90 m brede wand Zoutdam IJmuiden succesvol geplaatst
In augustus 2024 zijn de 5 scheidende wanden van Zoutdam IJmuiden veilig en succesvol geplaatst in het Binnenspuikanaal in IJmuiden. Dit betekent een nieuwe mijlpaal in de realisatie van Zoutdam IJmuiden voor het selectief onttrekken van zoutwater aan het Noordzeekanaal.
Aannemer Van Hattum en Blankevoort heeft de werkzaamheden nauwkeurig voorbereid en uitgevoerd. Projectcoördinator Robin de Bie vertelt hoe dit is verlopen.
Gigantische wanden
Ongeveer 1,5 jaar geleden begonnen de voorbereidingen voor de bouw van de wanden van Zoutdam IJmuiden. Op het Arosa Sun-terrein in IJmuiden zijn de 5 betonnen wanden stap voor stap opgebouwd.
De Bie: ‘De 5 wanden vormen samen het scherm van de zoutdam. Elk wanddeel is ongeveer een kleine 30 m lang en 6 à 7 m hoog. Aan zowel de linker- als rechterzijde van de pijlers, die in maart 2024 zijn geplaatst, hebben we 2 wanden bovenop elkaar geplaatst. Tussen de pijlers is 1 wanddeel aangebracht. Hier bovenop komt een stalen zakdeur. Zo vormen de verschillende wanddelen samen een 90 m brede wand van 17 m hoog.'
Matador 3
Voor deze hijsoperatie schakelden we een drijvend kraanschip in, namelijk Matador 3. Aan dit kraanschip de taak om de enorme wanddelen, variërend tussen de 600 en 900 ton, op te tillen. Tijdens de bouw van de wanddelen werd hier, zo weet De Bie, al rekening mee gehouden.
‘Op de voorbouwlocatie hebben we de wanden vrij dicht op elkaar gebouwd. Dit is speciaal gedaan voor Matador 3, die de wanden vanaf het water moest optillen. De hijscapaciteit van een kraan wordt namelijk zwakker als de kraan verder moet reiken. De wanden zijn daarom dichtbij het water gebouwd, waarbij de zwaarste wanden van 900 ton vooraan stonden en de lichtere wanden van 570 ton achteraan’, aldus De Bie.
Spoilers
3 van de 5 wanddelen zijn niet volledig van beton, maar hebben aan de onderkant een stalen spoiler. Robin legt uit: ‘Een spoiler is een stalen constructie met een kromming. De kromming zorgt voor een betere geleiding van het zoute water onder de zoutdam door.’
Het hijsen van die wanden was een uitdaging, omdat het zwaartepunt van de wanden door de spoilers veranderden. Hierdoor hingen de wanden niet recht tijdens het optillen. ‘Vergelijk het met een stoel die je aan de rugleuning optilt; hierdoor kantelt de stoel naar voren’, zegt De Bie. ‘Om dit probleem op te lossen, gebruikten we hydraulische cilinders. Daarmee konden we de wand tijdens het hijsen als het ware rechttrekken, precies verticaal houden en zorgvuldig in het Binnenspuikanaal plaatsen.’
Weersomstandigheden
Het plaatsen van de 5 wanddelen duurde 5 dagen: Matador 3 plaatste 1 wanddeel per dag. In de aanloop naar de werkzaamheden is goed gekeken naar de weersomstandigheden en de stroming op het Binnenspuikanaal.
De Bie: ‘Vanwege de harde wind op vrijdag 23 augustus 2024, werd het 3e wanddeel een dag later op zaterdag 24 augustus 2024 geplaatst.’
‘Ook hadden we nauw contact met het waterbeheer van Rijkswaterstaat. Van tevoren werden maatregelen in het peilbeheer genomen om tijdens de werkzaamheden een zo laag mogelijk waterpeil te realiseren. Tijdens de werkzaamheden hoefde hierdoor niet gepompt te worden en was de stroming in het Binnenspuikanaal minimaal.’ Kortom: ideale omstandigheden waarin Matador 3 het werk veilig en zonder problemen kon uitvoeren.
Vooruitkijken
Hoewel de wanden nu in het Binnenspuikanaal staan, zijn ze nog niet helemaal ‘af’. In de weken na plaatsing is aannemer Van Hattum en Blankevoort gestart met het afwerken van de wanden.
De Bie: ‘De wanden van Zoutdam IJmuiden vormen vanaf land de verbinding met de pijlers. In de pijlers komen de technische installaties voor de stalen zakdeur. De verbindingen voor die installaties kunnen we nu maken. Ook komen er nog andere voorzieningen op de wanden, zoals een leuningwerk, verlichting en verkeersseinen voor de zakdeur.’ De zakdeur zelf wordt in oktober 2024 geplaatst en vormt het sluitstuk van dit unieke en bijzondere project.