Succesvolle proef met perenboomriffen wordt opgeschaald met piramidevormige frames
Rijkswaterstaat heeft in oktober 2024 de eerste groep perenboomriffen onder begeleiding van het Koninklijke Nederlandse Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) uit laten zetten in de Waddenzee. De piramidevormige stalen frames vormen samen 4 nieuwe riffen, die aansluiten op 4 bestaande riffen die eerder voor het project Waddenmozaïek geplaatst zijn.
Doordat de frames van staal gemaakt zijn, kan de aangroei van onderwaterleven op gemonteerde perenbomen voor langere tijd gemonitord worden.
Het is de bedoeling dat de frames 10 jaar lang 2 keer per jaar, in het voor- en najaar, omhoog gehesen worden, zodat gemonitord kan worden welke vormen van onderwaternatuur zich op en om de structuren vestigen. Dit project maakt deel uit van de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) Herstel onderwaternatuur Waddenzee.
Werken aan verbeteren waterkwaliteit
We werken vanuit onze rol als waterkwaliteitsbeheerder op allerlei manieren aan het verbeteren van de waterkwaliteit in de Waddenzee. Onder meer door het geven van voorlichting, stimuleren van wetgeving, vergunningverlening en toezicht houden door middel van handhaving.
Met de ontwikkeling en plaatsing van de nieuwe perenboom riffen neemt Rijkswaterstaat een actieve volgende stap door het project Waddenmozaïek over te nemen en uit te breiden.
Marien bioloog Raven Cammenga van Rijkswaterstaat legt uit: ‘We zagen met Waddenmozaïek op experimentele schaal al mooie resultaten in de ontwikkeling van onderwaternatuur op substraten en daar willen we nu mee door. We schalen het project op door het aantal perenboom riffen te verdubbelen en daarmee hopen we ook meer en grotere diersoorten aan te trekken.’
‘Het is een habitatverbetering, je creëert een diversere leefomgeving voor de onderwaternatuur door het leefgebied te verbeteren, waardoor de verschillende soorten het hopelijk beter gaan doen. Zo kunnen sommige dieren hun eieren afzetten op de constructies en kunnen andere soorten er schuilen, waardoor je habitatfuncties stimuleert.’
Terugbrengen van natuurlijke ondergronden
De ontwikkeling van de nieuwe perenboom-riffen valt onder de PAGW. Vanuit de PAGW werken we aan het herstel van onderwaternatuur in de Waddenzee. Van nature kwamen er in de Waddenzee verschillende ondergronden voor, zoals schelpen, steen en hout. Op deze ondergronden (substraten) groeiden er verschillende vormen van onderwaterleven, die weer een bron van voedsel en schuilplekken vormden voor vis.
Door menselijke activiteiten komen er nu minder van deze natuurlijke ondergronden (substraten) voor in de Waddenzee dan vroeger. Zo komt een omgevallen boom bijvoorbeeld niet meer via rivieren in de Waddenzee terecht, omdat deze door sluizen en dijken wordt tegenhouden of vanwege veiligheid al uit het water is gehaald. Het terugbrengen van deze natuurlijke ondergronden is een doelstelling vanuit de PAGW. Door de plaatsing van de perenboom-riffen dragen we actief bij aan het behalen van deze doelstelling.
Locatie
De riffen worden geplaatst aan het einde van de geulen in het Eierlandse gat, tussen Texel en Vlieland. De riffen zijn duidelijk gemarkeerd en via een scheepvaartbericht wordt de scheepvaart geïnformeerd. In dit scheepvaartbericht zijn de exacte coördinaten van de riffen vermeld.
Programmatische Aanpak Grote Wateren
Binnen de Programmatische Aanpak Grote Wateren werken het Rijk, de regio en maatschappelijke organisaties samen aan toekomstbestendige grote wateren. Het programma is opgezet om de ecosystemen in de grote wateren te versterken. Dat helpt de omstandigheden te creëren waaronder de ecologische waterkwaliteit verbetert en de natuur robuuster wordt.
Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) voeren in opdracht van de ministeries de afgesproken maatregelen uit. Dat gebeurt in samenwerking met regionale partijen. Op landelijk niveau wordt gezamenlijk voor sturing gezorgd. Projecten worden op regionaal niveau uitgevoerd. De PAGW is in 2018 gestart en loopt tot 2050.
