Praktijkvoorbeeld: Spitsmijden Maastunnel

Daarom is met Maaster ingezet op het mijden van alle oeververbindingen, waarmee reizigers min of meer gedwongen werden om niet alleen via een andere route te rijden, maar echt de spitstijd te mijden of over te stappen op ander vervoer.

In het Maaster-project konden deelnemers €4 per mijding in de avondspits (15.00-19.00 uur) verdienen gedurende een maximum van 12 weken. Maximaal €80, waarna men verder punten kon sparen voor verschillende doelen. Werving van deelnemers vond plaats via kentekenherkenning en aanvullende marketing via RET. Voor de registratie van spitsmijdingen is gebruik gemaakt van de hiervoor ontwikkelde Maaster-app. Dit werd gecontroleerd met data van kentekencamera’s.

Uitvoering

Met ANPR-camera’s op lokale wegen zijn kentekens geselecteerd waarvan de eigenaren per brief zijn uitgenodigd. Op latere momenten zijn aanvullend deelnemers geworven via een probeeraanbod RET en marketingcampagnes van Rotterdam en omgeving en via Facebook en Google. Rijkswaterstaat stond het werven met camera’s op de autosnelwegen niet toe.

Het aantal deelnemers aan het project Maaster toont een grillig verloop, wat duidt op de extra wervingen die plaatsvonden. Deze extra wervingen waren nodig om meerdere redenen. Initieel omdat het beoogde aantal deelnemers niet in 1 wervingsactie werd bereikt en daarmee de beoogde effecten op de doorstroming beperkt zouden zijn. Een andere reden is dat gedurende de looptijd een constante daling van het aantal deelnemers optreedt.

Het project Maaster had voornamelijk deelnemers uit Rotterdam zelf en een groot gebied ten zuiden van Rotterdam. Weinig deelnemers kwamen uit de noordkant van de stad, wat verklaarbaar is omdat de Maastunnel in noordelijke richting was afgesloten. De avondspitsmijdingen startten vooral verspreid in Rotterdam (inclusief de noordkant) en de haven.

Gedurende het project zijn de afspraken over aantallen spitsmijdingen bijgesteld naar 1.000. Dat kon mede, omdat de doorstroming van het verkeer niet zeer problematisch was.

Resultaat

Van de 21.000 benaderde weggebruikers nam 16% (3.300 weggebruikers) uiteindelijk deel aan het programma. Er was van tevoren ingezet op het realiseren van 2.000 spitsmijdingen per werkdag. Het gemiddeld aantal spitsmijdingen lag uiteindelijk op 945 per werkdag.

Na verloop van tijd is de gedragsverandering in spitsmijdingen per persoon per dag redelijk stabiel en neemt zelfs licht toe. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat uit eerdere evaluaties naar voren komt dat mijdingen door modal shift naar de fiets in de loop van de tijd kunnen toenemen. Dit sluit aan bij de doelstelling van de nieuwe generatie spitsmijdenprojecten om een overstap naar duurzame vervoermiddelen te stimuleren.

Tijdens de nameting gedurende 2 maanden is het aantal spitsmijdingen per dag ook zeer beperkt afgenomen. Hieruit trekken we de conclusie dat de geleidelijke afbouw van de beloning bijdraagt aan een structurele, meer langdurige gedragsverandering bij de deelnemers, ook al werd dit niet altijd aangegeven door deelnemers zelf.

Aandachtspunten bij inzet elders

Naar aanleiding van het project zijn er de volgende aandachtspunten bij inzet elders:

• Data-analyse van HB-gegevens bood (achteraf) inzicht in de werkelijke frequentie van autoritten en daarmee in de grote omvang van de incidentele ritten. Dat beeld week af van wat werd verwacht. Als zo’n analyse vooraf was uitgevoerd, had dat mogelijk geleid tot een ander maatregelpakket.
• Reizigers maken een afweging van de extra reistijd, die in dit geval beperkt was, en de financiële beloning. Veel automobilisten ervoeren een beperkt tijdsverlies in de binnenstad en voelen maar beperkt noodzaak om de auto te laten staan.
• Ontwikkelen van een app voor registratie van de ritten is tijdrovend. De tijdsdruk om de app tijdig gereed te hebben was hoog. Belangrijk om voldoende tijd te nemen voor de bouw en het testen van de app, zodat die tijdig ‘full proof’ gereed is voor het uitvoeren van de ritregistraties.
• Deelnemers geven aan dat zij het beloningssysteem als complex ervaren.

Vragen of opmerkingen over de Toolbox Slim Reizen?

Heeft u vragen of opmerkingen over de Toolbox Slim Reizen? Neem dan contact met ons op via het contactformulier.