Rijkswaterstaat neemt maatregelen na evaluatie incident spuikokers van Spui- en Gemaalcomplex IJmuiden

De evaluaties zijn kritisch over de staat van het complex en over de inrichting van de bedienlocatie Schellingwoude. We nemen de uitkomsten van de evaluaties zeer serieus en betrekt deze bij al ingezette maatregelen. We hebben de afgelopen maanden de storing in de spuikokers van 2 november 2023 langs 4 samenhangende sporen zorgvuldig laten evalueren.

De aanleiding van het incident en de technische installaties van de spuikokers zijn onderzocht. Daarnaast is het functioneren van de crisisorganisatie van ons geëvalueerd en is de samenwerking in het Regionaal Wateroverlast Overleg (RWO) onderzocht.

De evaluatierapporten zijn vanaf 3 september 2024 online te vinden op Rijkswaterstaat Publicatie Platform.

Bevindingen

Uit de evaluatie blijkt dat de spuikokers door een technische storing op handbediening waren overgeschakeld en toen niet zijn gesloten. De exacte oorzaak hiervan is (nog) niet vastgesteld. De evaluaties zijn kritisch over de technische staat van het spui- en gemaalcomplex.

Zo is er sprake van uitgesteld onderhoud, waarbij (deel)installaties, die einde levensduur zijn, storingen vertonen waardoor de waterkerende functie niet altijd effectief kan worden vervuld. Uit de evaluatie blijkt ook dat de operators de openstaande schuiven niet op tijd konden opmerken.

Dit kwam door de inrichting van de bedienplek op de bedien- en verkeerscentrale Schellingwoude, waardoor de operators onvoldoende zicht hadden op de storingsmeldingen, de stand van spuischuiven en de ontwikkelingen in het waterpeil.

Er zijn ook positieve conclusies. Zo is er goed samengewerkt tussen ons en de betrokken waterschappen. De afhandeling van het incident is effectief en gecoördineerd verlopen, waarbij betrokken medewerkers over voldoende inhoudelijke expertise beschikken. De partners in het waterbeheer hebben snel gehandeld om het water te laten zakken.

Maatregelen

We nemen de uitkomsten van de evaluaties zeer serieus en betrekken deze bij een integrale aanpak waaraan op dit moment wordt gewerkt. Het spui- en gemaalcomplex is verouderd waardoor het complex kwetsbaar is voor storingen.

Na het incident in november 2023 hebben we maatregelen getroffen, om het effect van (nieuwe) storingen in de spuikokers te beheersen en een situatie als op 2 november 2023 te voorkomen:

• De bediening van het spui- en gemaalcomplex is voorlopig verplaatst van bedien- en verkeerscentrale Schellingwoude naar IJmuiden. De operators zijn nu ter plekke aanwezig. Door lokaal te bedienen kunnen de operators bij een storing de situatie sneller veiligstellen.
• De aannemer is 24/7 op het complex aanwezig om bij storingen in de spuisluizen in te grijpen.
• In de bedienruimte in het complex is een extra akoestisch/visueel signaal geplaatst dat afgaat wanneer het waterpeil op het Noordzeekanaal stijgt.
• De operators en de onderhoudsaannemer zijn de afgelopen periode nogmaals getraind op de situatie die zich in november 2023 heeft voorgedaan.

Daarnaast zijn ook voor het gemaal een aantal maatregelen gerealiseerd:

• In het voorjaar van 2024 is een extra pomp geïnstalleerd, die het mogelijk maakt de oude pompen in het gemaal te onderhouden zonder capaciteitsverlies.
• De uitwisselbaarheid tussen de verschillende pompen wordt vergroot, waardoor ze elkaar kunnen overnemen bij uitval van een van de pompen.

Integrale aanpak

De maatregelen worden verder uitgewerkt in een integrale aanpak waarin ook maatregelen voor de middellange en lange termijn staan beschreven. Het doel van deze aanpak is het complex voor nu en in de toekomst weer up-to-date en betrouwbaar te maken.

We zetten de komende jaren in op het intensiveren van het beheer en onderhoud van het complex. Voor de middellange termijn zijn we in 2024 gestart met een planstudie voor de vernieuwingsopgave om de betrouwbaarheid van het complex voor de toekomst weer op peil te brengen. De maatregelen op de lange termijn worden uitgewerkt in het Deltaprogramma Centraal Holland.