De mensen achter de renovatie van de Heinenoordtunnel: maak kennis met Reinier en Abdel-Elah

Vele nachten en weekenden, en in de (zomer)vakanties, zetten de mensen van aannemerscombinatie Savera III (bestaande uit Dura Vermeer, SPIE en SWARCO), onderaannemers en Rijkswaterstaat zich in om de bijna 60-jarige Heinenoordtunnel helemaal op te knappen en weer klaar te maken voor de toekomst.

Hoog tijd om met een aantal van hen kennis te maken. In dit artikel vertellen Reinier van der Klooster (informatievoorziening manager) van Rijkswaterstaat en Abdel-Elah El-Masoudi (technisch manager 3BT) van Savera III over hun werkzaamheden tijdens de renovatie.

Wat is jullie rol bij de renovatie van de Heinenoordtunnel?

Reinier: 'Ik ben binnen Rijkswaterstaat verantwoordelijk voor de ontwikkeling en implementatie van een nieuw bedienings-, besturings- en bewakingssysteem. Tijdens de renovatie van de Heinenoordtunnel worden ook de technische installaties en bedienings-, besturings- en bewakingssysteem (3B) vervangen en geüpgraded.'

'Voor de Heinenoordtunnel ontwikkelden we een generiek systeem om hiervan te leren voor volgende tunnelprojecten.'

Abdel-Elah: 'Ik ben technisch manager 3B Tunnels vanuit Savera III. Samen met Reinier ben ik verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de software en hardware waarmee de wegverkeersleider de tunnel bedient en kan ingrijpen als er iets gebeurt in de tunnel.'

'Denk daarbij aan de bediening van verlichting, slagbomen, video- en audiosysteem, ventilatie, systemen voor de communicatie met de wegverkeersleider in verkeerscentrale enzovoort. En het besturingssysteem kan ook zelfstandig ingrijpen bij een calamiteit, zodat weggebruikers veilig kunnen vluchten en de tunnel wordt afgesloten bijvoorbeeld.'

Waarom is jullie werk voor de Heinenoordtunnel zo leuk?

Reinier: 'Het mooie aan dit project is dat we voor de Heinenoordtunnel een totaal nieuw besturingssysteem ontwikkelen, samen met de markt, en leerervaringen opdoen voor volgende tunnelrenovaties. Vooraf hebben we vooral gekeken wat de Heinenoordtunnel nodig heeft aan besturing.'

'We hebben veel tijd en energie hebben gestoken in het ontwerp van het systeem, dat zien wij in de kwaliteit terug. Het systeem werkt in de testfase heel goed en zal zich straks na openstelling gaan bewijzen. We passen het nieuwe besturingssysteem nu alleen toe in de Heinenoordtunnel.'

'Als Rijkswaterstaat doen we veel leerervaringen op bij de Heinenoordtunnel en onderzoeken we welke standaardisaties en procesoptimalisaties er mogelijk zijn bij de vervangingen van de 3B systemen van de overige tunnels die gerenoveerd worden.'

Abdel-Elah: 'Ik vind het leuk, omdat het zo complex is. Dat zullen meer collega’s zeggen, maar dit soort projecten kom je gewoon niet vaak tegen. Projecten waar een civiele opgave gelijk oploopt met een opgave voor industriële automatisering.'

'Rijkswaterstaat was al voor de start van het project bezig met het ontwikkelen van een generiek besturingssysteem dat nu voor het eerst wordt toegepast in de Heinenoordtunnel. Dat was een enorme uitdaging. De planning van de renovatie stond namelijk al vast en dus ook de datum dat het besturingssysteem af moest zijn.'

'Er was daardoor meer tijdsdruk om het op tijd af te krijgen. Uiteindelijk heeft de samenvoeging met de renovatie van de Heinenoordtunnel als voordeel dat we de theorie gelijk in de praktijk kunnen toepassen en we dus snel een goed product hebben.'

Wat is je tot nu toe het meest bijgebleven bij dit project?

Reinier: 'Juli 2023 was een bijzonder moment. Toen hebben we het besturingssysteem en de hardware in een testcentrum in Delft getest. Op het moment dat die aantoonbaar werkte, hadden we een belangrijke horde genomen. Toen wist ik zeker dat het goed zou komen en dat het systeem op tijd klaar zou zijn en de Heinenoordtunnel op tijd met het nieuwe besturingssysteem open kan.'

Abdel-Elah: 'Een half jaar eerder, eind 2022, bereikten we ook een mijlpaal. Omdat de renovatie van de Heinenoordtunnel al bezig was terwijl het besturingssysteem nog werd ontwikkeld, wisten we niet zeker of we het zouden halen. We hadden dus een plan B. Eind 2022 was het moment van de waarheid. Duidelijk werd dat we alles op tijd konden opleveren, Plan B was niet nodig. Dat voelde echt als een overwinning.'

Welke belangrijke momenten komen er voor jullie als ontwerpers nog aan?

Reinier: 'Het besturingssysteem wordt nog verder doorontwikkeld. Er is inmiddels een herziene Landelijke Tunnelstandaard. Daar moet het systeem aan voldoen. Dat traject loopt naast de renovatie van de Heinenoordtunnel.'

Abdel-Elah: 'Het systeem wordt nog verder gefinetuned. We zijn volop aan het testen. Kinderziektes halen we eruit zodat het systeem perfect draait als de renovatie klaar is.'

Wat maakt het werken voor de renovatie van de Heinenoordtunnel uniek?

Reinier: 'De goede samenwerking met de markt en dat je samen met de markt een heel nieuw systeem ontwikkelt en ook gelijk toepast in een tunnel. Een opgave voor industriële automatisering gecombineerd met een renovatie kan alleen goedgaan door een goede en nauwe samenwerking met de markt.'

'Daar was hier sprake van. Rijkswaterstaat heeft samen met Savera III iets moois neergezet waar zowel Rijkswaterstaat als de markt iets van kan leren. Daar hebben wij bij de Heinenoordtunnel wel de (digitale) piketpaaltjes voor geslagen.'

Abdel-Elah: 'De samenwerking met Rijkswaterstaat is heel goed. Het is echt een coproductie waarbij we binnen een strakke planning en binnen budget een goede oplossing hebben ontwikkeld, opgeleverd en geïmplementeerd. We stonden soms voor grote uitdagingen en onder forse tijdsdruk, maar het systeem staat als een huis.'