De aanleg van een dam in 3 vragen en antwoorden
Het werk aan het Julianakanaal is van belang voor Limburg, Nederland en Europa, omdat het kanaal een cruciale logistieke schakel is. De eerste stap die Rijkswaterstaat neemt, is de aanleg van een tijdelijke dam bij Berg.
Dat is nodig om het deel kanaal tot Sluis Born beheerst droog te kunnen leggen. Dat de bodem drassig is, maakt dat de bouw van de dam bepaald geen routineklus is. Jens op het Veld, technisch manager van Rijkswaterstaat, geeft tekst en uitleg.
1. Hoe bouwen we eigenlijk een dam?
‘We beginnen met het aanbrengen van een kleilaag op de bodem. Door de bodem af te dichten, voorkomen we dat er straks water onder de dam door kan stromen. Dit borgt een stabiele situatie en voorkomt overmatig pompen. Op de kleilaag komt een waterdicht doek en een zinkstuk (een grote gevlochten mat van rijshout) dat met stenen op zijn plaats wordt gehouden.’
‘Daarna kunnen we beginnen met het opbouwen van de daadwerkelijke dam. Dat doen we met breukstenen die via het water worden aangevoerd. Breukstenen zijn natuurstenen met een onregelmatige vorm. Deze brengen we aan vanaf een kraanschip. Ze vormen de basis van de tijdelijke dam. Doordat we deze stenen ook weer afdekken met een kleilaag en zinkstukken ontstaat een waterdichte kering. Dit werk neemt enkele weken in beslag.’
2. Wat is de grootste uitdaging bij de bouw?
‘De onzekerheid over de ondergrond. Met het bouwen van dammen hebben we ruime ervaring. We hebben pas bijvoorbeeld nog een nooddam aangelegd in de Maas bij Bosscherveld. Van de bodem van het Julianakanaal zijn gegevens bekend. Zo weten we bijvoorbeeld dat dit specifieke stuk Julianakanaal een unieke ondergrond heeft.’
‘De vraag is wat er gebeurt als we iets aan de bodem veranderen. We kiezen daarom voor een robuust ontwerp, zowel voor de tijdelijke dam als voor de werkzaamheden die daarop volgen. Dat betekent dat we verschillende experts bij het ontwerp betrekken, zodat zeker is dat de dam voldoet aan alle geldende veiligheidsnormen en aan de juiste kwaliteitseisen. Eerder geven we geen groen licht voor het leeg laten lopen van het kanaal.’
3. Wat gebeurt er na de aanleg van de dam?
‘Na de bouw van de dam laten we het water met tussenpozen van een aantal uur weglopen, zodat dit een gecontroleerd proces is. Zo kunnen we de grondwaterstand ook nauwgezet monitoren, zodat die op het juiste peil blijft. Dat neemt minimaal een week in beslag.’
‘We zijn inmiddels al begonnen met aanbrengen van klei, waarbij we zorgen dat schepen nu nog even ongehinderd hun weg kunnen vervolgen. Als het water weg is, gaan shovels, dumpers en kranen aan de slag. Bij het afbreken van de dam hanteren we de omgekeerde volgorde van de bouw. Dat neemt dus ook weer een aantal weken in beslag.’
‘Het staat nog niet vast wat er gebeurt met de breuksteen van de dam. Het kan zijn dat we deze opslaan in een depot om zelf nog eens in te zetten of dat we ze afvoeren naar de leverancier voor hergebruik. Al met al staan we voor een flinke klus maar wel een die ons aanspreekt omdat het zo’n bijzonder project is.’
Meer weten over de tijdelijke dam?
Wil u meer weten over de tijdelijke dam? Neem dan contact op via onze gegevens in de colofon van de nieuwsbrief.
