Nieuwsbericht

3e editie High5 Hackathon: innovatie in vergunningverlening, toezicht en handhaving

Gepubliceerd op: 16 januari 2025, 12.51 uur

In 2024 heeft Rijkswaterstaat opnieuw bewezen een voortrekker te zijn in digitale innovatie met de 3e editie van de High5 Hackathon samen met Kyndryl, CGI, SAS, ESRI en IBM. Na succesvolle eerdere edities richtte deze hackathon zich op een actueel en urgent vraagstuk: het verbeteren van de keten voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) voor waterkwaliteit, met specifieke aandacht voor lozingsvergunningen.

Aanleiding

De VTH-keten heeft een grote opgave. Er moeten ongeveer 750 lozingsvergunningen beoordeeld en geactualiseerd worden, een arbeidsintensieve taak die veel tijd vraagt van schaarse specialisten. Het proces omvat meerdere stappen, waaronder het opstellen van een feitenrelaas, verificatie van gegevens, analyse en het opstellen van een nieuwe vergunning als nodig.

De huidige werkwijze wordt bemoeilijkt door:

  • grote hoeveelheden data in diverse formaten en systemen
  • moeilijk doorzoekbare informatie
  • een gebrek aan standaardisatie in documenten en processen

Deze uitdagingen vragen om innovatieve oplossingen die gebruik maken van kunstmatige intelligentie (AI) en digitale technologie.

Het probleem en de doelen

Het opstellen van een feitenrelaas, een essentieel onderdeel van het proces, is een tijdrovende taak waarbij verschillende bronnen moeten worden doorgenomen, zoals oude vergunningen, analysegegevens, en archiefstukken. Daarnaast moeten gegevens uit verschillende systemen en formaten worden samengebracht en geanalyseerd.

Randvoorwaarden en verwachtingen

De oplossing moest:

  • grote hoeveelheden data samenvatten en relevante informatie extraheren
  • herleidbaarheid van beslissingen naar de oorspronkelijke bronnen waarborgen
  • werken met verschillende applicaties en zaaksystemen
  • optioneel aanvullende openbare bronnen integreren

Verwachte impact

Het huidige proces voor het beoordelen van een vergunning kost gemiddeld 100 uur, met uitschieters naar 200 uur. Door de introductie van AI en digitalisering wordt een tijdsbesparing van 50% tot 75% verwacht. Naast tijdsbesparing draagt de oplossing ook bij aan verbeterde handhaving, doordat vervuilingsbronnen sneller en gerichter kunnen worden opgespoord.

Proof of Concept en High5-week

Tijdens de hackathon werd een proof of concept ontwikkeld waarin werd onderzocht of AI effectief de benodigde data kan samenvatten en relevante stoffeninformatie kan verzamelen. Dit gebeurde met behulp van een grote datadump en input van beheerders van bronsystemen.

Resultaat

De 3e High5 Hackathon heeft laten zien hoe samenwerking tussen Rijkswaterstaat en IT-partners Kyndryl, CGI, SAS, ESRI en IBM kan leiden tot innovatieve oplossingen voor complexe vraagstukken. Met de focus op VTH-processen en het benutten van AI, wordt niet alleen een bijdrage geleverd aan het versnellen van vergunningverlening, maar ook aan het versterken van toezicht en handhaving.

Hiermee zet Rijkswaterstaat opnieuw een belangrijke stap in de digitalisering van haar processen. In de korte video is te zien hoe de High Five over VTH (vergunningverlening, toezicht & handhaving) is verlopen. Dit is een samenwerking geweest tussen CIO-Office, CIV en de markt.

High Five over prestatie verklaringen

(Tom Meinders, CIO-office adviseur Rijkswaterstaat:) TOM MEINDERS: Tijdens een High5 kijken we samen met de markt hoe we kunnen innoveren en hoe we onze grote opgaven kunnen helpen. Dat kunnen we zeker niet alleen en daarom doen we dat met de markt, met onze partners. Innoveren is voor ons de enige weg tot succes. (Marie-Louise van Trier, CIO-office adviseur Rijkswaterstaat:) MARIE-LOUISE VAN TRIER: We staan als Rijkswaterstaat voor een enorme instandhoudingsopgave. Digitalisering is eigenlijk de sleutel om dat te kunnen realiseren, met name dan artificial intelligence. LEVENDIGE MUZIEK (Marianne Nauta, directeur netwerkmanagement Midden-Nederland Rijkswaterstaat:) MARIANNE NAUTA: Wat me als eerste opvalt, de Vergunningverlening en handhaving is een waanzinnig arbeidsintensief proces, heel veel handwerk zit erin. (Jasper Heusdens, senior adviseur waterkwaliteit Rijkswaterstaat:) DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER JASPER HEUSDENS: We hebben iets van 730 vergunningen bij Rijkswaterstaat. Sommige vergunningen zijn 10, 15 jaar oud. Dat betekent dat er heel veel documenten in zo'n dossier zitten en dat het echt 100 tot 200 uur werk is om zo'n bezien rapport op te stellen. We willen kijken of we AI kunnen inzetten om dat sneller te doen. (Mensen luisteren in een zaal naar verschillende sprekers. Ettiene Vermeulen, customer technology advisor Kyndryl:) DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER ETTIENE VERMEULEN: Ik vond het best wel leuk, vooral het samenwerken met Rijkswaterstaat, met alle experts en ook met de partners. Het is misschien een uitdaging geweest in het begin, maar we hebben wel bewezen dat wij wel de problemen kunnen oplossen. DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER (Juul Daemen, technisch consultant Esri:) JUUL DAEMEN: We hebben vooral gekeken naar de waar-vraag, dus: waar worden vergunningen verleend? En ook: wat speelt daaromheen, dus waterkwaliteit in de waterlichamen, om die bedrijven heen? En dat gecombineerd met: wat lozen ze? Wat kan de andere partij uit die vergunning hebben gehaald met AI-modellen? (Peter den Haan, manager client engineering IBM:) PETER DEN HAAN: Het was spannend. Je komt hier binnen als team vanuit IBM op de maandagochtend, je hebt een idee en je wordt geïnformeerd, jouw idee wordt gechallenged en dan moet je aan de slag, vijf dagen later moet er wat staan. Maar waar we gekomen zijn deze vrijdag: een mooie presentatie, leuke demo-elementen, het schuift mooi in elkaar en je proeft het enthousiasme. Het was echt bijzonder leuk en interessant om te doen. Het was ook mooi om te zien dat echt alle partijen samenwerkten, als RWS konden we goed input leveren. Ik ben echt verrast met de resultaten die we behaald hebben de afgelopen dagen. NAUTA: Vanmiddag werd ik heel blij, want ik dacht: we hebben nu tools waarmee we ervoor kunnen zorgen dat zij dat kunnen doen waar ze heel goed in zijn, en hun deskundigheid in kunnen zetten om ervoor te zorgen dat we buiten een betere waterkwaliteit garanderen in plaats van dat ze een hele dag bezig zijn met het invullen van lijsten en het zoeken van informatie. Dus ik dacht echt: jippie! (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op rijkswaterstaat.nl. Een productie van Rijkswaterstaat in samenwerking met Kyndryl, CGI, IBM, SAS en Esri. Copyright 2024.) DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER TOT HET EIND VAN DE VIDEO