Hulpdiensten kunnen straks in vernieuwde Heinenoordtunnel nog effectiever optreden
Wie wel eens door de Heinenoordtunnel rijdt, staat waarschijnlijk niet stil bij alle voorzieningen die ervoor te zorgen dat reizigers veilig zijn. De nieuwe installaties zijn sinds het begin van de huidige renovatie al naast de oude geplaatst.
Tijdens de afsluiting in de zomervakantie van 2024 worden deze nieuwe installaties en systemen in werking gesteld. Ook is er een middentunnelkanaal gekomen, een nieuwe afgesloten vluchtgang tussen de 2 tunnelbuizen. Marco Meerkerk en Arco Kooijman van brandweer Rotterdam-Rijnmond leggen uit wat deze veranderingen betekenen voor hulpdiensten en hoe zij oefenen en trainen.
De Heinenoordtunnel (A29) is in 1969 in gebruik genomen en ondergaat momenteel een grondige renovatie. De werkzaamheden duren tot eind 2024. De tunnel heeft allerlei slimme technische systemen. Hierdoor kunnen elke dag zo’n 110.000 voertuigen veilig door de Heinenoordtunnel rijden. Zo is er onder andere rookdetectie aanwezig en een systeem dat stilstaande voertuigen opmerkt.
Nieuwe panelen voor hulpdiensten
Het nieuwe middentunnelkanaal beschikt ook over een overdruksysteem. Dit speciale systeem zorgt ervoor dat er bij brand geen rook in de vluchtgang komt. Kooijman is specialist tactische informatievoorziening bij de afdeling operationele informatie van de brandweer. In deze functie treedt hij op als adviseur voor infrastructurele projecten en dacht ook mee over dit soort installaties.
‘Wanneer de tunnel straks gerenoveerd is, voldoet deze weer aan de nieuwste eisen en regels en kunnen de hulpdiensten effectiever optreden dan voorafgaand aan de renovatie.’ ‘Zo zijn er panelen voor de hulpdiensten gekomen net buiten de tunnel’, vervolgt hij.
‘Via deze panelen kunnen hulpdiensten contact opnemen met de wegverkeersleider. Die kan vanuit de verkeerscentrale de camerabeelden van de situatie in de tunnel tonen op het paneel. Op die manier hebben de hulpdiensten voordat ze de tunnel in gaan een beter beeld van wat ze aantreffen.'
'Ook zijn er nieuwe hulppostkasten in de tunnel. Daarin zitten middelen om een brand te kunnen blussen.’ De Heinenoordtunnel heeft pas sinds de zomer van 2023 een middentunnelkanaal. Om vertrouwd te raken met deze nieuwe situatie is het belangrijk dat de brandweer in de tunnel oefent.
‘Je moet een keer gezien hebben waar bijvoorbeeld de aansluitpunten voor blusapparatuur zitten’, zegt Kooijman.
Speciaal object
Meerkerk, OTO-coördinator wegtunnels (OTO staat voor opleiden trainen en oefenen), noemt het een voordeel dat in de regio Rotterdam-Rijnmond meer tunnels aanwezig zijn met een middentunnelkanaal. Brandweermensen, en ook andere hulpdiensten, zijn er dus al mee bekend.
Kooijman is het daarmee eens: ‘De Heinenoordtunnel is met een middentunnelkanaal geen totaal andere tunnel dan andere tunnels. Al blijft een tunnel ook voor ons altijd wel een speciaal object, iets aparts.’
Meerkerk legt uit dat er verschillende manieren zijn waarop de brandweer zich op incidenten in de tunnel voorbereidt. ‘Op de kazerne hebben we een maquette van een tunnel. Daarnaast zijn we verplicht om regelmatig te oefenen om de samenwerking tussen de verschillende hulpdiensten, en met Rijkswaterstaat als wegbeheerder, goed te organiseren.'
'Eens in de 4 jaar houden we een grote gemeenschappelijke realistische oefening, zoals in de Beneluxtunnel in 2023. Compleet met wrakken, rookmachines en Lotus-slachtoffers.’
Virtueel oefenen met digital twins
De brandweer is dus op allerlei noodsituaties voorbereid. Meerkerk vertelt dat hij in de toekomst samen met Rijkswaterstaat vaker met zogenaamde digital twins wil werken. Een digital twin is een exacte digitale kopie van een tunnel.
‘Daarmee kun je virtueel allerlei situaties nabootsen met een VR-bril. Van een botsing tot een brand. Het is door de VR-bril alsof je daadwerkelijk in de tunnel staat. Zo kunnen we nog vaker oefenen, ook buiten afsluitmomenten.’ Kooijman en Meerkerk voeren regelmatig overleg met Rijkswaterstaat en aannemerscombinatie SAVERA III (die het middentunnelkanaal realiseerde en de renovatie uitvoert).
De samenwerking is goed en ze zijn inmiddels uitstekend op elkaar ingespeeld. Kooijman waardeert vooral dat goed naar de adviezen en wensen van de brandweer is geluisterd. ‘Daardoor zijn er straks bij de tunnel bijvoorbeeld ook plekken op de A29 waar de vangrail in noodsituaties omhoog kan en we dus van rijbaan kunnen wisselen.'
'We kunnen dan dus sneller ter plaatse zijn. Het veiligheidsniveau ligt na de renovatie dus echt stukken hoger’, besluit Meerkerk. ‘Voor gebruikers maar ook voor brandweermensen. Een tunnel met een middentunnelkanaal biedt voor ons ook een extra vluchtweg.’