Opleidingsdag voor de bediening van Zoutdam IJmuiden

Een van de toekomstige bedienaars van de zoutdam is Leo de Vries. Hij heeft een speciale opleidingsdag gevolgd en via een virtuele omgeving geleerd hoe de bediening precies werkt. De zogeheten virtuele ‘opleidingstwin’.

Projecties

De opleidingstwin is een virtueel 3D-model, dat alle informatie bevat voor het nabootsen van de bediening van Zoutdam IJmuiden. Via de opleidingstwin kunnen medewerkers van Rijkswaterstaat vooraf worden opgeleid, terwijl de zoutdam nog gebouwd wordt.

'Aannemer Van Hattum en Blankevoort verzorgde de opleidingsdag,' vertelt De Vries. Het doel van deze dag was om de werkomgeving virtueel zo realistisch mogelijk na te bootsen. 'In de opleidingsruimte waren alle muren bedekt met projecties. Zo leek het net of we op de zoutdam in IJmuiden stonden. Met behulp van een scherm waarop het bedienpaneel te zien was, konden we de zakdeur bedienen.'

Het bedienpaneel

De zakdeur wordt bediend met een fysiek bedienpaneel. 'Het is een soort tablet met touchscreen, een soortgelijk principe als bij de bediening van bruggen, waarbij vaak een tablet wordt ingeplugd in een bedienkast.' Omdat het fysieke bedienpaneel nog niet af is, werd het paneel tijdens de opleidingsdag gepresenteerd op een scherm.

De Vries vervolgt: 'We bedienden het paneel met een muis en leerden welke knoppen we moeten gebruiken om de verschillende functies van de deur, maar ook de lichtseinen, te bedienen. Als bedienaar is het bovendien erg belangrijk om de omgeving goed in de gaten te houden. Via een ‘schouwfunctie’ konden we 360 graden om ons heen kijken. Bijvoorbeeld richting IJmuiden, de zeesluis of het gemaal.'

Verschillende scenario’s

Tijdens de opleidingsdag kregen De Vries en zijn collega verschillende oefensituaties. Hij vertelt hierover. 'Een van de opdrachten was om een patrouillevaartuig van Rijkswaterstaat te laten passeren. Tijdens het schouwen zie je het schip aankomen en kun je de deur laten zakken en de lichten bedienen. Zo kan het schip veilig doorvaren.'

In een andere opdracht oefenden de bedienaars met groot transport. 'Voor groot transport moeten de lichtseinen op de zoutdam neergeklapt worden, omdat grote schepen er anders niet door kunnen. Dat is belangrijk om te oefenen, omdat we dan geen groen sein kunnen geven. Via een portofoon geven we in zulke situaties mondeling toestemming aan de schipper om door te varen,' legt De Vries uit.

Tot slot werden ook storingssituaties geoefend, bijvoorbeeld als de deur uitvalt en niet meer te bedienen is. Dit soort oefensituaties helpen om goed voorbereid te zijn op onverwachte situaties in de praktijk.

Veiligheid

'Veiligheid staat altijd voorop,' benadrukt De Vries. 'Als er iets misgaat of een storing optreedt, moeten we het proces direct afbreken. Daarom zit er ook een noodknop op het bedienpaneel, zelfs in de oefensituaties tijdens de opleidingsdag.'

Een van de grootste uitdagingen in de praktijk is de stroming die ontstaat wanneer de deur zakt. 'Zodra de deur zakt, ontstaat er een opening waar water doorheen stroomt. De stroomsnelheid wordt gemeten en moet laag genoeg zijn voordat een schip veilig kan doorvaren. Dat is iets wat je niet volledig kunt oefenen in een virtuele omgeving,' legt hij uit.

'Voor elk schip is de norm anders, afhankelijk van de grootte en diepgang. Dat kun je alleen in de praktijk goed inschatten. Zodra de zoutdam af is, gaan we dit nog oefenen op locatie.'

Waardevolle opleidingsdag

De Vries blikt tevreden terug op de opleidingsdag. 'Ik heb lang nagedacht of dit de juiste manier is om ons op te leiden, omdat het geen volledige reflectie van de werkelijkheid is. In de praktijk kan het weer bijvoorbeeld heel anders zijn; tijdens de opleidingsdag stond ik in een verwarmde ruimte, maar straks misschien in de stromende regen op de zoutdam.'

Toch is hij tot de conclusie gekomen dat de virtuele omgeving echt een waardevolle toevoeging is. 'De virtuele omgeving ligt dicht bij de werkelijkheid en geeft je een beter beeld dan een gebruikelijke, schriftelijke instructie. Door bedienaars op deze manier op te leiden, ervaren zij beter hoe het bedienen op locatie eruitziet en werkt.'