(Vrachtwagens komen een terrein op en staan later bij een laadpaal. Een verslaggever van Rijkswaterstaat:) LEVENDIGE MUZIEK VERSLAGGEVER: We zitten midden in de energietransitie. Dat is te zien op onze wegen. Steeds meer voertuigen zijn elektrisch en dat geldt ook voor vrachtwagens. Inmiddels rijden er 1.000 elektrische vrachtwagens op onze wegen en dat aantal gaat de komende jaren alleen maar toenemen. Het doel is namelijk om in 2030 16.000 elektrische vrachtwagens op de weg te hebben. En wat is daarvoor nodig, om dat allemaal te kunnen bolwerken? Juist, goed ingerichte laadpleinen. En dat is waar het project Living Lab Heavy Duty Laadpleinen van Rijkswaterstaat zich mee bezighoudt. Deze week neem ik een kijkje bij hun testweek. (Een vrachtwagen gaat bij een laadpaal staan.) Achter jou staan een aantal elektrische vrachtwagens. Wat gebeurt er hier precies? (Nuance Namara, communicatieadviseur Rijkswaterstaat:) NUANCE NAMARA: We zijn vandaag begonnen aan de testweek. Tijdens die week gaan we allerlei dagelijkse scenario's nabootsen om te kijken wat er gebeurt op zo'n laadplein. FRANK TEN WOLDE: De uitdaging is: hoe kunnen we dit even 'stresstesten', want de trucks die er nu zijn, die 1.000, dat is heel gaaf, maar we werken wel naar die 16.000 toe in 2030. Zijn dan deze laadpleinen daar klaar voor? Dus we doen alle laadpleinen aan: we gaan laden, we gaan hoogvermogens laden, we gaan tegelijkertijd laden. Wat gebeurt er op het net? Wat gebeurt erachter? De netbeheerder kijkt mee, dus we doen het met elkaar. Op basis daarvan proberen we de komende jaren klaar te zijn als die 16.000 trucks echt in Nederland elektrisch rijden. (Aldus Frank ten Wolde, projectleider testweek.) VERSLAGGEVER: Dit is jouw vrachtwagen? Mooi dingetje. ÖMER WITTEVEEN: Ja. Ja. Trots op? -Zekers. Zekers. Heel veel plezier ervan, heel veel schik ervan. Ik ben best wel inderdaad een dieselman, maar als je hiermee hebt gereden, dan wil je niet anders meer. VERSLAGGEVER: Je hangt hem hieraan? Ik hang hem hier aan de stekker. Ik laad nu met een maximaal van 195 kilowattuur. Ik heb ongeveer 378 kilowattuur nodig, ruim 350 kilometer red ik makkelijk. (Een vrachtwagen rijdt de snelweg op.) VERSLAGGEVER: Was het niet heel erg wennen, ook alleen het idee al? ÖMER: Tuurlijk. Tuurlijk. We gaan volledig elektrisch rijden, normaal: nee, dat doen we op de kermis. Nee, het werkt gewoon perfect. Het werkt echt super. Ik zeg altijd maar zo: ik heb 80 liter diesel bij me, daarmee moet ik de dag volbrengen. Red ik dat niet, dan haal ik onderweg wat extra en daarmee kan ik m'n dag vervullen. Alleen, de diesel is nu stroom. -De diesel is inderdaad nu stroom. (Aldus Ömer Witteveen, testrijder.) VERSLAGGEVER: Aan enthousiasme geen gebrek bij deze chauffeurs. Maar wat moet er nu allemaal nog gebeuren om die 16.000 vrachtwagens daadwerkelijk elektrisch te kunnen laten rijden? NUANCE: We onderzoeken binnen Living Lab Heavy Duty Laadpleinen hoe we al die vrachtwagens het laadplein van de toekomst kunnen geven. Binnen dat project werken we samen met andere overheden, kennisinstituten en bedrijven. Maandelijks ontvangen we informatie van datapunten van de zes verschillende laadpleinen in Nederland. Al die opgehaalde data gebruiken we in ons onderzoek en testen we ook in de praktijk. VERSLAGGEVER: Waarom is dat zo belangrijk? NUANCE: We staan voor een grote uitdaging. In 2050 moeten al onze vrachtwagens zero-emissie zijn. Zoals deze... Dat is best wel een grote klus. In 2025 zijn er al zero-emissiezones in verschillende steden, dus een flinke uitdaging nog, die we voor de boeg hebben. FRANK: Als je mobiliteit kan vergroenen, stoten we minder CO2 uit en werken we met elkaar aan een beter klimaat. Dat is goed voor iedereen. Ik ben er heilig van overtuigd dat we dit samen met de sector, met de netbeheerder, met de overheden, met elkaar gaan we dit echt goed voor elkaar krijgen, we gaan het cheffen, daar ben ik heilig van overtuigd. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? rws.nl/leefomgeving/duurzame-projecten. Het logo van Shell, BAT, Brabants Afval Team, Milence, WattHub, Circle K, Truckparkings, Rotterdam Exploitatie BV, Mercedes-Benz, Volvo, DAF, Renault Trucks, TNO, ElaadNL. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2024.)
Living Lab Heavy Duty Laadpleinen: 1ᵉ stresstest biedt waardevolle inzichten voor de toekomst
Hoe werkt het laden van zware elektrische vrachtwagens in de praktijk als het druk is op het laadplein? Om dat te testen, heeft het Living Lab Heavy Duty Laadpleinen onlangs een intensieve stresstest uitgevoerd.
1 week lang werden 6 laadpleinen met vrachtwagens van verschillende merken op allerlei manieren getest. Het resultaat? Geen enkele vrachtwagen kwam stil te staan en we hebben veel geleerd over wat wel en niet werkt.
Wat hebben we ontdekt?
Tijdens de testweek hebben we waardevolle praktijkervaringen opgedaan. Enkele voorbeelden:
- Laadtijd is krap: in de verplichte rusttijd van 45 minuten lukt het nauwelijks om een batterij van minder dan 30% naar meer dan 80% op te laden. Dit vraagt om slimmere oplossingen voor snelladen.
- Doorrijdplekken werken beter: chauffeurs geven de voorkeur aan doorrijd-laadplekken boven inparkeervakken, omdat dit tijd bespaart. Helaas is dit fysiek niet altijd mogelijk.
- Betalen kan eenvoudiger: hoewel betalingen soepel verlopen, verschillen de betaalmogelijkheden per laadplein. Chauffeurs kunnen nog niet vertrouwen op 1 universele betaalpas.
- Navigeren blijft een uitdaging: navigatiesystemen sturen vrachtwagens soms via verkeerde aanrijroutes naar de laadlocaties. Dit kan niet alleen voor verwarring zorgen, maar ook leiden tot potentieel gevaarlijke situaties. Op de laadlocatie zelf is het verder niet altijd duidelijk waar chauffeurs moeten laden en hoeveel vermogen een laadpaal heeft.
- Kabels en aansluitpunten: bij drukte moeten chauffeurs soms gebruikmaken van de enige beschikbare laadplek, ongeacht waar het laadpunt van hun truck zich bevindt. Hierdoor kan het gebeuren dat de laadkabels te kort zijn, wat laden onmogelijk maakt.
- Reserveersystemen worden nog weinig gebruikt: tijdens de testweek was er bijna altijd voldoende ruimte op de laadpleinen, waardoor het gebruik van reserveersystemen beperkt bleef. Hoewel dit nu geen probleem is, verwachten we dat deze systemen in de toekomst belangrijker worden als de drukte toeneemt en ze beter geïntegreerd worden met logistieke planningssystemen.
Wat maakt dit zo interessant?
Naast deze praktijkinzichten hebben we tijdens de testweek gedetailleerde data verzameld. Denk aan vragen als:
- Hoe snel laden trucks nu echt?
- Wat gebeurt er als meerdere vrachtwagens tegelijk laden?
- Welke impact heeft dit op het elektriciteitsnet?
Deze en andere vragen beantwoorden we in de eerste uitgebreide rapportage van het Living Lab Heavy Duty Laadpleinen, die in het 1ᵉ deel van 2025 verschijnt.
Kijk mee met onze video
Benieuwd hoe het Living Lab Heavy Duty Laadpleinen in de praktijk werkt? In onze projectvideo krijgt u een indruk van het project en ziet u beelden van de testweek. Bekijk de video hier:
Over het project
Het Living Lab Heavy Duty Laadpleinen (LLHDL) is een samenwerking tussen Rijkswaterstaat, bedrijven, overheden en onderzoeksorganisaties om de laadinfrastructuur voor elektrische vrachtwagens te verbeteren. Deze samenwerking stimuleert de ontwikkeling van laadpleinen.
Recent heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het programma met 2 jaar verlengd, tot eind 2026. Deze verlenging onderstreept het belang van het project voor duurzaam en efficiënt transport in Nederland. De opgedane inzichten worden gedeeld in 2025 en 2026, met een eindrapport in 2027 dat richting geeft aan de verdere ontwikkeling van laadpleinen voor elektrische vrachtwagens.