(Beeldtitel: Unieke meetboei in Eems-Dollard voor een betere kennisbasis van het ecosysteem. Marinus Bokhorst, PPO technisch manager:) RUISENDE GOLVEN GEVOLGD DOOR KRIJSENDE MEEUWEN MARINUS BOKHORST: De meetboei is onlangs op de Eems-Dollard uitgelegd aan de rand van een grote getijdengeul. Wat de meetboei bijzonder maakt, is dat die op drie verschillende dieptes volcontinu een aantal waterkwaliteitsparameters gaat meten. Denk aan zuurstof, zoutgehalte, temperatuur, slibgehalte. Dat is een hele waardevolle aanvulling op ons reguliere meetwerk, waarbij we maar tweewekelijks meten. (Op een boot wappert de Nederlandse vlag.) Mijn naam is Marinus Bokhorst. Ik werk voor Rijkswaterstaat voor de PPO, een landelijke dienst. Mijn functie bij de PPO is technisch manager. (Marinus kijkt uit over de Eems-Dollard.) Wat er hier in de Eems-Dollard aan de hand is, is dat het water heel erg troebel is, onnatuurlijk troebel, doordat de Eems-Dollard behoorlijk is ingepolderd, vaarwegen zijn verruimd, er wordt flink gebaggerd en het slib krijgt niet goed de kans om te bezinken. Dat werkt door in de ecologie van het water. Zonlicht dringt minder goed door, algen gaan minder goed groeien. En dat werkt door in de hele voedselketen tot aan vissen en vogels. (Een man op de boot praat door een portofoon.) RUSTIGE MUZIEK Binnen het programma Eems-Dollard 2050 wordt dit probleem opgepakt. Dat is een van de centrale opgaves binnen het programma. Daar zijn een aantal strategieën op ontwikkeld. Een van de strategieën betreft, zeg maar, grootschalig het onttrekken van slib uit het watersysteem en dat nuttig hergebruiken, bijvoorbeeld door het te laten rijpen tot klei. Je kan het ook gebruiken om natuur te ontwikkelen. Hier in dit gebied gaan we buitendijks slib vastleggen en op die manier mooie, natuurlijke kwelders ontwikkelen. (De gele meetboei wordt omringd door water.) De boei ligt er, die wordt nu keurig in beheer en onderhoud genomen. Dat wil zeggen dat de ankerkettingen af en toe vervangen moeten worden, de sensoren moeten schoongemaakt worden, er moeten monsters genomen worden om de instrumenten te ijken. Die activiteiten gaan de komende jaren plaatsvinden. De data die beschikbaar zijn, in principe zijn dat open data, voor iedereen beschikbaar, natuurlijk voor onze partners binnen het programma Eems-Dollard 2050. Ook onze Duitse partners zijn zeer geïnteresseerd in deze data. Maar nogmaals, het zijn open data, voor iedereen beschikbaar. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op rijkswaterstaat.nl. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2024.) DE RUSTIGE MUZIEK EBT WEG
Opschonen troebel water bij Eems-Dollard gebeurt met unieke meetboei
Sinds kort ligt er een bijzondere meetboei in de Eems-Dollard. In de boei zit allemaal meetapparatuur om het watersysteem en het effect van verschillende maatregelen in dit gebied te begrijpen.
Het grote probleem van de Eems-Dollard is dat op verschillende plekken het water zeer troebel is. Dit komt onder andere doordat het gebied omsloten is door dijken. Slib kan daardoor niet goed naar de bodem zakken. Daardoor dringt er weinig zonlicht door in het water, waardoor algengroei beperkt blijft en het slecht gaat met veel vissen en vogels.
Verschillende maatregelen in dit gebied moeten de problematiek verminderen. Maar hoe effectief zijn de maatregelen? Meten is weten, dacht Rijkswaterstaat. En daarom ligt er nu een speciale meetboei in de Eemsrivier in Noordoost-Groningen. We gaan in gesprek met Marinus Bokhorst, technisch manager bij Rijkswaterstaat die veel van dit onderwerp afweet.
Meten is weten
'Deze meetboei meet de waterkwaliteit. Je moet hierbij denken aan parameters als temperatuur, zuurstofgehalte en slibconcentratie. Het bijzondere is dat deze waarden continue worden gemeten op 3 verschillende dieptes midden in de Eems-Dollard. Dat is een heel waardevolle aanvulling op onze reguliere metingen waarbij 2-wekelijks wordt gemeten', vertelt Bokhorst.
'De Eems-Dollard is namelijk een heel dynamisch systeem waarbij deze parameters onder invloed van getijwerking en rivierafvoer sterk fluctueren. Met continue metingen krijg je daar een veel beter inzicht in.'
Inzetten van slib
'De Eems-Dollard is als het ware vastgelegd door bedijking. Het slib kan daardoor niet meer goed bezinken met als gevolg dat het water zeer troebel is geworden. Omdat er weinig zonlicht in doordringt kunnen algen minder goed groeien en dat werkt door in de hele voedselketen tot en met de vogels en de vissen.'
'Dit probleem wordt opgepakt binnen 2 programma’s: Eems-Dollard 2050 en de Programmatische Aanpak Grote Wateren. Er lopen een groot aantal pilots die zich richten op het onttrekken en nuttig toepassen van slib.'
'Denk aan het ‘rijpen’ van klei voor dijkversterkingen en het ophogen en verbeteren van landbouwgrond. Maar denk ook aan natuurontwikkeling waarbij er waardevol leefgebied wordt ontwikkeld door slib vast te leggen, bijvoorbeeld door natuurlijke kwelders te ontwikkelen.'
'Het Programma ED2050 heeft als concrete doelstelling om 1 miljoen Ton Droge Stof, dat wil zeggen slib, per jaar te onttrekken aan de Eems-Dollard. De meetboei gaat helpen deze doelstelling te evalueren en gaat helpen om het systeem beter te begrijpen', vertelt Bokhorst.
Dataverzameling met meetboei
'De meetboei blijft een aantal jaren operationeel. Hij wordt in de tussentijd keurig onderhouden. De sensoren moeten op gezette tijden worden schoongemaakt, ankerkettingen moeten worden vervangen en dergelijke.'
'De data die beschikbaar komen zijn ‘open data’ en worden daarmee voor al onze partners waar we mee samenwerken beschikbaar gesteld. De precieze wijze waarop de data zullen worden ontsloten zijn we nog over in gesprek.'
Bijzondere mijlpalen
Deze meetboei is een uniek project, Bokhorst vindt dit dan ook heel bijzonder.
Hij vertelt: 'Dit is de mijlpaal waar we naar toe hebben gewerkt. Samen met veel collega’s en niet te vergeten samen met onze leverancier Straatman. De boei is door hen gemaakt in Zeeland en vervolgens via Den Helder en Delfzijl hier naar toe vervoert.'
'Ik hoop en verwacht dat de meetboei een nuttige bijdrage gaat leveren aan het gezamenlijk toewerken naar een mooi en natuurlijk functionerende Eems-Dollard!'