Een kijkje in de Waterkamer van Rijkswaterstaat

Zij voorzien de Nederlandse binnenvaart met veel genoegen van informatie over bijvoorbeeld stremmingen. Het is elke dag weer afwachten wat er gebeurt. Maar 1 ding is zeker: het werk is impactvol. En juist dat is wat het werk zo leuk maakt, vertelt Lourens Visser, operationeel adviseur water- en scheepvaartberichtgeving. 

‘Wanneer wij een bericht uitsturen, heeft een schipper hier direct profijt van. Hiermee kan je het verschil maken qua logistiek op de Nederlandse vaarwateren.’ Deze berichten gaan bijvoorbeeld over stremmingen, aanpassingen in bedieningen door werkzaamheden of als er onverwachts een storing is en de brug niet open gaat bijvoorbeeld.

Watermanagementcentrum Nederland

Het Watermanagementcentrum Nederland (WMCN) is een samenwerking van Waterschappen, KNMI, Defensie en Rijkswaterstaat en daarmee het kenniscentrum voor het Nederlandse watersysteem. Hier werken verschillende waterexperts dagelijks aan het waterbeheer in Nederland.

Zij geven informatie over waterstanden, overstromingsdreiging, watertekort en watervervuiling. Ook is het geven van waterberichtgeving al sinds de jaren 50 een van de taken van de werknemers uit de Waterkamer. De Nederlandse scheepvaartberichtgeving gaat 365 dagen per jaar en 24 uur per dag door.

Vanuit de Waterkamer verzorgen we tussen 07.00 en 16.30 uur de scheepvaarberichtgeving. Buiten deze tijden neemt de Centrale Meldpost IJsselmeer (CMIJ) de zaken waar.

Informatie via verschillende kanalen

De informatie voor de scheepvaartberichtgeving komt telefonisch en per mail via verschillende kanalen bij de Waterkamer binnen. Niet alleen voeden de mensen in de verkeersposten en meldposten van Rijkswaterstaat de Waterkamer met informatie, maar ook lokale vaarwegbeheerders (denk bijvoorbeeld aan gemeenten en provincies). 

Het kan zelfs voorkomen dat de Waterkamer direct geïnformeerd wordt door bijvoorbeeld een oplettende burger die ziet dat een vaarweg bijvoorbeeld gestremd is. ‘De informatie kan dus in principe van iedereen afkomen’, vertelt Lourens. 

Via de zogenoemde Fairway Information Service (FIS) stellen Lourens en zijn collega’s de berichten op. Dit systeem maakt gebruik van vaste coderingen voor onder andere bruggen, sluizen/stuwen, vaarwegen, kilometermarkeringen, (jacht)havens, wachtgebieden, ligplaatsen, kunstwerkcomplexen, veersteigers en terminals.

Het opstellen van een scheepvaartbericht gaat altijd volgens een vast stramien.

Opstellen scheepvaartbericht

‘We kijken eerst om wat voor soort melding het gaat. Gaat het bijvoorbeeld om een beperking die alleen geldt bij een sluis of is de impact groter en gaat het om een beperking van een gedeelte van een vaarweg of zelfs de gehele vaarweg. Volgens wordt onderzocht wat er precies aan de hand is.’

Denk bijvoorbeeld aan een stremming of oponthoud. ‘Wij geven daar dan, indien mogelijk, een datum en tijdsbepaling aan. Verder kan er nog wat extra informatie worden toegevoegd, zoals een speciale opmerking voor de scheepvaart over de bediening en voor welk type schepen dit geldt.’

Dit alles gebeurt zo snel mogelijk. Voor de objecten van Rijkswaterstaat geldt zelfs dat een scheepvaartbericht binnen een halfuur gepubliceerd moet zijn, zowel via Teletekst als via de website Vaarweginformatie. Het snel geven van deze informatie is volgens Lourens zeer belangrijk.

‘Staan schippers plotseling voor een dichte sluis, waardoor zij op het laatste moment moeten omvaren, dan zijn ze zo een dag kwijt. Daarom is dit werk ontzettend impactvol.’

Tijd voor publicatie

Als alle informatie in het systeem is gezet, wordt alles nog 1 keer uitvoerig gecontroleerd. Vervolgens verschijnt het bericht op de website van Vaarweginformatie, Teletekst en wordt er een speciaal bericht aan de scheepvaart uitgestuurd (BAS).

‘Elke dag is anders, want je weet nooit hoe druk het wordt. Maar op een normale werkdag komen er per uur snel tientallen meldingen binnen waar ik een bericht van moeten maken’, legt Lourens uit.

Alleen in de zomerperiode is het volgens hem meestal iets rustiger. Beroepsschippers zijn dan vaak met vakantie en op de Nederlandse wateren varen dan vooral recreatievaarders. Ook in periode rondom kerst is het minder druk dan normaal.

Lourens voelt zich echt op zijn plek in de Waterkamer en ziet zichzelf het werk nog jaren doen. ‘De scheepvaartberichtgeving is permanent in ontwikkeling. Zo wordt er gekeken hoe het programma, waarin de scheepvaartberichten worden gemaakt, kan worden verbeterd. De berichtgeving wordt hierdoor nog accurater en kan sneller gegeven worden.’

Ook wordt gekeken naar de mogelijkheid om de beheerder zelf een ongeplande stremming of geen bediening in te laten voeren. ‘Dat kan het proces alleen nog maar meer versnellen.’