Ruimte voor het strategische gesprek
Het programma Strategische Verkenningen bestaat 15 jaar. Dat is een mooie mijlpaal! In de loop der jaren leverden veel verschillende mensen hier hun eigen, unieke bijdrage aan. Reden om eens samen met enkele van hen terug te blikken. Wat viel hen op? Waar kregen zij energie van?
Wij spraken Theo van de Gazelle, voormalig hoofdingenieur-directeur en plaatsvervangend directeur-generaal van Rijkswaterstaat.
Theo van de Gazelle, inmiddels gepensioneerd, vertelt enthousiast over de beginjaren van Strategische Verkenningen. ‘We begonnen met dit programma door zogenaamde Early Warning-signalen om ons heen op te halen. Ik vond dat heerlijk; een lijstje met ontwikkelingen om daarop door te praten en na te denken over wat die signalen betekenen voor Rijkswaterstaat.’
‘Als plaatsvervangend directeur-generaal was ik verantwoordelijk voor het agenderen van deze signalen in het bestuur. Helaas kregen deze signalen slechts een half uurtje op de bestuursagenda. Natuurlijk veel te kort om de onderwerpen ook strategisch te bespreken.’
‘Het gesprek over de signalen paste niet zo goed in een bureaucratische setting waarin besluiten genomen moeten worden. Voor het strategische gesprek moet je apart ruimte creëren. In de huidige groepsraadsessies werkt dit beter omdat deze meer reflecterend van aard zijn.’
Kraaiennestdagen
Van de Gazelle vond de eerste Kraaiennestdagen die werden gehouden een prachtig initiatief. ‘Ik opperde het idee om de luiken open te gooien om met andere partijen in gesprek te gaan over de strategische onderwerpen die we onder handen hadden.’
‘Ik herinner me nog goed die keer in de Van Nellefabriek. Toen mocht ik vanuit het koepeltje in het pand stellingen poneren naar beneden de zaal in. Dat waren inspirerende bijeenkomsten.’
Van de Gazelle: ‘Kijk, weet je wat het is met verkenningen? We signaleren toekomstige problemen zodat een organisatie als Rijkswaterstaat daar tijdig op kan sturen. Dat is goed en moeten we ook vooral blijven doen. Maar we vergeten dat bij het oplossen van een probleem er altijd weer een nieuw probleem ontstaat.’
‘Dus mijn advies aan Strategische Verkenningen voor de komende 15 jaar zou zijn: zoek de strategische kracht niet alleen op toekomstige problemen, maar kijk ook naar de problemen die door de oplossing ontstaan.’
Een tweede tip die Theo nog wil meegeven, is: maak duidelijk wat er met de producten van het programma wordt gedaan.
‘Er zijn in die afgelopen 15 jaar zoveel onderwerpen onderzocht die ik echt niet meer kan reproduceren. In die zin vond ik de gesprekken over de toekomst van Rijkswaterstaat in het kader van Expeditie RWS2050 heel verhelderend; vanuit veel onderwerpen werd een concrete toekomst van de organisatie geschetst.’
Tot slot nog een aansporing voor het werk van Strategische Verkenningen door Van de Gazelle: ‘Blijf je breed oriënteren. Probeer onderwerpen boven tafel te halen en ook de middelen te krijgen om vroegtijdig aan de slag te gaan. Daarmee houd je problemen hanteerbaar. Ga door met dit keibelangrijke programma!’
Meer informatie strategische verkenningen
Wilt u meer informatie over strategische verkenningen? Kijk dan op de pagina Strategische verkenningen.