Verticale drainage op eerste zandlaag dijkversterking Marken
De eerste zandlaag van de dijkversterking bij Marken is voltooid. Om ervoor te zorgen dat de waterspanning uit de ondergrond zo goed en snel mogelijk verdwijnt, plaatsen we in totaal 36 duizend zogeheten drains. Wat zijn deze drains en hoe werkt het precies?
Misschien is het opgevallen dat de schepen die een aantal weken langs de Zuid- en Westkust van Marken schoven, inmiddels zijn verdwenen. Dat betekent dat de 1e zandlaag van de nieuwe dijk er ligt.
Voordat we de 2e laag aanbrengen, moet de 1e laag inklinken. Dat betekent dat de waterspanning uit de bodem moet verdwijnen.
Instabiele bodem
Dat inklinken heeft te maken met de zachte en waterverzadigde ondergrond waarop de nieuwe dijk wordt gelegd. Die ondergrond bestaat voornamelijk uit veen en klei. Als je daar een nieuwe laag op legt, kan er een verhoogde waterspanning ontstaan en dat kan leiden tot een instabiele ondergrond.
'Als je die waterspanning met een natuurlijk inklinkproces uit de bodem laat ontsnappen, ben je zo jaren verder', weet Roy de Haan, omgevingsmanager van aannemerscombinatie Hof op Marken. 'Gelukkig kunnen we dit met verticale drainage gecontroleerd terugbrengen tot ongeveer een jaar.'
En dus vaart er nu een ponton langs de West- en de Zuidkade van de omringdijk van Marken met een verticale drainagestelling, voorzien van een zogeheten makelaar. Die ‘prikt’ gedurende een week of 10 drains verticaal in het zand met een onderlinge afstand van 1,5 m. Zo ontstaan er in de bodem drainagepaden met een goede doorlaatbaarheid voor het water.
Drainagelinten
Die verticale drains, ook wel drainagelinten genoemd, zijn linten die bestaan uit een filter gewikkeld rondom een kern van polypropyleen. Elk lint wordt tot ongeveer 6 m beneden NAP in de grond aangebracht.
Dat gebeurt met een geleidende naald die de linten in de grond schiet, ze daar loslaat en vervolgens zelf weer omhoogkomt.
Ook vanaf de kade
Momenteel wordt er vanaf het water gewerkt. Dat heeft te maken met het feit dat de dijk naar buiten wordt uitgebreid en de 1e laag van de nieuwe dijk een stukje van de bestaande dijk af ligt. Zodra het inklinkproces is voltooid, brengen we de 2e zandlaag van de nieuwe dijk aan.
De Haan: 'Met het aanbrengen van ook de 3e, 4e en 5e zandlaag bouwen we steeds verder tegen de bestaande dijk aan. Daarom brengen we na het aanleggen van de 5e zandlaag ook nog verticale drains aan vanaf de kade, zodat we ook daar de waterspanning in de bodem snel kunnen beheersen. Die 2e fase zal plaatsvinden in het voorjaar van 2025.'
Monitoringsapparatuur
Deze zomer brengt de aannemer monitoringsapparatuur aan waarmee we onder meer de waterspanning in de gaten houden. De Haan: 'Wie wil weten hoe dat eruitziet, kan terecht bij de proefvakken. Daar hebben we de verticale drains al geplaatst zoals we dat nu langs de West- en Zuidkade doen.'
'En met monitoringsapparatuur zien we dat die drains daar precies doen wat ze moeten doen: het risico tot verhoogde waterspanning in de zachte en waterverzadigde ondergrond beheersen en daarmee het inklinkproces versnellen.'