Quickscan natuur Noordtunnel: rekening houden met de natuur tijdens tunnelrenovatie
Voordat de renovatiewerkzaamheden bij de Noordtunnel van start kunnen gaan, vindt in de omgeving van de tunnel de ‘quickscan natuur Noordtunnel’ plaats: een eerste toetsing aan de Wet en regelgeving voor natuur.
Ruud Hendriks, adviseur ecologie bij TEC die namens Rijkswaterstaat het onderzoek verrichtte, vertelt hoe zo’n onderzoek werkt en wat hij gevonden heeft.
Wat houdt een quickscan natuur in?
‘Bij renovatiewerkzaamheden zoals bij de Noordtunnel, ben je vanuit de Wet natuurbescherming verplicht te onderzoeken of er in de omgeving beschermde natuur (gebieden en soorten) is. Zo’n onderzoek bestaat uit 2 delen: een bureaustudie en een veldstudie.’
‘In de bureaustudie bekijken we wat er al bekend is. Wat weten we over de natuur die voorkomt in de omgeving? Bij het veldbezoek gaan we naar de tunnel toe. Daar bekijken we de hele omgeving rond de tunnel, op zoek naar (mogelijk) leefgebied voor beschermde flora en fauna soorten.’
‘Ik loop het hele gebied door en bekijk elke meter, van bomen waar nesten in kunnen zitten tot gebouwen waar dieren in weg kunnen kruipen.’
En wat heb je gevonden bij de quickscan natuur Noordtunnel?
‘We zagen 2 interessante dingen tijdens het onderzoek. Het eerste was een vrij groot vogelnest op 50 m van de Noordtunnel. Vermoedelijk een jaarrond beschermd nest. Dat zijn nesten van vogelsoorten die niet elk jaar zelf makkelijk een nieuw nest kunnen bouwen. Vaak zijn dat roofvogels, zo mogelijk ook in dit geval.’
‘Daarnaast staat er langs de snelweg in de richting van de Noordtunnel een rij bomen. Die bomen zijn hoog en komen boven de verkeerslichten uit. Daar zouden vleermuizen een vaste vliegroute kunnen hebben.’
Roofvogels en vleermuizen dus. Wat betekent het als je dat soort ontdekkingen doet?
‘Dat is altijd projectafhankelijk. Dat hangt bijvoorbeeld af van het soort werkzaamheden van een project. In het geval van het jaarrond vogelnest bij de Noordtunnel betekent het dat er niet gewerkt kan worden in de directe omgeving op het moment dat de vogel daar zit te broeden; mits er bepaalde compenserende maatregelen worden getroffen.’
‘Mensen moeten bijvoorbeeld een verstoringsvrije afstand hanteren. Buiten het broedseizoen kun je vaak wel in de omgeving werken, want het nest zelf kan gewoon behouden blijven. Dat zit verder niet in de weg in dit geval.’
‘Maar als zo’n nest wel weg moet, is er vervolgonderzoek nodig. Daarbij kijken we of het echt in gebruik is, van welke vogelsoort het is en hoe we het nest kunnen compenseren voordat het weggehaald wordt. Maar dat is hier niet aan de hand.’
‘Er komt geen vervolgonderzoek. Voor wat betreft de vleermuizen is het hier iets minder spannend. Omdat er al verkeerslicht aanwezig is, zijn ze gewend aan licht en kan Rijkswaterstaat daar dus best aan de slag.’
‘Het enige waar de werkers rekening mee moeten houden, is het gebruik van bouwlichten. Als zij die gebruiken in de periode dat er vleermuizen kunnen vliegen, moeten ze erop letten dat die niet verder schijnen dan de verkeerslichten.’
Waarom is het zo belangrijk om dit soort onderzoeken te doen?
‘In Nederland, en eigenlijk ook wereldwijd, zie je dat de biodiversiteit achteruit loopt. De toename aan ruimtelijke ontwikkelingen is daar een van de voornaamste oorzaken van. Maar ook de toename van verkeer en allerlei vormen van verstoring door geluid en licht dragen daar aan bij.’
‘En dat zijn precies verstoringen die vaak ontstaan bij werkzaamheden. Vandaar dat het belangrijk is om ervoor te zorgen dat we in Nederland behouden wat we nog hebben aan biodiversiteit. En liever nog dat we het proberen te verbeteren.’
Heeft Rijkswaterstaat voldoende aandacht voor de natuur?
‘Ja, ik merk dat we daar binnen dit project echt veel aandacht voor hebben. Je ziet dat het belangrijk gevonden wordt om het onderwerp al vroegtijdig mee te nemen in te maken beslissingen.’
‘En met extra onderzoeken en maatregelen denken we zelfs nog verder mee dan we verplicht zijn. Wettelijk gezien hoeven we dan wel weinig te doen, maar we willen echt meehelpen aan betere biodiversiteit.’
‘We zijn nu bijvoorbeeld met Rijkswaterstaat in gesprek over extra maatregelen die we kunnen nemen om de biodiversiteit in dat gebied te verbeteren. Daarmee zetten we net even die stap extra!’