Invloed (preventieve) handhaving op zwerfafvalgedrag
In september 2021 zijn Rijkswaterstaat en MBO Amersfoort School voor Veiligheid gestart met een pilot handhaving en toezicht op verzorgingsplaatsen. De pilot, waarin zowel studenten van leerjaar 1 en 2 samen met studenten niveau 4 onderzochten in welke mate preventieve handhaving leidt tot vermindering van zwerfafval, is inmiddels afgerond.
De resultaten zijn samengevat in een rapport dat op 15 december door de studenten aan Rijkswaterstaat overhandigd is.
Voor de pilot surveilleerden 51 HTV-studenten (Handhaver, Toezicht en Veiligheid) op 8 locaties, waarbij ze het aanwezige zwerfafval in kaart brachten. Hiervoor stelde Rijkswaterstaat haar terrein, namelijk de parkeerplaatsen langs snelwegen, ter beschikking als leeromgeving voor de studenten. Zij hielden toezicht en gingen met weggebruikers in gesprek over hun gedrag, waarbij ze hen bijvoorbeeld informeerden over mogelijke sancties. Naast de acties op verzorgingsplaatsen, waren in de pilot ook gastcolleges van onder andere Rijkswaterstaat opgenomen. De pilotperiode is inmiddels afgerond.
Eindrapport onderzoeksresultaten
Op woensdag 15 december is het eindrapport met de onderzoeksresultaten overhandigd aan Rijkswaterstaat. Hieruit blijkt dat, vergeleken met de nulmeting bij de start, op het merendeel van de locaties minder zwerfafval gevonden werd na afronding van de pilot. Twee locaties waren zelfs zwerfafvalvrij. In hoeverre dit door de pilot komt is, gezien de vele factoren die van invloed zijn op de hoeveelheid zwerfafval, lastig te zeggen.
Wel kunnen we in het algemeen stellen dat op verzorgingsplaatsen weinig tot geen toezicht of handhaving is, en dat dit (handhaving en toezicht) positief bij kan dragen aan betere naleving van regels en dus ook aan minder zwerfafval.
Kader Zwerfafval
De pilotresultaten worden door Rijkswaterstaat meegenomen in de invulling van het interne Kader Zwerfafval. Het doel van dit kader is het optimaliseren van de zwerfafvalaanpak door Rijkswaterstaat. Dit verbeteren kan op verschillende manieren gebeuren, waaronder door/met handhaving.
Henk Dillingh, projectleider Rijkswaterstaat: ‘Ik ben blij dat we op deze manier Rijkswaterstaat als potentiële werkgever voor deze studenten in beeld hebben gebracht. Het is denk ik een uitdagende leeromgeving geweest die andere kwaliteiten van studenten vraagt dan een stedelijke omgeving. Andersom kan de frisse blik van studenten op zwerfafval ons weer nieuwe inzichten opleveren.’
Sylvia Krebber, projectleider Projecthuizen.nl MBO Amersfoort School voor Veiligheid: ‘Deze samenwerking is fantastisch voor het leerrendement van de studenten. De ervaringen die tijdens het project worden opgedaan zijn in het leslokaal niet na te bootsen. Tijdens de pilot werd de theorie in de praktijk uitgevoerd. Denk hierbij aan het toepassen van gesprekstechnieken bij automobilisten op verzorgingsplaatsen. De aanwezigheid van de studenten in uniform is een win-win situatie voor alle betrokken partijen.’
Tess Heidema, student HTV MBO Amersfoort School voor Veiligheid niveau 4: ‘Na de projecten die wij uitgevoerd hebben in winkelcentra was dit een hele nieuwe ervaring. Ik vond het heel leuk om zo kennis te maken met het werk van een BOA bij Rijkswaterstaat.’
Meer informatie
Voor meer informatie over Rijkswaterstaat en zwerfafval kun je terecht op de pagina Zwerfafval Rijkswaterstaat.