Een grote vissenverhuizing in het Julianakanaal
Het droogleggen van het Julianakanaal is voor ons een hele inspanning. Maar voor de vissen die daar zwemmen, is het nog veel spannender. Die moeten namelijk tijdens de werkzaamheden verplaatst worden naar een ander deel van het kanaal.
Hoe zorgen we dat zoveel mogelijk vissen veilig die drooglegging doorkomen? We vragen het aan Bram van Wijk van Visserij Service Nederland.
Grote hoeveelheden vissen uit een water vissen, dat doen ze bij Visserij Service Nederland wel vaker. Zo waren ze ook betrokken bij de eerdere werkzaamheden in het Julianakanaal. Maar zo’n groot stuk ‘afvissen’, zoals ze dat noemen, dat is zelfs voor de ervaren Bram uniek.
‘We vissen straks 40 ha water af. Uit een proefvissing is gebleken dat veel vissen deze plek al verlaten hebben. Waarschijnlijk vanwege de eerdere werkzaamheden. We moeten nu in een recordtempo de overgebleven vissen vangen, omdat het kanaal zo snel mogelijk weer bereikbaar moet zijn. Alles bij elkaar is het wel een unieke uitdaging.’
Een nette aanpak
‘Begin september 2024 begon de aannemer met het afvoeren van water via Sluis Born. Een paar dagen later begonnen wij’, vertelt Bram verder. ‘Eerst kijken we of de bodem van het kanaal vlak genoeg is om sleepnetten te gebruiken. Dat is de snelste manier om grote hoeveelheden vissen uit het water te halen.'
'Of dat kan, is afhankelijk van de bodemkwaliteit. Als er te veel scherpe stenen of andere voorwerpen liggen, raken onze netten beschadigd. Dan kunnen we alleen scheppen.’ Die scheppen hebben een elektrische lading. Dat klinkt heftig, maar het is heel diervriendelijk.'
Bram: ‘Met een hele lichte stroomstoot verdoven we de vissen voor korte tijd, waardoor wij ze uit het water kunnen scheppen. Vanuit het kanaal plaatsen we de vissen direct in een grote bak met water. Aan beide kanten van het kanaal staan die bakken, gekoppeld aan grote kranen. De kraan tilt dan de bak met vissen naar de andere kant van het afgesloten kanaaldeel. Daar kunnen ze weer doorzwemmen.’
Een race tegen de klok
‘Zo willen we in iets meer dan een week zoveel mogelijk vissen vangen, tot al het water is afgevoerd en het kanaal droogstaat. Hiervoor werken we met een dubbele visploeg en extra menskracht. We weten dat er waarschijnlijk weinig vis meer in het kanaal zit.'
'Maar als het toch nodig is, stopt de aannemer een paar dagen met het afvoeren van water zodat wij iets langer de tijd hebben. Maar het liefst doe je dat natuurlijk niet.’
Diervriendelijk vissen
‘Helaas kunnen we niet garanderen dat alle vissen het droogleggen overleven. Maar we doen er alles aan om het afvissen zo diervriendelijk mogelijk te organiseren’, zegt Bram. ‘Zo gebruiken we netten zonder knopen, met speciale verzamelzakken. En alles wat we niet met netten vangen, vangen we zoals ik eerder aangaf met diervriendelijke stroomscheppen.'
'Van tevoren verzamelen we zo veel mogelijk informatie over welke vissen hier op dit moment verblijven. Veelvoorkomende vissen als de snoekbaars, blankvoorn, brasem en paling verwachten we altijd wel, maar we kunnen hier ook grote karpers en meervallen tegenkomen.'
'Daar hopen we stiekem op, want grotere vissen zijn wat makkelijker te vangen dan kleintjes.’