Aanhoudende droogte in Nederland: water moet worden verdeeld

Managementteam Watertekorten

Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) schrijft 3 augustus 2022 aan de Tweede Kamer deze waterverdeling vanaf nu bij het Managementteam Watertekorten (MTW) te beleggen.

Het MTW bestaat uit Rijkswaterstaat, waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies en betrokken ministeries (LNV, EZK en IenW). Zij bereiden eventuele nationale en bovenregionale maatregelen voor om de waterverdeling zo optimaal mogelijk te houden.

Die maatregelen zijn nog niet nodig, maar dat kan de komende weken wel zo zijn. De huidige situatie vraagt in elk geval om besluiten die over regio’s, watersysteemfuncties en belanghebbenden heen gaan. Deze moeten bestuurlijk goed afgestemd zijn. Die rol vervult het MTW.

Sneller en op maat beslissen

Michèle Blom (directeur-generaal Rijkswaterstaat en voorzitter van het MTW): 'We zien al enkele weken dat het in Nederland steeds droger wordt. Dat komt enerzijds door veel verdamping in ons eigen land en anderzijds door een zeer lage rivieraanvoer vanuit het buitenland. Waterschappen hebben dus al maatregelen getroffen om het water vast te houden en zo goed mogelijk te verdelen. Bijvoorbeeld een verbod om gewassen te besproeien met oppervlaktewater of sluisbeperkingen voor schepen.'

'Door nu vanuit het MTW een zwaardere coördinerende rol te nemen, kunnen we – wanneer dat nodig is - sneller en op maat beslissen over hoe we watertekorten kunnen oplossen.'

Feitelijk watertekort

Zoals altijd houden Rijkswaterstaat, waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies en betrokken ministeries de watertoestand nauwlettend in de gaten. Dit gebeurt onder meer vanuit het Watermanagementcentrum Nederland (WMCN) in Lelystad. Sinds 13 juli 2022 is opgeschaald naar het niveau 'dreigend watertekort' (niveau 1). Vanaf 3 augustus 2022 geldt een nationaal 'feitelijk watertekort' in Nederland (niveau 2).

Waterverdeling afstemmen

Het tekort aan water heeft op dit moment vooral gevolgen voor de landbouw en de scheepvaart, want sommige vaarwegen worden belemmerd. Gewassen kunnen niet meer altijd worden besproeid. Daarnaast wordt de natuur geraakt, aangezien rivieren, sloten en meren minder zoet water aanvoeren.

De afgelopen weken hebben Rijkswaterstaat en waterschappen al maatregelen genomen om de droogte het hoofd te bieden. Zo wordt het waterpeil van het IJsselmeer zo hoog mogelijk gehouden, aangezien een groot deel van Nederland daaruit het zoet water haalt. Ook zijn er op verschillende plekken pompen en sluizen ingezet om water goed te verdelen tussen de rivieren.

Bij een feitelijk watertekort in Nederland wordt de verdringingsreeks in werking gesteld. Hierin is bepaald dat we als eerste prioriteit geven aan veilige dijken en aan het voorkomen van onomkeerbare schade aan bijvoorbeeld de natuur. Daarna zorgen we dat onze drinkwater- en energievoorziening blijven functioneren.

Voldoende drinkwater beschikbaar

Er is en blijft voldoende drinkwater beschikbaar. Het is wel belangrijk dat Nederlanders bewust met hun kraanwater omgaan. Als vast advies van de drinkwaterbedrijven geldt dat minder water gebruiken altijd beter is, het hele jaar door.

Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat): 'Het watertekort heeft nu al een nadelig effect op met name scheepvaart en landbouw, ook in de natuur wordt de droogte steeds zichtbaarder. Op basis van de huidige ontwikkelingen is het denkbaar dat de droogte meer maatschappelijke belangen gaat raken. Dat vind ik enorm vervelend voor de betrokkenen.'

'We proberen samen met alle waterpartners het watertekort beheersbaar te houden, maar iedereen kan een steentje bijdragen. Daarom vraag ik alle Nederlanders om goed na te denken of ze hun auto moeten wassen of hun opblaaszwembadje helemaal moeten vullen. Nederland is een waterland, maar ook hier is ons water kostbaar.'

Bekijk hier de nieuwsfeed over de droogte en lage waterstanden in Nederland