Kunstenaar David Veldhoen is artist in residence voor Strategische Verkenningen
Sinds het voorjaar van 2023 werkt kunstenaar en architectonisch ontwerper David Veldhoen als artist in residence bij Rijkswaterstaat. In opdracht van het programma Strategische Verkenningen ontwikkelt hij 3 ideeën rondom de strategie van Rijkswaterstaat: Kompas Rijkswaterstaat. Het overkoepelende thema dat hij heeft gekozen voor zijn ontwerpen is ‘kantelpunten’.
‘Het is sterk van Rijkswaterstaat om een kunstenaar in alle vrijheid te laten meekijken naar de opgaven waar de organisatie voor staat’, zegt Veldhoen. Hij wijst op de eeuwenlange traditie in het Britse leger om een kunstenaar mee te sturen naar het front en daarvan verslag te laten doen.
‘Picasso’s schilderij ‘Guernica' liet een ander beeld van de oorlog zien dan het verslag van een journalist.’
Daarop doordenkend: ‘Eigenlijk gaat nu bij ons achter een flinterdun, kosmetisch welvaartslaagje ook een oorlog schuil… Tegen onszelf, want we vinden economie nog steeds belangrijker dan ecologie. Die snelle zeespiegelstijging zie je toch niet echt? En de afnemende soortenrijkdom nemen we gemakshalve voor kennisgeving aan, terwijl we besluiten voor de lange termijn voor ons uitschuiven.’
Het onzichtbare zichtbaar maken
Veldhoen wil in zijn werk ‘onzichtbare natuurlijke processen en patronen zichtbaar maken’. Een mooi voorbeeld daarvan is het bijenpaviljoen dat hij een aantal jaren geleden, in opdracht van de provincie Zuid-Holland, tot stand bracht.
Het ontwerp van het bijenpaviljoen is gebaseerd op het drieledige lichaam van een bijenkoningin. De gevel van het paviljoen is geperforeerd met 4000 gaten, overeenkomend met het aantal lensjes waar de samengestelde bijenogen uit bestaan.
Kompas RWS
Om zich te oriënteren, verdiepte Veldhoen zich in de complexe uitdagingen van Kompas RWS. Zowel klimaatadaptatie als andere elementen uit het kompas probeert hij in zijn ideeën te verwerken. Denk aan verbetering van het natuurlijke fundament van water en bodem, onze rol in het ruimtelijke domein, het opgavegericht samenwerken en beleid maken in de uitvoering.
‘Natuurlijk heb ik geen toverstokje. Wel hoop ik een verbeeldend steentje bij te kunnen dragen aan de manier waarop we de wereld veranderd willen zien.’
Kantelpunten
3 voorlopige ideeën, met werktitels ‘Amfibium’, ‘Fluctoforum’ en ‘Habiversum’, verwijzen vanuit verschillende invalshoeken naar een zogenaamd kantelpunt. ‘In zowel de levende als de levenloze natuur én intermenselijk kunnen zich kantelpunten voordoen. Dat is het moment in een proces waarop er geen weg terug meer is.’
‘Amfibium’ verbeeldt een denkbeeldig post-Deltaplan. Hoe kunnen komende generaties in symbiose met de zee leven? De getijden zijn hier als metafoor van zeespiegelstijging een ‘perpetuum mobile’ van oneindige kantelpunten.
‘Fluctoforum’ is gericht op het doorslaggevende kantelpunt waarop we besluiten voor de lange termijn nemen. Hoe kan Rijkswaterstaat als uitvoeringsorganisatie ook voor een leefbare toekomst verantwoordelijk en proactief handelen?
‘Habiversum’ gaat over kantelpunten in de levende natuur. ‘Alleen een symbiotische verhouding tot het aardse en tot onze medemensen en -soorten lijkt een ecologisch kantelpunt te kunnen keren.’
Vervolg
In het najaar van 2023 zal Veldhoen zijn ideeën presenteren. 'Het zou mooi zijn om de gekozen ideeën en ontwerpvoorstellen met medewerkers van Rijkswaterstaat en derde partijen verder uit te werken. Dit om later een breder publiek te prikkelen. Mijn motto is: geen doem- maar doen-denken!’
Meer informatie leest u ons nieuwsbericht Kompas RWS.