Wateroverlast op snelwegen: met man en macht gewerkt, voor de spits waren de wegen weer open

Rijkswaterstaat en andere hulpdiensten werkten met man en macht de hele nacht door om het water zo snel mogelijk weg te krijgen en gestrande weggebruikers te helpen. Weginspecteur Marcel Oosting: ‘Ik begon zondagmiddag om 17.00 uur met wateroverlast op festival de Zwarte Cross. Toen naar de A1, om 05.30 uur maandagmorgen was ik thuis.’

Alarmbellen

Vroeg in de avond begonnen de alarmbellen te rinkelen bij de verkeerscentrale van Rijkswaterstaat in Wolfheze. De politie meldde water op de snelweg A35. We hebben er direct een weginspecteur naartoe gestuurd. In de loop van de avond stroomden nog veel meer meldingen binnen over ondergelopen kelders en zelfs woonkamers in Enschede en omgeving. Ook verschillende provinciale wegen en de A1 bij de afrit De Lutte liepen onder. 'Hulpdiensten willen altijd iedereen snel helpen, maar dat was die avond en nacht een onmogelijke opgave.'

Weg afzetten en voertuigen de weg af

Edwin de Haas coördineerde als Officier van Dienst (OvD) namens Rijkswaterstaat de activiteiten. De Haas: ‘We kregen meldingen over de A1: weg ondergelopen en mensen in auto’s die geen kant op kunnen. 2 dingen moesten meteen gebeuren: wegen afzetten en voertuigen van de weg af.'

'Met collega weginspecteur Marcel Oosting, calamiteitenaannemer Grafhorst/de Weerd, mensen vanuit de veiligheidsregio Twente, de brandweer en de politie zijn we aan de slag gegaan. De auto’s die nog zelf konden rijden hebben we tegen het verkeer in teruggeleid. 4 auto’s stonden zover onder water dat ze niet meer konden rijden. Die hebben we weggesleept toen het water gezakt was.’

Vrachtwagens door zelfgemaakte cado

De vrachtwagens wegkrijgen was een enorme klus. De Haas: ‘Het stuk van de A1 waar ze stonden, is te smal. Daar kunnen ze niet draaien. Sommige konden achteruit naar de oprit rijden, maar 20 vrachtauto’s stonden daar te ver vandaan.'

'Daarom hebben we samen met de brandweer zelf een cado in de vangrail in de middenberm gemaakt. Dat is een calamiteitendoorgang, een gat in de vangrail, zodat ze naar de andere kant konden en hun weg wel konden vervolgen.’

Aanslepen materieel

‘Voordat ze door de cado heen konden, moesten eerst rijplaten komen. Anders zouden ze vast komen te zitten in de zachte middenberm. Het was een hele toer om rijplaten ter plaatse te krijgen.’

Er moesten ook kokerzuigers komen, vrachtwagens met een grote slang die het water opzuigen. Oosting: ‘Onderweg naar de A1 ben ik al gaan bellen, maar ze waren nog in gebruik op de A35. Daarna zijn ze zo snel mogelijk naar de A1 gekomen.’

Een dam opgeworpen

De Haas: ‘Het water kwam niet alleen uit de hemel vallen, het kwam ook van de zijkant af de weg op. Zandzakken moet je nog vullen, dat duurt te lang. In sneltreinvaart heeft de aannemer vrachtwagens met aarde opgetrommeld. Daarmee hebben we op de buitenberm van de weg een dammetje van 1,5 m breed en 80 cm hoog opgeworpen. Dat was tijdelijk voldoende om de grootste hoeveelheid water tegen te houden.’

Droge kleren voor weggebruikers

Oosting: ‘Ik heb heel wat water gezien, maar dit had ik nog nooit meegemaakt. Mensen liepen tot hun knieën in het water. Ik zag een paar auto’s drijven met mensen op het dak, maar ik kon niet zien of er nog mensen in zaten. De brandweer was dichterbij. Die heeft ze geëvacueerd en droge kleren gegeven. Mensen zijn voor zover nodig ook nagekeken in de ambulance die was opgeroepen.’

Onderzoek

Het water kwam niet alleen uit de lucht vallen. Er stroomde ook water vanaf de zijkant de weg op. De snelweg is daar verdiept aangelegd. Vlakbij stroomt een beekje, dat met duikers onder de snelweg wordt doorgeleid. Deze hoosbui was bijzonder heftig en bleef een hele tijd op dezelfde plaats hangen.

Lokaal viel er tot 120 mm in 4 tot 6 uur tijd. Dat is 1,5 keer zoveel als gemiddeld in de hele maand juli. Het waterpeil in de beek werd zo hoog dat de duikers het niet meer konden verwerken. We onderzoeken nu of er andere maatregelen nodig zijn.