A12/A15: doortrekken knooppunt Ressen-Oudbroeken (ViA15)

(Op een kaart van Nederland duidt een gele cirkel het gebied rond Arnhem en Nijmegen aan. Gertjan Maters:) RUSTIGE MUZIEK GERTJAN MATERS: Maar wat het in ieder geval oplevert is dat de congestie opgelost wordt. MARCEL HERMSEN: Die deksel is ingericht samen met de bewoners die direct aanwonend zijn en we proberen dezelfde uitstraling te houden als we nu ook hebben. CONNY BIEZE: Deze weg is voor onze eigen regio ontzettend belangrijk. DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER (Auto's rijden over een kruispunt. Het is halfdonker en de lantaarnpalen branden.) BIEZE: We staan hier bij Bemmel, op het punt waar nu de A15 ophoudt. Die A15 wordt straks doorgetrokken daarnaartoe naar Zevenaar, naar de A12, naar Duitsland. VOICE-OVER: Jarenlang is erover gesproken, gerekend en getekend. Rijk en regio hebben de handen ineengeslagen voor het doortrekken van de A15 en het verbreden van de A12. Maatregelen die zeker verlichting gaan brengen. MATERS: Ik loop al een paar jaar mee, een jaartje of 45, in het transport en ik heb vanaf Rotterdam de A15 zien ontstaan, stukje bij beetje. Elke vijf jaar een paar kilometer en de laatste twintig jaar heeft het stilgestaan. BIEZE: Deze weg is heel erg belangrijk voor Nederland voor een betere ontsluiting tussen de Randstad en Duitsland. Maar deze weg is voor onze eigen regio ontzettend belangrijk. Natuurlijk voor de mensen die hier nu al wonen en werken maar zeker ook voor de mensen die hier in de toekomst willen komen wonen en voor ondernemers die hier zich in de toekomst willen vestigen. MATERS: In deze regio zitten van oudsher heel veel transportbedrijven met name wegtransportbedrijven en uiteraard is het daar belangrijk dat de laatste hindernis tussen Rotterdam en Milaan eigenlijk opgelost wordt. Want het enige stoplicht tussen Rotterdam en Milaan staat hier op de Pleijroute. VOICE-OVER: Het doortrekken van de A15 heeft echter veel gevolgen voor de omgeving. Bewoners en bedrijven moeten verhuizen en anderen krijgen een snelweg dicht bij hun huis. Gemeente, provincie en Rijk keken met bewoners naar een zo goed mogelijke inpassing van de weg. En ook als het tracébesluit onherroepelijk is, blijven ze in gesprek. Bijvoorbeeld over de afhandeling van eventuele schade tijdens de bouw. HERMSEN: Hier staan we in het prachtige buurtschap de Helhoek. Hier lopen we bovenop het toekomstige tracé van de A15 waar ook de tunnelbak met deksel gerealiseerd gaat worden. Als eerste hebben we gekeken als buurtbewoners: wat willen we? En we zeiden van: Nou, een oplossing is, die unaniem gedragen werd want het is natuurlijk belangrijk dat je een gemeenschappelijk uitgangspunt hebt een tunnelbak met een deksel erop. De samenwerking met Rijkswaterstaat en de Tweede Kamerleden is uitstekend verlopen. We hadden natuurlijk ook een heel duidelijk doel als buurtbewoners. Wij wilden zo min mogelijk overlast van die A15 en daar hebben ze naar geluisterd. De toekomst zien we natuurlijk een stuk positiever nu die tunnelbak met deksel gerealiseerd gaat worden maar we maken ons toch nog ernstige zorgen over de verdiepte aanleg waarbij veel grondwater weggepompt gaat worden. En we willen dat graag goed geregeld hebben voor de bewoners dat als er schade ontstaat, dat dat adequaat opgelost wordt. Zo zijn er nog wat meer maatregelen die we voor elkaar hebben gekregen en ik ben er trots op dat ons dat gelukt is om dat met elkaar binnen te slepen. VOICE-OVER: De A15 wordt vanaf knooppunt Ressen als autosnelweg met twee keer twee rijstroken twaalf kilometer doorgetrokken naar de A12 tussen Duiven en Zevenaar. Dit nieuwe stuk van de A15 sluiten we aan op de provinciale wegen bij Bemmel en Huissen en tussen Duiven en Zevenaar. (Een wegenkaart geeft een overzicht.) De A12 wordt op een aantal plekken tussen Westervoort en knooppunt Oud-Dijk verbreed en krijgt bij de Hengelderweg een nieuwe aansluiting voor Zevenaar. Het verkeer kan naar verwachting in de periode 2022-2024 over de nieuwe weg rijden. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2018.) DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT NOG EVEN VERDER EN EBT DAN WEG

(René Isarin:) RENÉ ISARIN: We zijn hier in Groessen, gemeente Duiven. We zijn in het tracé van de ViA15. Hier is 10.000 jaar geleden gewoond en daar hebben we de restanten van gevonden. (Beeldtitel: Archief in de achtertuin. Opgravingen ViA15, Groessen.) RUSTIGE MUZIEK Wat deze plek zo bijzonder maakt, is natuurlijk de ouderdom. We moeten het nog precies vaststellen, maar het ziet ernaar uit dat het uit het vroege Mesolithicum, de vroege middensteentijd is. 10.000 jaar oud, dat vinden wij over het algemeen in Nederland niet zo snel. Wat je hier ziet, is eigenlijk een dwarsdoorsnede van de opgravingsput. En de geografen, de fysisch geografen, de aardwetenschappers, die kunnen eigenlijk aan de hand van zo'n profiel de geschiedenis van het terrein reconstrueren. Wat je hier ziet, is ongeveer 12.000 à 12.500 jaar aan landschapsgeschiedenis. We hadden vanochtend de mevrouw die hier gewoond heeft, op visite en die heeft zich natuurlijk nooit gerealiseerd dat op haar land, in de bodem, op twee meter diepte, 10.000 jaar geleden al mensen hebben gewoond of hebben verbleven. Hoe de mensen precies geleefd hebben, dat is wat we onderzoeken. We kijken naar datgene wat er overgebleven is, van 10.000 jaar in de bodem. Dat zijn fragmentjes van vuursteen, heel kleine, we noemen dat microlieten, heel kleine gereedschapjes. (Een graafmachine.) Dit is ons gereedschap, hiermee doen we opgravingen en we pakken daar dus uiteindelijk, met degelijk handwerk erbij, dit soort vondsten. We hebben hier een microlithisch stukje vuursteen dat een onderdeel is geweest van een pijl om mee te jagen. Het zat vastgemaakt in een pijl, in een houten pijl. We hebben ook de teer gevonden, of de lijm eigenlijk, waarmee het aan dat hout bevestigd was. Je moet je voorstellen, het is heel klein spul. Het is allemaal heel nauwkeurig geweest. Juist in de periode daarvoor hadden we nauwelijks vegetatie en gingen we achter mammoeten aan. Dan hadden we zulke gereedschappen om die mammoeten neer te leggen, maar nu is dat klimaat veranderd en het is allemaal bos en het is allemaal warm en je moet dus op heel kleine dieren ineens gaan jagen. Dan heb je dus heel klein gereedschap nodig. Nou, dat maakten ze met de hand en dat vinden we dus terug. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op www.via15.nl. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2021.) DE RUSTIGE MUZIEK EBT WEG

(Beeldtitel: Nieuwe Natuur ViA15. Padden en Poelen. Victor Loehr:) RUSTIGE MUZIEK VICTOR LOEHR: We staan hier op een steenworp afstand van de Betuweroute die loopt daarachter, en we staan hier bij 4 poelen. In deze poel zit nog water, die 3 andere zijn op het moment drooggevallen wat later in het seizoen. Op deze locatie wordt de A15 doorgetrokken van Bemmel, verderop daar, naar de A12 en bij die doortrekking van de A15 komt een van deze poelen te vervallen. Dat is erg, want die poelen worden gebruikt als voortplantingsplek door rugstreeppadden, door kamsalamanders, door poelkikkers en dat betekent dus dat die voortplantingsplek komt te vervallen en die dieren hebben dan geen plek meer voor de voortplanting. (Een pad springt weg.) Dit zijn de ideale verstopplekken voor kamsalamanders in de periode dat ze op het land zitten maar helaas is er vandaag geen dier te vinden. Ongeveer 400 meter in die richting hebben we twee nieuwe poelen aangelegd die ter compensatie moeten dienen voor het vervallen van deze poel zodat de dieren in de toekomst zich daar kunnen voortplanten. (Victor doorkruist een grasland en komt uit op een verharde weg die tussen een spoorlijn en de natuur ligt. Hij volgt de weg even tot hij bij een maisveld aankomt. Dwars door de mais baant Victor zich een weg en aan de andere kant van het veld komt hij uit op een braakliggend terrein. Wat verderop ligt een poel.) DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER Zo, dit is een van de compensatiepoelen. De andere, die ligt een stukje verder die kant uit. Deze poelen zullen zich gaan ontwikkelen, daar gaat vegetatie groeien die zullen langzamerhand geschikt worden voor kamsalamanders, poelkikkers. We gaan natuurlijk deze poelen aansluiten op de bestaande poelen een stuk verderop zodat je één groot leefgebied krijgt. Daarmee zorgen we bij elkaar dat een stukje natuur dat verloren gaat op die plek op deze plek gecompenseerd wordt. (De poel vanuit de lucht.) Mensen hebben ook iets aan de ontwikkeling van die poelen hier want er komt een snelfietspad vlak langs die poelen en vanaf dat snelfietspad kunnen ze de poelen volgen, hoe die zich ontwikkelen. Ze kunnen genieten van de kwaakkoren van de kikkers en de padden in het voorjaar dus ook mensen kunnen het beleven. (Victor loopt weg. Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op www.via15.nl. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2020.) DE RUSTIGE MUZIEK EBT WEG