Praktijkvoorbeeld: Verbetering RijnWaalpad

Het NTF is gebaseerd op de toekomstige ruimtelijke inrichting en de regionale fietsplannen. Het beschrijft hoe de fiets kan bijdragen aan de ruimtelijke en maatschappelijke opgaven en duurzame oplossingen voor die opgave. Het NTF geeft aan welke investeringen nodig zijn en welke stappen overheden en partners (in samenwerking) moeten nemen om de fiets de benodigde impuls te geven.

Het project

Het RijnWaalpad, de 17 km lange snelfietsroute tussen Arnhem en Nijmegen, is bedoeld als alternatief voor het autogebruik op dit traject. Aan dit project werkten niet alleen het Rijk, provincie, stadsregio en aanliggende gemeenten mee, maar ook onderwijsinstellingen en grote werkgevers die in de buurt van deze route liggen.

De snelfietsroute tussen Arnhem en Nijmegen, ook bekend als het RijnWaalpad, is sinds juli 2015 officieel in gebruik. De route verbindt de 2 grote steden en de tussenliggende kernen over een traject van 17 km. Op het traject zijn infrastructurele aanpassingen gedaan om een hoogwaardige snelfietsroute te realiseren, zoals de aanleg van 2 tunnels en de grasgroene fietsbrug ’t Groentje.

Het Rijk (via Fiets Filevrij), de provincie Gelderland en de aanliggende gemeenten financierden de aanleg van het RijnWaalpad dat 17 miljoen euro kostte. Bij de ontwikkeling van het RijnWaalpad is, naast de aanleg van infrastructuur, ook actief ingezet op marketing, communicatie en innovatie.

In de planfase is al een naamgevingswedstrijd voor de snelfietsroute uitgezet onder bewoners van aanliggende gemeenten. Deze wedstrijd was erop gericht om bewoners direct bekend te maken met de snelfietsroute. Daarnaast is de Bicycle Buddy App ontwikkeld.

Hiermee kunnen fietsers over de route navigeren en trofeeën sparen voor goed gedrag. Zij kunnen zelfs de kleuren van een lichtkunstwerk in een van de fietstunnels op het RijnWaalpad bepalen. Er is ook een gedragsaanpak ontwikkeld voor het RijnWaalpad.

Hierin is sterk ingezet op het benaderen van automobilisten die binnen spitstijden op de belangrijkste corridors tussen Arnhem en Nijmegen reden. Daarvoor is een tweede app gebruikt: Toury. In deze app konden gebruikers hun spits-mijdingen registreren en op die manier sparen voor een financiële beloning.

Tot slot betrokken de aanliggende gemeenten ook werkgevers bij de aanpak, om zo het gebruik van de snelfietsroute nog verder te stimuleren.

Uitvoering

In 2010 is voor een deel van de N325 tussen Nijmegen en Arnhem de maximumsnelheid teruggebracht naar 50 km/h. Tijdens deze werkzaamheden kwam ter sprake dat er een goed alternatief voor het gebruik van de auto tussen de 2 steden moest komen. Dat zou de hinder op de weg verder kunnen beperken.

Daaruit kwam het plan van het RijnWaalpad voort, wat mooi aansloot op de beleidsdoelen van de provincie Gelderland en de stadsregio Arnhem-Nijmegen. Het traject van plan naar officiële opening van de route duurde dus ongeveer 5 jaar. Bij de realisatie en promotie van het RijnWaalpad werkten veel partijen samen.

Naast het Rijk, de provincie Gelderland, de stadsregio Arnhem-Nijmegen en aanliggende gemeenten, zijn ook belangenorganisaties betrokken bij het ontwikkelproces. Voor de aanleg van bruggen en tunnels is samengewerkt met Rijkswaterstaat en ProRail en bij de bewegwijzering is de Nationale Bewegwijzeringsdienst betrokken.

Daarnaast is de hulp ingeroepen van belangrijke bestemmingen, zoals onderwijsinstellingen en grote werkgevers, om de route te promoten. De ontwikkeling van het RijnWaalpad sloot aan op werkzaamheden aan de autowegen tussen Arnhem en Nijmegen.

De weg werd door de werkzaamheden minder aantrekkelijk. Het RijnWaalpad bood een alternatief. Daarnaast is er in de fietsstimulering altijd een samenhang met werkgevers die op eigen initiatief alternatieven voor de auto stimuleren.

Resultaat

Jaarlijks wordt op verschillende punten op de route gemeten hoeveel fietsers er gebruik van maken. Daarnaast is een gebruikersonderzoek uitgevoerd door middel van een online enquête. Op werkdagen groeide het aantal fietsers, ten opzichte van het aantal fietsers tijdens de nulmeting op de oorspronkelijke fietsroute.

Afhankelijk van de meetlocatie ligt die groei tussen de 5% en 35%. In het weekend is zelfs sprake van een toename van 45% tot 135%. De grootste groei is gemeten op de Waalbrug richting Nijmegen. Uit het gebruikersonderzoek komt naar voren dat slechts 13% van de respondenten niet weet wat het RijnWaalpad is.

Daarnaast blijkt dat media-aandacht voor de route er voor veel respondenten toe leidde om vaker te gaan fietsen. Bovendien ligt het rapportcijfer van gebruikers voor de nieuwe route een flink stuk hoger dan voor de oude route.

Meer informatie over effecten van een verbeterde fietsinfrastructuur op onder meer bereikbaarheid is te vinden in de Factsheet: Upgrade fietsinfrastructuur.

Aandachtspunten bij inzet elders

De maatregel snelfietsroute is breder in te zetten in Nederland, veel regio’s zijn hier ook mee bezig. Aandachtspunten vanuit het RijnWaalpad zijn:

• Zet sterk in op marketing en communicatie om mensen bekend te maken met de route.
• Het is essentieel om tijdig de samenwerking met andere partijen aan te gaan, zoals de Nationale Bewegwijzeringsdienst, om de route tijdig en integraal op te leveren.
• Niet alle stimuleringsmethoden werken. Het is belangrijk om van tevoren goed na te denken over waar je je tijd in wilt steken op het gebied van fietsstimulering. Het maken van een gedragsaanpak is belangrijk voor het optimaliseren van de bekendheid en het gebruik van de route.
• Het betrekken van werkgevers en andere organisaties vergt veel tijd, maar is zeker een effectieve methode om de herkenbaarheid en het gebruik van de route te vergroten.
• Creëer mijlpalen om naar buiten te communiceren wat er gebeurt. Het creëren van een continue positieve sfeer is daarbij belangrijk.
• Het fietspad was al officieel geopend voordat het helemaal was afgerond. Dit maakt niet uit voor de communicatie en zorgt ervoor dat de route na opening alleen nog maar gunstiger wordt als de laatste schakels gereed zijn.
• Veel fietspaden kruisen rijkswegen, daarom is het van belang om plannen voor snelle fietsroutes of doorfietsroutes in een vroeg stadium met Rijkswaterstraat te bespreken, om te bepalen of er werk met werk kan worden gemaakt.
• Voor vergunningsverlening maakte Rijkswaterstraat een overzicht waarin eisen zijn opgenomen voor bijvoorbeeld biodiversiteit, verlichting en eventueel toegang voor onderhoudsvoertuigen.

Geraadpleegde bronnen

De website Fietsroutenetwerk.

Vragen of opmerkingen over de Toolbox Slim Reizen?

Heeft u vragen of opmerkingen over de Toolbox Slim Reizen? Neem dan contact met ons op via het contactformulier.