Bevers Heinenoordtunnel al een tijd niet gespot: 'Betekent niet dat ze weg zijn'

‘Bevers zijn nachtdieren, dus de kans is groot dat ze weer worden waargenomen aan de randen van de werkdag als weer het later licht en eerder donker is.’

Demmer is ecoloog bij aannemerscombinatie Savera III (Dura Vermeer, SWARCO en SPIE) die de renovatie van de Heinenoordtunnel uitvoert. Samen met Rijkswaterstaat namen ze voor de start van de werkzaamheden maatregelen om te voorkomen dat de bevers, een beschermde soort, worden gestoord. 

De bevers zitten op 3 plekken rond de Heinenoordtunnel: in de blusvijvers aan beide kanten van de Oude Maas en op het terrein van het voormalige bouwdok. Overigens lijkt het er volgens Demmer op dat de plek bij de noordelijke blusvijver geen volwaardige burcht is. ‘Het ligt dicht bij de burcht in het bouwdok. En het is meer een hol, dus ik ga ervanuit dat het een soort rust- of schuilplek is.

Elke ochtend bevers spotten

De bevers in het bouwdok werden lange tijd bijna elke ochtend gezien door de bouwers. ‘Die zaten dan in de keet en zagen de bevers ’s ochtends in de schemering terugkeren vanaf de Oude Maas naar hun burcht.’ De dieren werden dan ook bijna beschouwd als ‘buren’. Daardoor viel het op dat niemand ze in de zomermaanden nog zag.

Heb geduld, verzekerde Demmer aan het eind van de zomer. ‘Bevers zijn nachtdieren, dus de kans is groot dat ze straks weer aan de randen van de werkdag worden waargenomen als weer het later licht en eerder donker is.’

Bovendien waren de bevers, toen ze nog gespot werden, onverstoorbaar. Ze trokken zich weinig aan van de bouwwerkzaamheden. Ook omdat er rekening met ze wordt gehouden. Zo staan er hekken om de burcht, zodat er niet per ongeluk een voertuig overheen rijdt en de burcht instort.

Dagen korter, kans groter

Begin september zei Demmer al dat hij verwachtte dat de bevers er nog zitten. Al was het maar omdat het een mooi plekje is, dichtbij Natura 2000-gebied en het water. Een paar weken later komt zijn voorspelling uit. Eind september belt hij op: ‘Ze zijn weer gezien. Net als voorheen. Aan het begin van de werkdag, toen het nog donker was, hebben de bouwvakkers ze weer vanuit de keet langs zien zwemmen.’

Zoals gezegd is Demmer niet verrast. Ook omdat in de omgeving indirect bewijs werd gevonden voor de aanwezigheid van bevers. ‘Bij de Oude Maas zagen we vrij veel verse knaagsporen. Echt het werk van bevers. Het was toen alleen de vraag of het de ’bouwdok-bevers‘ waren. Maar nu ze weer gespot zijn, is dat wel duidelijk.’

Het liefst in het water

Naast het hek om de burcht heeft Rijkswaterstaat meer maatregelen genomen om de bouwoverlast voor de bevers te beperken. Alle maatregelen die nodig zijn, zijn vastgelegd in een ecologisch werkprotocol.

In de buurt van de burcht is bijvoorbeeld ook de sterkte van het werklicht aangepast. En op het fietspad langs de Heinenoordtunnel, waar het werkverkeer overheen gaat, geldt een maximumsnelheid van 15 km/uur om aanrijdingen met de beschermde dieren te voorkomen.

‘Ze zullen daar vast wel eens oversteken, maar dat doen ze niet graag. Ze verplaatsen zich liever door het water. Dat is instinct, want op het land zijn ze kwetsbaar voor roofdieren, zoals de wolf. Die komt daar niet voor, maar het zit er van nature in dat ze liever slootjes, beken of rivieren gebruiken om zich te verplaatsen.’

Wilgen omgeknaagd

Dat de bevers er nog zitten, is goed nieuws, vindt Jeroen Demmer. En het is goed samenleven met de bever. Ook al knaagden ze aan de aangeplante wilgen bij de blusvijver. ‘Die waren nog niet zo dik, dus die hadden ze zo om. Om de overgebleven bomen hebben we toen een afrastering gezet. Nu moeten ze iets verder voor hun lievelingsbomen.’ 

Nu de bouwdok-bevers weer gespot zijn, zet Demmer een dezer dagen zelf de wekker heel vroeg. ‘Ik ga ’s ochtends in de schemering naar de bouwplaats met m’n fotocamera, want ik wil ze zelf ook wel weer even zien.’ In het najaar van 2022 zag hij ze een keer terugzwemmen naar de burcht. ‘Dat was een mooi moment. Maar je moet ook geluk hebben, want uiteindelijk blijft het een zeldzaamheid om ze te zien.’