Veiligheid voorop: nieuwe systemen Heinenoordtunnel meerdere keren grondig getest
Een groot deel van de werkzaamheden aan de Heinenoordtunnel in 2024 bestaat uit het testen van de nieuwe systemen en installaties. Remco La Rivière, adviseur Verificatie en Validatie bij Rijkswaterstaat, vertelt wat we allemaal testen, waarom we dit doen en wat daarbij komt kijken.
Als de renovatie van de Heinenoordtunnel straks klaar is, heeft de tunnel tientallen nieuwe systemen en installaties. Die zorgen ervoor dat weggebruikers veilig door de tunnel kunnen rijden. En veilig kunnen vluchten als dit in een zeldzame situatie nodig is.
Sommige systemen vervangen de verouderde systemen van de tunnel, zoals ventilatoren, hulppostkasten, omroepinstallaties, camera’s, slagbomen en verkeerslichten.
Maar we hebben ook systemen ingebouwd die vóór de renovatie niet in de tunnel aanwezig waren. Bijvoorbeeld systemen voor de nieuwe vluchtweg in het middentunnelkanaal, zoals de nieuwe vluchtdeuren, LED strips die aangeven waar deze deuren zijn en vluchtroutebordjes.
Ook het hoogtedetectiesysteem is nieuw. Dat waarschuwt voertuigen die te hoog zijn, zodat de chauffeurs tijdig een andere route kunnen kiezen om zo onnodige tunnelafsluitingen te voorkomen. ‘Tijdens de renovatie testen we op meerdere momenten of al deze nieuwe systemen werken én samenwerken’, vertelt Remco.
Testproces begint al bij ontwerp
De testen die we in 2024 uitvoeren zijn onderdeel van een langlopend testproces. Dat begint al bij het ontwerpen van de verschillende installaties.
Remco: ‘Hoe eerder je een fout vindt, hoe minder tijd, moeite en geld het kost om die fout te herstellen. Leveranciers moeten daarom al in de ontwerpfase aantonen dat een installatie voldoet aan de eisen en specificaties.’
Als een installatie vervolgens gebouwd is, testen we in een fabriekstest of die ook daadwerkelijk de gewenste functies uitvoert. ‘We willen zeker weten dat we het systeem ontvangen dat we besteld hebben. We controleren dan of het voldoet aan de technische specificaties en dat het aantoonbaar werkt. Pas daarna installeren we het in de tunnel.’
Testruimte buiten de Heinenoordtunnel
Het centrale systeem van bedienen, besturen en bewaken van tunnels (3BT) is compleet nieuw in de Heinenoordtunnel. Dit systeem gebruikt de wegverkeersleider om de tunnel vanuit de verkeerscentrale te bedienen, besturen en bewaken.
‘Het basissysteem van 3BT is eerder uitvoerig getest’, vertelt Remco. ‘Daarna is het basissysteem aangepast voor de Heinenoordtunnel. In een speciale testruimte hebben we getest of het aangepaste 3BT-systeem goed samenwerkt met alle nieuwe systemen en installaties van de Heinenoordtunnel. We controleerden bijvoorbeeld of een slagboom echt gesloten werd, als we op de knop daarvoor drukten. En we besteedden aandacht aan wat er gebeurt als de slagboom níet of maar deels werkt, bijvoorbeeld door een storing.’
Testen in de Heinenoordtunnel
Inmiddels zijn de meeste nieuwe systemen en installaties in de Heinenoordtunnel geïnstalleerd. Ook hier testen we weer grondig of alles werkt en samenwerkt.
‘Want de omstandigheden in de tunnel zijn anders dan tijdens de testen die we in de fabriek en de testruimte uitvoerden. En alles moet híer werken. Is er niets losgetrild vanwege de renovatiewerkzaamheden? Komt de waterstraal van de blusinstallatie inderdaad ver genoeg met de waterdruk en windsnelheid in de tunnel? Wordt de deur van de hulppostkast niet belemmerd door de hoek waarin deze in de tunnel is bevestigd? Is en blijft de vluchtgang rookvrij in geval van brand? Dit soort specifieke omstandigheden moeten we in de Heinenoordtunnel zelf testen.’
Finale test
Alle testen aan de nieuwe systemen en installaties voeren we uit terwijl de oude systemen nog in de tunnel aanwezig zijn en werken. In de zomervakantie schakelen we de oude systemen en installaties uit en gaan we over op de nieuwe.
‘Daarna testen we alle nieuwe systemen en installaties een laatste keer. Zodat we zeker weten dat de nieuwe systemen en installaties werken en samenwerken. En dat de tunnel als geheel systeem aantoonbaar veilig is. In tegenstelling tot de eerdere testen zijn daarbij niet alleen mensen van Rijkswaterstaat en Savera III (de bouwcombinatie die de renovatie uitvoert) betrokken. Ook belanghebbenden als veiligheidsregio’s en veiligheidsbeambten zijn bij deze finale test aanwezig. Zodat we samen kunnen vaststellen dat de systemen en installaties van de gerenoveerde Heinenoordtunnel doen wat ze moeten doen. Dan weten we zeker dat weggebruikers ook de komende decennia weer veilig door de tunnel kunnen rijden. Én veilig kunnen vluchten als dit in een zeldzaam geval nodig is.’