Slimmer op weg met slimme camera’s

Door de inzet van slimme camera’s neemt de beschikbaarheid van de spitsstrook toe. De tijd totdat een incident wordt ontdekt is dan korter. Hierdoor kunnen mogelijk vervolgongevallen voorkomen worden.

Dit zijn belangrijke doelstellingen van Rijkswaterstaat. Daarom is afgelopen jaar (2021) een pilot opgezet op de snelweg A13 tussen Delft en Rotterdam: ‘Slimme camera’s A13’. Uit de pilot bleek dat de software op bestaande camerabeelden mensen en voertuigen al goed kan herkennen. Voor het detecteren van bijvoorbeeld afgevallen lading is nog extra onderzoek nodig.

Camera’s kunnen mensen en voertuigen goed herkennen

Slimme camera’s kunnen van grote meerwaarde zijn in het herkennen van incidenten op de weg. Door slimme camera’s kunnen we incidenten, zoals een stilgevallen voertuig op de weg, sneller herkennen. Op dit moment kan ongeveer 4% van alle camera’s tegelijkertijd op de videowall in de verkeerscentrale bekeken worden.

Videoanalyse

Met de toepassing van videoanalyse kunnen we overdag ook de overige 2880 camera’s als slimme sensoren inzetten. Uit de testperiode bleek dat detectie met videoanalyse ten minste 1,5 minuut tijdswinst oplevert ten opzichte van de huidige detectiemethoden. Er is gekeken naar situaties die zowel door de camera zijn gedetecteerd als op een andere manier gemeld zijn bij de verkeerscentrale.

Nauwkeurigheid

In normale weersomstandigheden overdag (dus niet bij bijv. mist) kon in 95% van de gevallen de software voertuigen goed herkennen en volgen op de weghelft met vluchtstrook. Ook het detecteren van mensen, die bij een pechgeval bijvoorbeeld in de buurt van hun auto lopen op de vluchtstrook, was voor de software geen probleem.

De nauwkeurigheid hiervan nam wel af naarmate een persoon dichter bij een auto staat. Dan onderscheidt de software namelijk de persoon niet meer van het voertuig, waardoor alleen het voertuig nog in de verkeerscentrale zichtbaar is. Helaas is het betrouwbaar detecteren van ‘onbekende’ objecten, zoals een lading die van een wagen is gevallen, nog niet mogelijk met bestaande videoanalyse-technieken. Hiervoor is extra onderzoek en doorontwikkeling van de techniek noodzakelijk.

Spitsstroken

Slimme camera’s kunnen ervoor zorgen dat de spitsstroken beter beschikbaar blijven en dat de werkdruk in de verkeerscentrale tijdens de drukke spits lager wordt. Het proces waarin bepaald wordt of een spitsstrook opengaat, wordt dan ondersteund door een slimme camera. De verkeersleider kan hierdoor focussen op andere taken, zoals een incidentafhandeling die vraagt om menselijke coördinatie.

Na de testperiode is een aangepast werkproces ontworpen. Voor het openen van de spitsstrook is gekeken hoe de huidige testresultaten optimaal kunnen worden ingezet. De verwachting is dat dit op termijn kansen biedt voor gedeeltelijke automatisering voor het openen van de spitsstrook. Doordat de software voertuigen en mensen goed herkent kan videoanalyse-ondersteuning het openen sneller laten verlopen. 

Toekomstbeeld

Dat slimme camera’s het werk (gedeeltelijk) overnemen van verkeersleiders, lijkt voor nu niet waarschijnlijk. De techniek is nog niet volwassen genoeg en onvoldoende getest in de verkeerscentrale. De ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie gaan wel in razend tempo en daarom willen we als weg- en waterbeheerder meegroeien en de kaders vaststellen.

Zo is het belangrijk om vooraf de privacy van weggebruikers te borgen en processen zo in te richten dat camerabeelden in dit geval alleen worden ingezet voor onze wettelijke taken: het uitvoeren van veilig en efficiënt verkeersmanagement. Hoe de opgedane ervaring met deze software in de verkeerscentrale wordt toegepast, en welke (software-)onderdelen eerst doorontwikkeld moeten worden, dat is nog niet besloten. Maar dat slimme sensoren een belangrijkere rol gaan spelen in ons verkeersmanagement, dat lijkt waarschijnlijk.