Data van alle Nederlandse wegen combineren en delen
Smart Mobility, de digitalisering en automatisering van mobiliteit, biedt kansen om ons wegennet duurzamer te onderhouden en bij te dragen aan de veiligheid en doorstroming van het verkeer. Daarbij spelen mobiliteitsdata een belangrijke rol.
Het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW) brengt die mobiliteitsdata, van het Rijk, provincies en grote gemeenten, bij elkaar. Chris de Vries van NDW en Roeland Allewijn van Rijkswaterstaat leggen uit hoe al die data worden gecombineerd voor 1 doel: het beste beeld van alle wegen in Nederland geven.
Navigatie updaten
Het is een herkenbare situatie. Uw navigatie wijst u keurig de weg en laat u gelijk weten dat u 100 mag rijden. Maar het bordje buiten langs de weg geeft toch echt 80 aan. Hoe kan dat? Hebben ‘ze’ niet geregeld dat uw navigatiesysteem ‘gewoon automatisch’ bijgewerkt wordt als de maximumsnelheid ergens verandert? U haalt uw schouders op en vervolgt uw weg.
Hoe anders is dat bij Roeland Allewijn. Als Chief Data Officer van Rijkswaterstaat weet hij precies welke partijen onder die ‘ze’ vallen en wat er allemaal bij komt kijken om te zorgen dat toepassingen met hun data ‘gewoon automatisch’ bijgewerkt worden. ‘Voor mij is zo’n moment een herinnering dat er nog een hoop werk aan de winkel is, al hebben we de afgelopen jaren al veel bereikt.’
Unieke samenwerking tussen Rijkswaterstaat, provincies en gemeenten
In het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW) werken verschillende overheden al 15 jaar samen om het Nederlandse wegverkeer goed te beheren. Naast Rijkswaterstaat, namens het Rijk, zijn dat alle provincies en de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht, met bijbehorende vervoersregio’s. Het doel: samen het beste beeld geven van alle Nederlandse wegen.
‘Dat we dat vanuit een publieke samenwerking doen, is uniek binnen Europa’, weet NDW-directeur Chris de Vries. ‘In de meeste andere landen wordt deze actie gefragmenteerd of met commerciële partijen uitgevoerd. In Nederland kiest de overheid als bronhouder voor een eigen datapositie.’
Vraag en aanbod verbinden
De belangrijkste rol van het NDW is het verbinden van partijen die mobiliteitsdata aanbieden, zoals wegbeheerders, en partijen die zulke data vragen, zoals leveranciers van navigatiesystemen.
De organisatie helpt aanbiedende partijen om de juiste data te verzamelen, controleert of de geleverde data goed, betrouwbaar en actueel zijn, zorgt dat de data centraal veilig opgeslagen worden en maakt ze vervolgens inzichtelijk beschikbaar via handige tools en eigen analyses.
De Vries: ‘De toepassingen van al die gecombineerde data worden steeds uitgebreider. Denk aan een navigatiesysteem dat je waarschuwt als er een eindje verderop een kapotte auto langs de weg staat. Of een systeem dat de wegbeheerder een melding stuurt als er ergens een kuil in de weg zit.’
Data op 1 plek
Om zulke complexe toepassingen mogelijk te maken, worden verschillende soorten data met elkaar gecombineerd. De basis is de fysieke toestand van de weg: hoeveel rijstroken zijn er, welke verkeersregels gelden er en waar staan de borden en verkeerslichten.
Deze basisgegevens zijn voor iedereen toegankelijk via het Nationaal Wegenbestand (NWB). Het NDW voegt daar gegevens aan toe over geplande verstoringen in de beschikbaarheid, zoals brugopeningen en wegwerkzaamheden.
Daarbij komt dan nog het feitelijke gebruik, bijvoorbeeld het aantal voertuigen dat zich op dit moment op de weg bevindt en hun snelheid. Uiteindelijk komen al die gegevens bij elkaar in 1 centrale toegang voor alle betrokken partijen: het Nationaal Toegangspunt Mobiliteitsdata (NTM).
Data delen met Europa
Maar data delen stopt niet bij de landsgrenzen. Elk land in Europa is verplicht een eigen nationaal toegangspunt te hebben, in ons land dus het NTM. Daarnaast sluit het NTM aan op de Europese Dataspaces voor mobiliteit die nu in ontwikkeling zijn. Zodat landen en partijen kunnen beschikken over Europa-brede data.
'Een logische stap’, vindt De Vries. ‘Serviceproviders zoals leveranciers van navigatiesystemen werken nu al op Europese schaal. Zij willen graag in heel Europa van dezelfde kwaliteit uit kunnen gaan en volgen deze ontwikkelingen dan ook op de voet.’
Het belang van digitalisering
Voor de nabije toekomst is het belangrijk om te werken aan digitalisering, stelt Allewijn.
‘De fysieke infrastructuur wordt voorlopig niet veel uitgebreid. Dat maakt investeren in de digitale infrastructuur extra waardevol. Ook omdat er steeds meer databronnen bij komen. Naast informatie over locatie en snelheid van mobiele apparaten van weggebruikers krijgen we bijvoorbeeld in car data van systemen in de auto zelf.’
‘Verder gaan we meer in thematische dataketens werken. Denk bijvoorbeeld aan schoolzones waarvoor we de openingstijden van scholen ophalen, zodat weggebruikers een signaal kunnen krijgen als er veel kinderen zijn omdat de school uitgaat. Zo krijgen reizigers en wegbeheerders steeds meer relevante informatie. En blijven we verkeersveiligheid en verkeersmanagement verbeteren.’
Meer informatie Smart Mobility
Dit is een korte versie van een artikel uit de e-zine connectiviteit en data-uitwisseling van het focuspunt Smart Mobility. Lees de hele e-zine op Magazine Rijkswaterstaat.