Klimaatneutraal werken in 2030

Wij willen onze CO2-uitstoot en de gevolgen die de uitstoot heeft voor de aarde zo klein mogelijk houden. Ons doel is om in 2030 klimaatneutraal te werken. Dit betekent dat we geen broeikasgassen uitstoten of dat we deze uitstoot compenseren.

We proberen onze CO2-uitstoot al te verminderen waar dat kan. Niet alleen binnen Rijkswaterstaat, maar ook in de uitvoering van ons werk en bij onze de opdrachten. Zo bouwen we elke dag aan een schone, groene en prettige leefomgeving.

Duurzaam inkopen

Duurzaam en maatschappelijk verantwoord inkopen doen we binnen al onze inkoopgebieden. Zowel bij de grond-, weg- en waterbouw, als bij bijvoorbeeld onze ICT- en kennisinkoop (zoals ingenieurs of onderzoek). We kopen ook duurzaam in waar het gaat om catering, kantoorinrichting of andere facilitaire zaken. En bij de inkoop van energie. Bij alle inkoopcontracten die we afsluiten is duurzaamheid een vast onderdeel.

Hoe wordt de productie van asfalt en beton duurzamer?

VOICE-OVER: Ruim negenduizend medewerkers van Rijkswaterstaat werken aan het beheer van onze wegen en wateren. Onze wegen zijn gemaakt van beton en asfalt. En Wilfred, die weet hier echt alles van. (In gele letters verschijnt de beeldtekst: Ingezoomd. Wilfred Nijssen staat op een viaduct over een snelweg.) RUSTIGE MUZIEK WILFRED NIJSSEN: Mensen zien het grijs en zwart, maar beton en asfalt zijn steeds anders. Het zit veel meer in de details. Ik heb het altijd schitterend gevonden. (Over de snelweg rijdt verkeer.) Ik ben materiaaltechnoloog en ik adviseer over alle projecten in Zuid-Nederland voor wat betreft asfalt- en betonconstructies. Mijn passie is mijn werk. (Samen met collega's loopt hij over een smalle weg.) Het asfalt is verbeterd de afgelopen jaren in die zin dat het hele proces van aanleggen helemaal is veranderd, het maakproces, waar we steeds beter verduurzamen, steeds meer richting hergebruik, steeds meer richting recycling. LEVENDIGE MUZIEK (Op de weg staan drie grote machines achter elkaar.) Dit is de Asphalt Recycling Train. In feite zijn dat drie machines. Het zijn twee voorverwarmers, 'preheaters', en de machine op zichzelf. Hier wordt het asfalt echt voorverwarmd en dan gaat het naar de machine en dan wordt het materiaal losgewoeld. Bij dat loswoelen komt een percentage nieuw bitumen en ook verjongingsmiddel en daarna wordt het gemengd en dan komt het er aan de achterkant weer uit als nieuw asfalt. Ik zie dat de warmte er goed in zit en dat het goed gemengd is. Ik vind het top, tot nu toe, hè. Het is een proef. Het is de eerste keer dat we het doen, we gaan echt proefdraaien. Straks gaan we het helemaal verduurzamen en dan wordt de hele machine geëlektrificeerd en dan worden die preheaters met waterstof bediend. (Met een collega kijkt hij naar de machine.) Het is gewoon een mooi materiaal, ook innovatief nu. Het wordt honderd procent hergebruikt, daardoor ook nog met een lagere temperatuur aangebracht, tussen de 75 en 90, en normaal tussen de 120 en 130 graden. Dus het is innovatief en ook duurzaam. Hartstikke mooi, een hartstikke mooi vak. Ja. (Hij glimlacht trots. Later staat hij weer op het viaduct.) Ik zat als vijfjarige jongen al op de strooiauto bij m'n opa, die was kantonnier. Dat was de vroegere weginspecteur. M'n vader was kantonnier, m'n ooms waren kantonnier en het lag een beetje in het verschiet dat mijn werk ook die kant op zou gaan. We zijn één Rijkswaterstaat-familie. Ik werk nu 45 jaar bij Rijkswaterstaat, ik heb me geen één dag verveeld. Het is zo divers, zo verschillend aan werk. Elke dag levert het je weer energie op. (Op een terrein staan vier hoge silo's.) We zijn hier nu op de betoncentrale in Rotterdam. Het is een mobiele betoncentrale. (Hij loopt naar een berg kleine steentjes.) Dit hier is steenslag. Steenslag wil zeggen dat het gebroken materiaal is. (Hij pakt een handje stenen.) Hier zie je dus grind. Dat is allemaal rond materiaal. Afhankelijk van het soort beton dat je gaat maken, heb je ook weer een groot verschil tussen het steen. (Steentjes vallen in een grote bak.) Ik vind dat beton meer waardering verdient. Het is niet meer: betonwegen, kedeng, kedeng, kedeng. Nee, verhardingen van doorgaand gewapend beton zijn zo vlak als een vloeitje en je hoort er helemaal niets van. Beton heeft ook innovatieve zaken en dat verdient qua duurzaamheid, en ook in z'n geheel, veel meer waardering. (Wilfred praat met een collega en staat later opnieuw op het viaduct.) VREDIGE MUZIEK Mijn passie is vernieuwender te zijn, dus dat we innovaties in de hand werken, dat we naar duurzaamheid gaan. Dat is mijn passie, mijn drijf om dat steeds elke dag beter te doen. (In gele letters verschijnt de beeldtekst: Ingezoomd. Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Rechtsonder in beeld staat: Rijkswaterstaat. Copyright 2024.) DE VREDIGE MUZIEK STOPT

Duurzame aanbesteder

Volgens Bouwend Nederland staat Rijkswaterstaat in de top 5 van de duurzaamste publieke aanbesteders van Nederland (november 2022). Het is een eer om op deze plek te staan. Dit hebben we vooral te danken aan het gebruik van de Milieu kosten indicator (Mki).

Milieu kosten indicator (Mki)

Met de Milieu kosten indicator (Mki) berekenen we de milieueffecten van grond- weg- en waterbouwwerken. Hoe lager de waarde, hoe lager de milieubelasting en hoe groter de bijdrage aan CO2-vermindering. Onze aandacht ligt hierbij op asfalt, beton, grondwerken (nat en droog) en energiebesparing. We meten onze inspanningen om CO2 te verminderen ook via de CO2-Prestatieladder.

Hoogste trede op de CO2-Prestatieladder

De CO2-Prestatieladder is een CO2-managementsysteem dat bestaat uit 5 treden. Rijkswaterstaat en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zijn als 2 van de eerste overheidsorganisaties gecertificeerd, op trede 5. De hoogste trede. Dat betekent dat we niet alleen maatregelen nemen om onze eigen CO2-uitstoot te verminderen, maar ook voor het werk dat we via de markt inkopen. Hoe wij dit doen staat in ‘Werken volgens de CO2-prestatieladder.’

A16 Rotterdam: 1ᵉ energieneutrale snelweg met tunnel

Om ons doel, in 2030 klimaatneutraal en circulair werken, te bereiken onderzoeken en experimenteren we samen met partners. Een voorbeeld is de aanleg van de eerste energieneutrale snelweg met tunnel: de A16 Rotterdam. In deze video neemt Stefan van der Voorn, contractmanager bij de A16, ons mee naar een testlocatie.

Deze video duurt 4 minuten en 41 seconden Werkzaamheden in de Rottemerentunnel Beeldtekst: Rottemerentunnel STEFAN VAN DER VOORN, CONTRACTMANAGER A16 RIJKSWATERSTAAT: In 2030 hebben we als Rijkswaterstaat de doelstelling om klimaatneutraal en circulair te gaan werken. Daar komt heel wat bij kijken. En daarom zijn we vandaag bij de A16 in Rotterdam en staan we hier in de Rottemerentunnel waar we laten zien dat het echt kan. En dat is een hele uitdaging, want tunnels gebruiken heel veel energie. Hoe we dat gaan doen, gaat Hans Pos me uitleggen in de testlocatie in Amsterdam. Beeldtekst: Samen op weg naar een duurzame toekomst Hans komt aan bij de testlocatie en ontmoet daar Hans Pos, ontwerp- en testmanager bouwcombinatie De Groene Boog (Croonwolter&dros) STEFAN: Goeiemorgen, Hans. HANS: Morgen, Stefan. Ga je mee naar de testlocatie? Stefan en Hans lopen naar Hans zijn bureau STEFAN: De eerste energieneutrale tunnel, het is een interessant ontwerp. Hoe doe je dat nou? HANS: Nou, als eerste kijken we naar de energievoorziening voor alle installaties. Alle tunnels die tot nog toe gebouwd worden die hebben een wisselspanning als voeding voor alle installaties. Terwijl een heel groot deel van de installaties werkt eigenlijk allemaal op gelijkspanning. Ik heb hier een laptop staan die laptop, die werkt op gelijkspanning en toch komt er wisselspanning uit het stopcontact. Dan heb je zo'n blok nodig om dat om te zetten. Nou, die wordt alleen maar warm. Zonde van de energie die verloren gaat en het is ook minder betrouwbaar. Een animatie van de nieuwe Rottemerentunnel HANS: Dus wat wij gedaan hebben: we hebben alle installaties die gelijkspanning nodig hebben gaan wij voeden met gelijkspanning. STEFAN: En wat voor maatregelen heb je nog meer bedacht? HANS: Nou ja, we zijn nu onderzoek aan het doen naar de verlichting om te kijken van: hebben we nou werkelijk zoveel ledverlichting nodig of kan het ook allemaal wel wat minder zodat het nog steeds veilig is en nog steeds een goeie beleving heeft. En wij hebben gemerkt dat je daar behoorlijk energie kan besparen. We gebruiken coating op de wanden zodat we een goede reflectiewaarde op de wanden hebben. En bij de ingang gebruiken we licht asfalt. Zodat je, waar de meeste verlichting zit, dan ook licht asfalt hebt. Ook dat je betere reflectiewaardes krijgt. STEFAN: En hoeveel leveren al die maatregelen dan op? HANS: Ongeveer 50% minder energie ten opzichte van een standaard tunnel. STEFAN: Oké, 50%. Maar dat is nog geen nul, Hans. HANS: Nee. En om het tot nul te krijgen, zetten we op drie locaties zonnepanelenvelden neer en daarmee komt de nul op de meter te staan. STEFAN: Je vertelde net over het testen – kan je daar al iets van laten zien? HANS: We hebben hier een hele tunnel. En als jij nou hier zo kijkt, dan kan je zien wat de wegverkeersleider straks te zien krijgt. En dan kan ik in de tunnel in het 3D-model de installaties bedienen. Nou ga ik even voor weggebruiker spelen, Stefan. Ik sta in de tunnel en er is hier iets met m'n auto aan de hand. Dus ik ga even een hulppostkast openen. STEFAN: Ja, daar linksboven gaat hij nu open. HANS: In totaal hebben we wel iets van 350 testprotocollen. Om alle testen uit te voeren voor degene die wegverkeersleider is; maar ook testen voor de deelinstallaties; doet de verlichting wat 'ie moet doen? En zo testen we het hele systeem door. STEFAN: Hans, hartstikke bedankt. Ik ben weer veel wijzer geworden over het ontwerp en het testen van de tunnel en ga nu naar Rotterdam om te kijken hoe we de zonnepanelen gaan inpassen. Stefan verlaat de testlocatie, komt aan bij het Terbregseplein te Rotterdam en ontmoet daar Tom Leest, omgevingsadviseur Rijkswaterstaat STEFAN: We zijn hier in het Terbregseplein en ik ga samen met Tom Leest kijken naar hoe we de zonnepanelen goed inpassen. Tom, vertel hoe gaan we dat nu doen? TOM: Nou, wij staan nu hier. En dit is één van de drie locaties: Terbregseplein waar we zonnevelden willen gaan toepassen. Illustraties van de zonnepanelenvelden TOM: Daarmee wekken we dus energie op, maar de energie die we opwekken en niet gebruiken, die wordt in eerste instantie teruggeleverd aan het net. Maar we hopen eigenlijk dat we op een goed moment die energie ook direct kunnen opslaan. Dat zou echt de kers op de taart zijn, want dan zijn we honderd procent zelfvoorzienend als project. Er wordt ook op die locaties nadrukkelijk rekening gehouden met waterberging voor het klimaat, maar ook met biodiversiteit. Illustraties van de A16 Rotterdam STEFAN: Alles in de oksel van de snelweg. TOM: Klopt, je rijdt Rotterdam binnen en als een soort duurzaam entree zie je dan het zonneveld dat je tegemoet straalt. STEFAN: Nou, wat een mooie oplossing. Bedankt. Een medewerker steekt zijn duim op en zwaait naar de camera vanuit zijn constructievoertuig STEFAN: Een energieneutrale snelweg. Bij de A16 doen we dat, inclusief een tunnel van 2,2 kilometer. En ook bij alle andere projecten van Rijkswaterstaat doen we er alles aan om onze duurzaamheidsdoelstellingen te halen in 2030. Wil je meer zien van de A16? Volg ons dan in deze serie waarin ik jullie volgende keer meeneem bij de emissieloze bouwplaats. Beeldtekst: Samen op weg naar een duurzame toekomst Beeldtekst: Programma Duurzaamheid en Leefomgeving Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op www.rijkswaterstaat.nl Beeldtekst: Een productie van Rijkswaterstaat – © 2022

Rijkswaterstaat neemt deel aan de Green Deal GWW 2.0

Rijkswaterstaat heeft samen met 60 andere partijen de Green Deal GWW (Grond-, weg- en waterbouw) 2.0 ondertekend. Hiervoor is het Manifest Duurzaam GWW 2030 opgesteld.