat voldeed aan de eerdere planningsafspraak en het viaduct op 29 juli 2023 klaar zou zijn. Een toezegging die Hansen direct deed met de woorden ‘dat gaan we halen.’

De strakke planning was meteen ook de grootste uitdaging, vertelt Hansen. ‘We hadden voor elk deel van het viaduct 4 weken de tijd, plus 1 week speling om onvoorziene gebeurtenissen op te vangen. Daarnaast moesten we de communicatie goed regelen.'

'Mensen zijn over het algemeen niet blij met werkzaamheden. Een viaduct dat 10 weken grotendeels gesloten is, levert nogal wat hinder op voor weggebruikers, want ze zorgen voor verkeershinder.’

Het is belangrijk om met mensen in gesprek te blijven en ze duidelijk en goed te informeren. Dat gesprek voer je natuurlijk vanuit je functie als omgevingsmanager, maar ook vanuit jezelf, als persoon. Dat persoonlijke aspect in communicatie helpt mij bij het brengen van een moeilijke boodschap.

Volgens Hansen is het belangrijk om betrouwbaar en voorspelbaar te zijn. ‘Wees eerlijk en transparant als je een moeilijke boodschap komt brengen en maak je ambities duidelijk. Het vergt durf om op een verstandige manier open kaart te spelen, maar daarmee bereik je wel een goede samenwerking.’

Bijsturen tijdens het project

Een deel van de omleiding is tijdens de werkzaamheden aangepast. Na een paar weken bleek het gedrag van de weggebruiker anders dan verwacht.

'Net voorbij het station Beverwijk ligt een tunneltje onder het spoor door’, legt Hansen uit. ‘Dat hadden we in verband met de werkzaamheden afgesloten, behalve voor bussen en hulpdiensten. De gedeeltelijke afsluiting zorgde voor vertragingen en files voor het station langs. Uit frustratie hielden weggebruikers zich niet meer aan de regels en aanwijzingen van verkeersregelaars: het regende klachten.'

'Dan moet je op een gegeven moment de discussie afbreken, alle partijen bij elkaar brengen en een ander besluit bespreekbaar maken'.

Zo is samen besloten om de tunnel voor uitgaand verkeer weer open te stellen. Door deze bijsturing werd het weer veilig voor fietsers en nam de vertraging voor bussen en andere weggebruikers sterk af. Een klein voorbeeld van hoe je als persoon, zelfs in een grote organisatie, echt het verschil kan maken, aldus Hansen.

Overigens hadden de omleidingen ook een positief effect. Er doen nu meer mensen mee met het fietsprogramma van de omgevingsdienst IJmond. Zij namen normaal de auto, maar gaan nu met de fiets. ‘En die fietsers blijven waarschijnlijk voor een groot deel uit de auto.’

Met de bus over het vernieuwde traject

De verkeershinder is bijna voorbij. Want de deadline van 29 juli 2023 wordt gehaald, tot gepaste trots van Kruijff en Hansen.

En dat is niet het enige. Hansen: ‘In de regio zijn er plannen voor een busbaan over de Velsertraverse. Dat was eerder niet mogelijk vanwege de constructie van het viaduct. Nu, na het herstel, kan het viaduct een nieuwe busbaan wel aan.’

En de weggebruikers? Die zitten de komende tijd goed. ‘Dit viaduct kan de komende 50 jaar weer mee.’