Baggeren voor vaargeulonderhoud

Op de bodem van vaarwegen en in havens bezinkt veel zand en slib. Dat kan hinder opleveren voor de scheepvaart en de afvoer van rivierwater. Door te baggeren houdt Rijkswaterstaat de rijksvaarwegen bevaarbaar en veilig.

Waarom baggeren we?

Baggeren is nodig om 2 redenen:

  • We houden de vaarwegen en havens bereikbaar voor schepen. Dat is belangrijk, want Nederland is een doorvoerland voor goederen en grondstoffen. Deze gaan vanuit de zeehavens van onder andere Rotterdam en Amsterdam naar de rest van Europa.
  • We zorgen dat het water in de rivier goed kan doorstromen om wateroverlast te voorkomen als het water hoog staat.

Waar baggeren we?

Rijkswaterstaat baggert alleen de rijksvaarwegen en een aantal havens. Het gaat onder andere om de vaargeulen en havens in en aan de Noordzee, de Waddenzee, de Eems, de haven van IJmuiden en de havens in de Westerschelde. Maar ook de kanalen zoals het Noordzeekanaal en de rivieren Maas, Rijn, Waal en IJssel.

Daarnaast baggert Rijkswaterstaat samen met het Havenbedrijf Rotterdam de Maasmond en de rivieren in het Rotterdams havengebied. Voor het baggeronderhoud van de andere vaarwegen zijn provincies, gemeenten en waterschappen verantwoordelijk.

Wanneer gaan we baggeren?

We brengen met peilingen de diepte van de waterbodem in kaart. Als blijkt dat een vaargeul of haven te ondiep is, gaan we baggeren. We geven hiervoor opdracht aan een aannemer.

Als het baggeren klaar is, gebruiken we de volgende peiling om te kijken of het werk goed is gedaan. Hiervoor hebben we op de grotere schepen het Monitoring And Registration System (MARS) ontwikkeld. Dit systeem meet en berekent de hoeveelheid gebaggerd materiaal en registreert waar het materiaal naartoe is gebracht.

Wat gebeurt er met het gebaggerde slib en zand?

Het opgebaggerde slib en zand (baggerspecie) dat vrijkomt brengen we naar een zorgvuldig gekozen plek, zoveel mogelijk in dezelfde omgeving. De plek moet wel aan verschillende voorwaarden voldoen.

  • De baggerspecie mag geen nadelige gevolgen hebben voor scheepvaart, zandwinning, kabels en leidingen of de natuur. 
  • De plek moet zo liggen dat de baggerspecie niet meteen weer terugstroomt naar de plek waar het gebaggerd is. 
  • De locatie moet niet te ver weg zijn, om de uitstoot van baggerschepen te beperken.

Soms is baggerspecie verontreinigd, dan brengen we het naar een van de speciaal daarvoor bestemde baggerdepots.

Nuttig gebruik van baggerspecie

De baggerspecie die voldoet aan de kwaliteitseisen brengen we zo veel mogelijk naar plekken in de directe omgeving, waar het nuttig is. Bijvoorbeeld om kabels op de bodem goed af te dekken, of om bij te dragen aan kustversterking of natuurontwikkeling.

Vaargeulonderhoud op de Nieuwe Waterweg

00:00:11:19 - 00:00:13:11 De ingang van de haven van Rotterdam, 00:00:13:18 - 00:00:16:21 de Maasmond, is het drukst bevaren gebied van Nederland. 00:00:17:19 - 00:00:20:19 Rotterdam is één van de grootste havens ter wereld. 00:00:21:03 - 00:00:24:09 Vanuit de haven gaan jaarlijks miljoenen containers per trein, 00:00:24:13 - 00:00:27:13 vrachtwagen of binnenvaartschip naar de rest van Europa. 00:00:28:23 - 00:00:31:20 De haven is van groot economisch belang voor Nederland. 00:00:33:07 - 00:00:35:19 De toegangs geul, vaarwegen en de havens zelf 00:00:35:21 - 00:00:38:15 moeten daarom altijd goed bereikbaar blijven. 00:00:39:09 - 00:00:43:08 Rijkswaterstaat werkt samen met het Havenbedrijf Rotterdam om de Maasmond, 00:00:43:08 - 00:00:46:22 de Nieuwe Waterweg en de havens op de afgesproken diepte te houden. 00:00:47:20 - 00:00:50:00 Schepen weten dan zeker dat er een vaargeul diep 00:00:50:00 - 00:00:51:10 genoeg is voor hun schip. 00:00:54:10 - 00:00:56:22 Rijkswaterstaat meet op gezette tijden de diepte van 00:00:56:22 - 00:00:59:22 de rivierbodem om te weten of er gebaggerd moet worden. 00:01:02:16 - 00:01:04:18 Het meetschip Arca van Rijkswaterstaat 00:01:04:18 - 00:01:06:13 brengt de diepte van de vaargeul in kaart. 00:01:10:17 - 00:01:13:17 De kleuren op het scherm geven de diepte van de vaargeul weer. 00:01:13:18 - 00:01:16:08 Als blijkt dat de vaargeul te ondiep is, 00:01:16:08 - 00:01:19:05 dan gaan we baggeren. 00:01:19:05 - 00:01:22:05 Dit gebeurt meestal met een sleephopperzuiger. 00:01:28:09 - 00:01:30:18 De sleephopperzuiger zuigt met zijn sleep kop 00:01:30:18 - 00:01:32:05 zand en slib van de bodem. 00:01:37:10 - 00:01:40:10 Dit komt terecht in een grote bak in het schip. 00:01:41:14 - 00:01:45:00 We meten vooraf de kwaliteit van zand en slib en verspreiden het 00:01:45:00 - 00:01:48:21 daarna bij voorkeur in de omgeving, niet te ver van de bagger locatie. 00:01:50:05 - 00:01:52:10 Daar is het bijvoorbeeld nuttig voor het afdekken 00:01:52:10 - 00:01:55:14 van kabels in de bodem of het opvullen van in erosiekuilen. 00:01:56:07 - 00:02:00:00 Dat zijn diepe kuilen in de waterbodem die ontstaan door sterke stroming. 00:02:00:18 - 00:02:04:11 Door erosie kuilen op te vullen zorgen we dat kabels in de bodem 00:02:04:11 - 00:02:08:11 goed afgedekt blijven en dat de oever van de vaarweg stabiel blijft. 00:02:10:14 - 00:02:11:19 Rijkswaterstaat werkt 00:02:11:19 - 00:02:15:24 continu aan de toegankelijkheid van havens en rivieren, zodat Nederland 00:02:16:02 - 00:02:19:18 de economisch belangrijke rol van exportland kan blijven vervullen.

Schepen voor onderhoudsbaggeren

Voor het baggeren zetten we verschillende typen schepen in. Deze film legt uit wanneer we welk type schip inzetten.

Op de bodem van vaarwegen en in havens bezinkt veel zand en slib. Dat kan hinder opleveren voor de scheepvaart en de afvoer van rivierwater. Door te baggeren houdt Rijkswaterstaat de rijksvaarwegen bevaarbaar en veilig Baggeren gebeurt op verschillende manieren met verschillende typen schepen. Een kraanschip is een multifunctioneel schip dat inzetbaar is voor verschillende soorten werkzaamheden, waaronder baggeren. De kraan grijpt het sediment van de bodem, laadt het aan boord van het schip en het schip vaart vervolgens naar de verspreidingslocatie. Kraanschepen zetten we in voor onderhoudsbaggerwerkzaamheden in kleinere havens en als er meer samengepakt sediment aanwezig is. Een sleephopperzuiger zuigt door middel van grote, krachtige pompen en motoren het sediment van de bodem van de vaarweg. Het schip slaat het gebaggerde materiaal op in zijn eigen beun (hopper) en loost het resterende water overboord. De sleephopperzuiger kan zijn beun op verschillende manier leeg maken: Via de deuren of kleppen in de bodem van het schip Door het materiaal met behulp van waterjets in het beun weer vloeibaar te maken en via een pijpleiding aan de wal of in een depot pompen. Door het materiaal vloeibaar te maken en rechtstreeks vanuit het schip op de gewenste locatie te spuiten. Dit noemen we rainbowing. Deze methode wordt voor onderhoudsbaggeren echter niet gebruikt. Bij standaard onderhoudsbaggerwerkzaamheden legen we het beun door de bodemdeuren te openen op de verspreidingslocatie voor het sediment. Een sleephopperzuiger zetten we in om grotere hoeveelheden sediment te baggeren en over langere afstand te vervoeren naar de verspreidingslocatie. Een ploegboot verplaatst het sediment lokaal door middel van een ploeg onder of achter het schip naar diepere gedeelten van de vaarweg. Deze methode wordt ingezet om de waterbodem lokaal te egaliseren in havens of vaarwegen. Een water-of luchtinjectiebaggerschip woelt sediment op door water of lucht onder hoge druk in de bodem te spuiten. Het materiaal komt daardoor los van de bodem en verplaatst zich daarna met behulp van de aanwezige natuurlijke stroming naar diepere delen van de vaarweg. Deze methode is geschikt om bodemmateriaal lokaal te verplaatsen. Deze methode zetten we in als we bijvoorbeeld door aanwezige kabels of leidingen in de bodem geen traditionele baggermethodes kunnen toepassen. Wat gebeurt er met het gebaggerde slib en zand? Het opgebaggerde slib en zand (baggerspecie) gaat naar een zorgvuldig gekozen plek, zoveel mogelijk in de directe omgeving. Bijvoorbeeld om kabels op de bodem goed af te dekken, of om bij te dragen aan kustversterking of natuurontwikkeling Zand en slib zijn waardevolle grondstoffen en belangrijk voor het in stand houden van de werking voor ecologie en morfologie.

Nieuws

Onderliggende pagina's