De werkzaamheden aan het Julianakanaal: uitgedacht van A tot Zinkstuk

Dit technische vakwerk kun je wel toevertrouwen aan Izaak Scherpenisse en het ervaren team van aannemer Van den Herik Sliedrecht. Hij vertelt over het hoe, wat en waarom van de zinkstukken in het Julianakanaal.

Maar eerst de vraag: wat is een zinkstuk nou eigenlijk? Het maken van zinkstukken is iets wat al honderden jaren gebeurt in Nederland. Bij het Julianakanaal worden 4 zinkstukken gebruikt van elk 150 bij 30 m. Het zinkstuk bestaat uit 3 lagen: een vilten onderlaag die zand tegenhoudt en zo de laag erboven beschermt. Dit is een waterdichte folie.

De bovenste laag is een soort worteldoek waaraan een raster van wilgentakken bevestigd wordt. Dit wordt gedaan om ervoor te zorgen dat het hele doek strak op de bodem blijft liggen. Eenmaal in het water wordt het zinkstuk verzwaard met stenen. Die houden de boel op zijn plek.

Ontwerp

Je kunt veel zien van alle werkzaamheden, maar er is nog veel meer wat je niet ziet. ‘Er zijn wel honderd zaken om rekening mee te houden. Zeker bij het Julianakanaal’, zegt Scherpenisse. ‘Er werken straks honderden mensen in een kanaal wat normaal gesproken 4 m onder water staat. Dat komt niet vaak voor. Dan moet je in je plannen en berekeningen nog scherper zijn op een zo robuust en veilig mogelijk ontwerp.’

Onderzoeken en afwegen

Watertechniek is niet alleen ambacht. Het begint altijd bij logistiek, volgens Scherpenisse het meest dynamische onderdeel van het vak: ‘Onze opdracht is namelijk niet alleen om zinkstukken te plaatsen, maar vooral om zinkstukken te ontwerpen die passen bij de omstandigheden in het Julianakanaal. En om vervolgens alle materialen op tijd op de locatie te krijgen. Waarna we zo snel en effectief mogelijk aan het werk gaan met zo min mogelijk overlast voor de omgeving.'

'De logistieke planning is dus een ontzettend dynamisch en een belangrijk onderdeel van ons werk, wat vaak een beetje wordt vergeten door de mensen die alleen het werk buiten zien.’ ‘Een voorbeeld: voordat we de zinkstukken konden plaatsen, hebben we eerst een kleilaag aangebracht op de kanaalbodem. Daar was onder andere 20.000 ton klei voor nodig. Dat zijn 800 vrachtwagens. Die konden niet over de weilanden en wegen bij Berg en Stein. En de dam was toen al geplaatst, dus aanvoer over het water vanuit Born was ook geen optie.'

'Daarom zochten we specifiek naar leveranciers die vanuit België of Maastricht, vanuit het zuiden dus, de klei over het water konden leveren. Al met al een enorme opgave, maar het is gelukt.’

Zekerheid door ervaring

Het plaatsen van de zinkstukken was een opdracht met een grote verantwoordelijkheid. Veel mensen werken straks achter de dam. Heeft Scherpenisse vertrouwen in de aanpak? ‘Absoluut. We hebben een ontzettend ervaren team dat al heel wat zinkstukken heeft geplaatst.'

'Zelf zit ik ook al meer dan 20 jaar in het vak. Die ervaring helpt ons nu, want door alle ontwikkelingen op het kanaal was er een korte voorbereidingstijd voor dit project. Waar we normaal gesproken een jaar lang plannen, deden we dat nu in maar 3 à 4 maanden. Dan is een team dat volledig op elkaar is ingespeeld heel waardevol.’