Stuw Borgharen: een calamiteit oplossen in een snelkookpan

Vanuit een keet in de buurt van de stuw werken bergingsbedrijf Hebo en mensen van Rijkswaterstaat al dagenlang de klok rond om deze calamiteit zo snel mogelijk op te lossen.

Waarom trekken we dat schip niet gewoon even los? Waarom duurt het allemaal zo lang? Als hoofdingenieur-directeur van Rijkswaterstaat Zuid-Nederland en lid van het directieteam piket zit Wim Fabries er middenin. Hij vertelt hoe Rijkswaterstaat en de berger ongelooflijk moeilijke beslissingen moeten nemen in een snelkookpan van verschillende belangen en hoge tijdsdruk.

De situatie: veel belangen en moeilijke afwegingen

Fabries: ‘Het schip ligt op een heel ongelukkige plaats. Het water is er ondiep, zodat je er met materieel nauwelijks bij kan. Dan heb je te maken met de aanvoer van het materieel. Het bergingsbedrijf neemt spullen mee, maar niet alles. Dus als we een onderdeel nodig hebben dat er niet is, moet er midden in de avondspits uit Rotterdam apparatuur worden opgehaald. Je bent zo maar 4, 5, 6 uur verder.’

‘Er staat een enorm sterke stroming, omdat het schip op de stuw ligt, waardoor een klein deel niet dicht kan en het water met grote snelheid door een kleine opening stroomt. Omdat er water wegstroomt daalt het waterpeil in de Maas tussen België en Borgharen.'

'Daar hebben onder meer de woonboten verderop bij Bosscherveld last van, want als het waterpeil blijft dalen, komen die op de bodem te liggen. Maar ook op bedrijven en bijvoorbeeld jachthavens kan dit invloed hebben.’

‘Het incident brengt veel teweeg, de timing helpt ook niet; dit gebeurt net terwijl het Julianakanaal aan de noordkant is afgesloten vanwege werkzaamheden. We hebben keersluis Limmel moeten sluiten en dat is de ingang naar het Julianakanaal vanaf de zuidkant.'

'Daardoor zijn veel bedrijven onbereikbaar en kan de kwaliteit van het water in het Julianakanaal een probleem worden. Dat water is nodig voor de industrie.’

‘Achter de stuw begint Natura 2000-gebied de Grensmaas. Als het niet lukt om het schip los te trekken, kunnen we juist daarom niet zonder meer zeggen: knip het in tweeën, want dan stroomt er misschien olie naar buiten. Daar moeten we ook rekening mee houden.’

‘De gemeente Maastricht vertegenwoordigt het belang van de bevolking, zoals de mensen op de woonboten bij Bosscherveld en andere bewoners. We hebben veel contact met de veiligheidsregio, en er is de scheepvaart die zo lang mogelijk door moet kunnen.'

'Met al die belangen moeten wij rekening houden en tegelijkertijd dat schip zo snel mogelijk weg zien te krijgen.’

Een ongeluk ligt overal op de loer

‘En bij dat alles staat 1 ding als een paal boven water: de veiligheid van alle mensen die daar het werk doen is het allerbelangrijkste’, gaat Fabries verder. ‘Een ongeluk zit hier niet in een klein hoekje, maar ligt voortdurend overal op de loer door de hoge stroomsnelheid van het water.'

'Dus wat we ook doen, eerst bespreken we hoe we het veilig doen en ook dat kost tijd. Toen bij de eerste poging het schip los te trekken een kabel knapte, vielen er geen gewonden omdat de veiligheid prioriteit 1 was bij de voorbereidingen.’

Maatregelen

Terwijl we bezig zijn, nemen we maatregelen om de gevolgen voor omwonenden, scheepvaart en industrie zoveel mogelijk te beperken. Fabries: ‘Om te voorkomen dat het waterpeil blijft dalen, hebben we bij Bosscherveld een mobiele waterkering aangebracht en zijn we bezig met een tijdelijke dam van breuksteen.' 

'Voor bedrijventerrein Chemelot voeren we met pompen vers water aan in het Julianakanaal.'

Zo werken zeker 100 mensen Van Rijkswaterstaat en de aannemer dag en nacht om deze calamiteit zo kort mogelijk te laten duren en de overlast voor de omgeving zoveel mogelijk te beperken. Zo snel mogelijk, maar veilig.

Meer weten over de situatie bij stuw Borgharen?

Lees het laatste nieuws in het liveblog gezonken schip bij stuw Borgharen.