Zo belangrijk is verlichting in de Heinenoordtunnel (A29)

In een tunnel zorgen we met een goede verlichting natuurlijk ten eerste voor voldoende zichtbaarheid in de tunnel zelf. Zodat weggebruikers bijvoorbeeld andere voertuigen, en eventuele obstakels goed kunnen zien.

Maar verlichting speelt ook een grote rol bij de overgang van het relatief felle buitenlicht naar het minder sterke licht in de tunnel. En van donker naar licht als je de tunnel uitrijdt.

‘Het is belangrijk dat die overgangen geleidelijk zijn’, vertelt De Haan, ‘zodat de ogen van bestuurders kunnen wennen aan de veranderende lichtsterkte. Want die is groot: in de Heinenoordtunnel gaan we van een lichtsterkte van zo’n 100.000 lux in de buitenlucht naar 150 lux in het midden van de tunnel. Een soepele overgang zorgt voor een constante zichtbaarheid en vermindert zo de kans op ongelukken.’

Wat doen lichtroosters?

Lichtroosters dragen veel bij aan die langzame overgang van lichtintensiteit. ‘Het zijn pakketten met Z-vormige lamellen. Ze laten het buitenlicht op zo’n manier door dat de lichtintensiteit steeds iets minder wordt. De nieuwe lichtroosters zijn zo ontworpen dat ze ook heel effectief zijn bij fel zonlicht. Die komen nu dus bij de ingangen van de Heinenoordtunnel. Boven de ingang aan de noordkant, de buis richting Bergen op Zoom, hangen ze al.’

Verduurzamen en kosten

Dankzij de nieuwe lichtroosters van de Heinenoordtunnel, die anders zijn qua ontwerp en materiaal, hebben we veel minder kunstlicht nodig voor de vereiste overgang in lichtsterkte bij het in- en uitrijden van de tunnel. ‘Omdat we minder kunstlicht nodig hebben, besparen we energie. Ook hebben we er nauwelijks omkijken naar, want lichtroosters doen het altijd. En de ervaring leert dat ze ongeveer 40 jaar meegaan.’

De nieuwe lichtroosters en de energie die we daardoor kunnen besparen, omdat we nu minder kunstlicht in de tunnel nodig hebben, passen perfect bij de verduurzamingsambities van Rijkswaterstaat. Doordat we minder energie nodig hebben voor de verlichting, besparen we ook kosten. ‘Bij de Heinenoordtunnel zijn bovendien de investeringen minder hoog dan bij andere tunnels. Omdat de wanden waaraan we de lichtroosters installeren al aanwezig zijn.’

Nieuwe ledverlichting

Bij de renovatiewerkzaamheden moderniseren we ook de verlichting binnen in de Heinenoordtunnel. ‘De huidige verlichting stamt uit 2012. De tunnel was toen een van de eerste in Nederland die ledverlichting kreeg. Inmiddels is ook die techniek veel beter geworden. De nieuwe ledverlichting van de Heinenoordtunnel is nog efficiënter in energiegebruik.

Ook heeft ze een warmere lichtkleur dan de eerste generatie ledverlichting. Dat oogt prettiger voor de weggebruikers. Verschillende onderzoeken wijzen ook uit dat het beter is voor de zichtbaarheid. En daarmee dus voor de verkeersveiligheid in de tunnel.’

Dimmen en versterken

De nieuwe ledverlichting kunnen we ook sneller en nauwkeuriger dimmen en regelen. ‘Dat is lastiger met de oude verlichting. Maar een vlotte aanpassing is wel belangrijk voor de overgang in lichtsterkte. Een lichtmeter aan de ingang van de tunnel meet constant het buitenlicht. En de ledverlichting in de tunnel wordt daar automatisch op aangepast. Zodat de overgang voor de weggebruiker zo comfortabel en veilig mogelijk is.’

Heldere, schone wanden

In tunnels is ook de afwerking van de wanden belangrijk voor de veiligheid. ‘Heldere wanden dragen bij aan een ruimtelijk gevoel. En ze reflecteren het licht, wat verder bijdraagt aan een veilige en prettige verlichting van een tunnel.

Ook het onderhoud van de wanden speelt hierbij een rol. Kaal beton is bijvoorbeeld maar moeilijk schoon te houden, waardoor de reflectie zo maar kan dalen van 40 naar 10 %. Daarom heeft de Heinenoordtunnel nu al brandwerende, lichte wandpanelen. Omdat die op den duur minder goed schoon te houden zijn, komen daar in het vervolg van de renovatie nog witte panelen overheen die beter schoon te houden zijn.’