Overlaatdam: resultaten Deltares-onderzoek
Kennisinstituut Deltares heeft in opdracht van Rijkswaterstaat de oorzaak van het falen van de overlaatdam Bosscherveld onderzocht. Hun conclusie is dat het bezwijken van de overlaat, te verklaren is door een combinatie van factoren.
Aanleiding
Begin januari 2024 is de overlaatdam bij Bosscherveld bezweken. In deze situatie is een woonboot losgeraakt en tegen de nabijgelegen brug gedreven. Zowel de woonboot als de brug zijn hierdoor zwaar beschadigd.
Conclusie
De conclusie van het rapport is dat het bezwijken van de overlaatdam te maken heeft met een combinatie van factoren. Deltares concludeert dat het systeem rond en bij de overlaat Bosscherveld flink is veranderd sinds de aanleg rond 1930. Hierdoor is het waterstandsverval over de overlaat (het verschil in de waterstand vóór en achter de overlaat) een stuk groter geworden.
Verder droegen de dichte scheepvaartopening van stuw Borgharen en de aangebrachte zomerkering op de overlaat ook bij aan het waterstandsverval. Samen met de aanwezige begroeiing zijn daardoor de krachten op de overlaat toegenomen. Hierop is de overlaatconstructie oorspronkelijk niet ontworpen. Ook is het mogelijk dat interne erosie (het wegspoelen van grond onder de overlaat) heeft bijgedragen aan het bezwijken van de overlaat, al is dit niet met zekerheid te zeggen.
Er is dus niet 1 directe oorzaak voor het bezwijken van de overlaatdam. Het is aan de hand van de beschikbare gegevens niet goed mogelijk te kwantificeren in welke mate de verschillende factoren bij hebben gedragen aan het falen van de overlaat. Het Deltares-rapport staat op Open Rijkswaterstaat.
Nieuwe Overlaatdam
Het herstel aan de overlaatdam bij Bosscherveld is in volle gang. Begin juli 2024 is de hoogwaterveilige combiwand van de nieuwe overlaatdam gereedgekomen, die zelfstandig Maaswater kan keren. Ook is er een begin gemaakt met het verwijderen van de 2e tijdelijke nooddam. Verder is er in de bouwvak gestart met het demonteren van de bezweken brug.
De nieuwe overlaat wordt een stuk robuuster dan het oude ontwerp, ook vanwege de klimaatontwikkelingen. Deltares adviseert Rijkswaterstaat bij dit nieuwe ontwerp. De adviezen voor de nieuwe overlaat die in het rapport over de oorzaak beschreven worden, zijn in het nieuwe ontwerp meegenomen en ondervangen.
We zijn op dit moment ook bezig met het herstel van stuw Borgharen. De verwachting is dat de scheepvaartschuif per 1 oktober 2024 weer in bedrijf is.