Factsheet: Actuele navigatiekaarten

Omleidingsroutes en afsluitingen tijdens wegwerkzaamheden worden op verschillende manieren gecommuniceerd naar de weggebruiker. Naast de bekende gele borden en DRIPs op straat is het effectief om de informatie over de wegwerkzaamheden ook binnen in de auto te krijgen, zichtbaar in de navigatiesystemen en -apps.

Melvin is de landelijke database met informatie over wegwerkzaamheden en evenementen en staat voor MELden van Verstoringen in de Infrastructuur in Nederland. Wegbeheerders voeren zelf wegwerkzaamheden in of importeren informatie vanuit andere planpakketten (zoals uit SPIN voor wegwerkzaamheden op het Rijks(auto)wegennet en uit LTC).

De digitale kaarten die navigatiesystemen en -apps gebruiken, nemen om verschillende redenen de wegafsluitingen uit deze plansystemen (nog) niet (volledig) over. Ook komt de digitale kaart die het NDW gebruikt vaak niet volledig overeen met het kaartmateriaal van de navigatiesystemen. Veelal werken zij met gedetailleerdere kaarten.

Om toch te zorgen dat de navigatiesystemen de juiste informatie bevatten over wegafsluitingen, aangepaste verkeerscirculatie, enzovoort, en het navigatieadvies ook gedurende tijdelijke situaties de juiste route-adviezen geeft, is het mogelijk om aanpassingen te laten doorvoeren in de systemen van bijvoorbeeld Apple, Flitsmeister, Google, HERE, TomTom en Waze (de zogenaamde serviceproviders).

Verschillende bedrijven bieden een service om de informatie op de kaarten en in de navigatie van serviceproviders te krijgen, zodat niet zelf met bijvoorbeeld Google en TomTom contact hoeft te worden opgenomen. In basis geldt dit zowel voor de wegen voor het autoverkeer als voor de afsluitingen van bijvoorbeeld fiets- en voetpaden. Maar afsluitingen of aanpassingen van fiets- en voetpaden kunnen op dit moment niet via Melvin worden geregistreerd en digitaal worden gedeeld met de serviceproviders.

Wijzigingen kunnen zowel vooraf als (near) realtime worden ingevoerd. Dit laatste is vooral relevant als vanuit een doorstromingsteam aanpassingen in de verkeersmaatregelen of verkeerscirculatie worden doorgevoerd (zie ook de Factsheet: Netwerkbreed Verkeersmanagement).

Naast afsluitingen of aangepaste verkeerscirculatie is het aanpassen van kaartmateriaal in sommige gevallen wenselijk om te voorkomen dat verkeer routes gaat volgen die daarvoor niet geschikt zijn. Veelal vraagt dit maatwerk omdat de navigatiediensten wel een vanuit de weggebruiker gezien reëel en concurrerend route-advies aan de eindgebruiker willen bieden.

Bij een product van de ene leverancier is het bijvoorbeeld mogelijk een tijdelijke 'reistoeslag' op sluiproutes toe te voegen waardoor de route voor bestemmingsverkeer wel beschikbaar blijft, maar minder snel gekozen wordt door het algoritme. Een andere leverancier kan een wegcategorisering aanpassen.

Communiceer na langdurige afsluitingen niet alleen wat is afgesloten, maar ook wat weer geopend is. Zelfs bij een druk knooppunt als het Julianaplein in Groningen duurde het begin 2022 nog 6 dagen voordat de openstelling in Google Maps was opgenomen.

In de Nederlandse markt zijn meerdere aanbieders (intermediairs) die kaartaanpassingen verzorgen. Dit zijn onder andere:

  • BUKO
  • Flitsmeister/Be-Mobile
  • Livecrowd
  • Localyse
  • MAPtm
  • Tripservice

Hierbij moet aangetekend worden dat er verschillen zijn tussen de partijen. Onder andere in de systemen/platformen waar zij toegang toe hebben en de snelheid waarmee zij wijzigingen in de systemen verwerken (direct of na validatie).

Bereikbaarheidseffecten

Het primaire doel van de maatregelen is om het verkeer op tijd richting de juiste omleidingsroutes te leiden en te voorkomen dat het verkeer daarbij ongewenste routes volgt. Hierdoor rijdt er minder verkeer door tot de afsluiting, wordt drukte en onveilig verkeersgedrag rondom afsluitingen beperkt en wordt zoekverkeer vermeden. Daarbij draagt het, zeker op het onderliggend wegennet, indirect bij aan een veiligere werkomgeving van de verkeersregelaars.

Uit onderzoek blijkt dat navigatie-apps op de smartphone en losse navigatiesystemen, naast de radio, de belangrijkste bronnen zijn voor de weggebruiker om routeinformatie op te zoeken en te ontvangen. In de laatste jaren haalde de smartphone daarbij het gebruik van navigatiesystemen in (zowel pre-trip als on-trip).

Bij de losse navigatiesystemen heeft TomTom het grootse marktaandeel. Bij de navigatie-apps gebruiken weggebruikers Google Maps het meeste. 27% van de weggebruikers zegt deze app vrijwel altijd te gebruiken bij het rijden en nog eens 43% van de weggebruikers gebruikt Google Maps af en toe.

Naast Google Maps gebruiken weggebruikers de Flitsmeister app en ANWB Onderweg app veel. Voor haar app gebruikt de ANWB kaartmateriaal van andere serviceproviders waardoor geen aanvullende acties voor kaartaanpassingen in deze app noodzakelijk zijn.

Variabelen die van invloed zijn op effecten

  • Het grootste effect wordt bereikt door aanpassingen op meerdere platformen (Google Maps, TomTom, Waze, Flitsmeister, incar navigatie) door te (laten) voeren. Maar hiervoor zijn ook meerdere intermediairs nodig. Kijk bij de keuze van de intermediair of daarin de meeste gebruikte platformen kunnen worden aangepast.
  • Zelfs met aanpassingen van de kaarten, hangt het effect af van de penetratiegraad van online en realtime navigatiesystemen en het gebruik hiervan door de weggebruiker. Steeds meer weggebruikers hebben de beschikking over een online apparaat met actuele verkeersinformatie (smartphone en los navigatieapparaat). Weggebruikers gebruiken deze alleen niet bij elke rit. Wel gebruiken weggebruikers navigatiesystemen steeds vaker op voor hen bekende routes als reisassistent voor informatie over de actuele en snelste route. De invloed die een realisatieproject kan uitoefenen op het gebruik van navigatiesystemen is beperkt.

Kosten

De kosten zijn afhankelijk van het aantal maatregelen, het aantal fasewijzigingen en het aantal aan te passen (navigatie)systemen. De kosten liggen veelal onder de €5.000.

Voor Waze bestaat een actieve community van vrijwilligers die de afsluitingen gratis digitaliseert. De verwerking in de systemen van andere partijen vraagt om tussenkomst van een (betaalde) intermediair.

Vuistregel

Reguliere doorlooptijd 6-8 weken, maar bij spoed kan deze maatregel ook op (zeer) korte termijn worden gerealiseerd.

Geraadpleegde bronnen

Vragen of opmerkingen over de Toolbox Slim Reizen?

Heeft u vragen of opmerkingen over de Toolbox Slim Reizen? Neem dan contact met ons op via het contactformulier.