Wat doet Rijkswaterstaat met camerabeelden?

Live beelden van het verkeer op de weg

Medewerkers in de verkeerscentrales van Rijkswaterstaat kijken voor verkeersmanagement en incidentmanagement via camera’s live naar de situatie op de weg. We gebruiken deze beelden om het verkeer zo goed mogelijk te laten doorstromen en om incidenten te signaleren, zodat snel kan worden gehandeld wanneer dat nodig is.

Zo kan een verkeersleider bijvoorbeeld bij een ongeluk een rijstrook afsluiten met een rood kruis of de snelheid aanpassen bij filevorming. Deze camera’s staan permanent langs of boven de weg. Ook maken we gebruik van camera’s langs de vaarweg.

Actuele situatie op de weg

De camera’s die Rijkswaterstaat inzet voor verkeersmanagement en incidentmanagement laten alleen de actuele situatie op de weg zien. Er worden geen beelden opgenomen, behalve bij projecten waar de beelden noodzakelijk zijn. Bijvoorbeeld om verkeerskundige analyses uit te voeren of onderzoek te doen naar automatiseringsmogelijkheden van bedrijfsprocessen met nieuwe technologie.

Waarom zijn onze 3.000 verkeerscamera’s onmisbaar voor jou?

Langs de rijkswegen staan zo’n 3.000 verkeerscamera's die wij bedienen. In de podcast: Verkeerscamera's langs de weg vertellen we waarom de verkeerscamera’s onmisbaar zijn. Zowel voor jou als weggebruiker als voor wegverkeersleiders. Daarnaast hoort u met welke slimme innovatie de verkeerscamera’s op de A13 bij Delft zijn uitgerust.

Camera’s langs de vaarweg

Ook maakt Rijkswaterstaat gebruik van camera’s langs de vaarweg. Vanuit verkeersposten kunnen medewerkers sluizen en/of vaarwegen in de gaten houden en zo de doorstroming, veiligheid en bediening van beweegbare bruggen en sluizen voor het vaarwegverkeer regelen.

De camera’s langs de vaarwegen en bij beweegbare bruggen kunnen beelden opnemen. Na een incident of bij een bijna-incident kunnen de beelden worden gebruikt voor onderzoek naar de oorzaak.

Voor een vlotte en veilige doorstroming op weg en water gebruikt Rijkswaterstaat camerabeelden

Camera’s in tunnels

In het kader van de Tunnelwetgeving observeren we met camera’s alle mogelijke locaties in een tunnel. Hiermee bevorderen we de doorstroming en veiligheid in de tunnels. De beelden kunnen na een groot ongeluk in de tunnel gebruikt worden voor een evaluatie. Dit is wettelijk verplicht na grote incidenten.

Dashcams en drones

In toenemende mate wordt er gebruik gemaakt van dashcam-opnamen van situaties waarvan op dat moment uit veiligheidsoverweging geen andere registratie mogelijk is. De beelden worden later verwerkt, bijvoorbeeld bij schade aan onze eigendommen langs de (vaar-)weg.

Ook maken we gebruik van camera’s aan drones bij incidenten/calamiteiten op de (vaar-)wegen. Zoals bij het inventariseren van een olievlek en bij inspectie en onderhoud aan onze bruggen en sluizen.

Tijdelijke inzet van camera’s voor verkeersonderzoek en spitsmijden

Met speciale camera’s registreren we soms kentekens om onderzoek te doen naar verkeersstromen. Daarmee bedenken of toetsen we verkeers- en vervoersmodellen of ontwikkelen we gerichte mobiliteitsoplossingen voor de weggebruiker. Daarnaast registreren we kentekens om automobilisten persoonlijke aanbiedingen te kunnen doen voor deelname aan spitsmijdenprojecten en om objectief hun reisgedrag vast te stellen voor een langere periode.

Kentekenherkenning

We gebruiken voor deze onderzoeken tijdelijke camera’s die werken op basis van kentekenherkenning (ANPR). Daarbij wordt het kenteken gescand en samen met het tijdstip en de locatie van de auto in een bestand opgeslagen. Zodra het kenteken niet meer nodig is voor verdere verwerking, verwijderen we dat uit het bestand. De verzamelde informatie wordt onder andere gebruikt voor het bepalen van reistijden en ritfrequenties.

Snelheidsovertredingen en voertuigkenmerken zijn niet relevant voor een verkeersonderzoek en worden dus niet geregistreerd. Camera’s voor een verkeersonderzoek staan meestal 1 à 2 weken langs de weg. Bij spitsmijdenprojecten (waarbij automobilisten verleid worden de spits te mijden) is dat afhankelijk van de duur van het project.

Onderzoek optimaliseren (vaar-)wegen

Rijkswaterstaat voert onderzoek uit om het gebruik van de (vaar-)wegen te optimaliseren. We gebruiken beeldmateriaal van onze eigen camera’s voor deze onderzoeken. Het doel van de onderzoeken is verbetering van de verkeersveiligheid en de doorstroming van het wegverkeer.

Tijdelijke opslag van camerabeelden kan hiervoor nodig zijn. Dit kunnen beelden zijn van de camera’s die we normaal al gebruiken of extra camera’s die tijdelijk worden bijgeplaatst.

Afstaan van gegevens

De (persoons)gegevens die we verzamelen voor verkeerskundig onderzoek, worden niet gedeeld met derden. De enige uitzondering daarop is als we beelden moet delen op grond van een wettelijke verplichting. Dit geldt ook voor camerabeelden die worden opgenomen bij incidentmanagement op de (vaar-)weg.

Rijkswaterstaat staat opgenomen camerabeelden of kentekens die gescand zijn tijdens verkeerskundig onderzoek alleen maar beschikbaar als het Openbaar Ministerie of de politie deze vordert en de bewaartermijn niet overschreden is. Anders vernietigen we de beelden.

Voorwaarden afstaan onderzoeksgegevens

Rijkswaterstaat moet gegevens beschikbaar stellen als het Openbaar Ministerie een officieel schriftelijk verzoek indient, waarin wordt verzocht om materiaal van een beperkte periode en een eenduidige locatie te delen. Bijvoorbeeld: datum X tussen 08.00 en 14.00 uur op de A2 nabij hectometerpaal 120.5 RE. We laten het beeldmateriaal zo snel mogelijk na verwerking vernietigen. Daarom is de kans bijzonder klein dat het Openbaar Ministerie een verzoek ingewilligd ziet.

In alle gevallen geldt dat we ons houden aan de privacyregels volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). We gaan zorgvuldig om met deze persoonsgegevens. De doelen waarvoor we de beelden gebruiken, zijn uitsluitend voor Rijkswaterstaat zelf en niet voor gebruik door derden. We stellen de camerabeelden van rijks(vaar)wegen en terreinen (zoals onze gebouwen) daarom niet beschikbaar aan particulieren tenzij daar een wettelijke grondslag voor is.

Delen via social media

Via het Twitteraccount Rijkswaterstaat Verkeersinformatie biedt Rijkswaterstaat automobilisten informatie over de actuele situatie op de snelwegen. Bij de tweets worden ook regelmatig screenshots van camerabeelden gedeeld, om nog beter te kunnen laten zien hoe de situatie op de weg is en om te verduidelijken welke stappen er worden genomen bij de afhandeling van incidenten.