Geleiderail voor jonge aal
Op het eerste gezicht zie je een gewoon rijtje houten palen staan in de Maasmonding van het Drongelens Kanaal bij Waalwijk. Maar ze zijn voorjaar 2022 in opdracht van Rijkswaterstaat geplaatst met een duidelijk doel.
Ze vormen een geleiderail voor jonge alen, zodat ze gemakkelijker de aalgoot bij gemaal Gansoyen kunnen vinden. En die helpt ze vervolgens weer om hun leefgebied achter het gemaal te bereiken, waar ze kunnen opgroeien tot volwassen exemplaren.
De naam geeft al aan dat het Drongelens Kanaal geen natuurlijke waterloop is. De waterweg is tussen 1907 en 1911 met name aangelegd om overtollig water rondom Den Bosch af te voeren naar de Maas.
Toch heeft het kanaal ook een natuurfunctie. Onder meer voor trekvis. Nogal wat vissen hebben een complexe levensloop die langs verschillende soorten wateren leidt. Daarbij worden soms ook nog eens enorme afstanden afgelegd, zoals bij de Europese aal het geval is.
Wereldreiziger
Europese aal, bij ons beter bekend als de paling, heeft de Sargassozee in de buurt van Bermuda als geboortegrond. De kleine larfjes drijven van daaruit op de warme golfstroom duizenden kilometers via de Atlantische oceaan naar Europa en Noord-Afrika. Bij de kust gekomen, veranderen ze in glasaaltjes en wordt overgestapt op zoet water.
Via grote rivieren als de Maas trekt een deel verder landinwaarts naar beken, meren, plassen, sloten en kanalen, om daar in 5 tot 20 jaar op te groeien tot geslachtsrijpe schieralen. Die zwemmen vervolgens terug naar de zoute Sargassozee om kuit te schieten. Dat wil zeggen: als ze onderweg niet worden gevangen en voorbij obstakels als stuwen, waterkrachtcentrales en gemalen kunnen komen.
De paling heeft het wereldwijd zeer moeilijk en staat niet voor niets op de lijst van ernstig bedreigde soorten. En dan geldt: alle beetjes helpen, zoals wat hulp om een aalgoot bij een gemaal gemakkelijker te kunnen vinden.
Natuurvriendelijke oever
Een andere ecologische verbetering in het Drongelens Kanaal is de natuurvriendelijke herinrichting aan de oostkant van de monding. Daar is een deel van de oever flauw afgegraven om een luwe zone te creëren. Waterplanten als gele plomp, egelskop en fonteinkruid kunnen hier goed gedijen, net als zoetwatermosselen en riet. Een afrastering zorgt ervoor dat het riet ongestoord kan groeien en niet wordt opgegeten door ganzen.
Verder heeft Sportvisserij Zuidwest-Nederland hier samen met de lokale visvereniging en in overleg met Rijkswaterstaat hengelsportvlonders aangebracht.
Onderdeel van groter werkpakket
Het werk bij het Drongelens Kanaal maakt deel uit van een groter pakket van 10 ecologische herstelmaatregelen langs de Maas. Aannemer Martens en Van Oord voert dit pakket in opdracht van Rijkswaterstaat uit. Op deze klikbare kaart is de stand van zaken te zien van deze maatregelen, en alle andere die in voorbereiding of uitvoering zijn.