Tunnels: een kijkje achter de wanden

Als er dan een keer iets misgaat, kan het een flinke klus zijn om de storing op te sporen en te verhelpen. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het bereikbaar en veilig houden van de tunnels die wij beheren. Onderhoud uitvoeren hoort daarbij. Dat kan hinder geven. 3 van onze tunnelexperts geven een kijkje achter de tunnelwanden.

Verschillende soorten techniek in tunnels

Irene Schnieders is projectmanager van het project renovatie Heinenoordtunnel. Ze vertelt: ‘Allereerst zijn er de installaties voor de dagelijkse praktijk, zoals de verlichting, pompkelders die regenwater opvangen om de tunnel droog te houden, de energievoorziening en het zogeheten Dynamisch Verkeersmanagement.'

'Dat laatste zorgt voor de verkeersinformatie op de matrixborden boven de rijbanen, zoals de toegestane snelheid. En dan is er de hoogtedetectie, die ver voor de tunnel waarschuwt als een vrachtwagen te hoog beladen is voor de tunnel.'

'Negeert de chauffeur de waarschuwingen? Dan gaan de slagbomen bij de tunnel dicht en halen we de vrachtwagen uit het verkeer. Dat geeft oponthoud, maar anders veroorzaakt die vrachtwagen schade aan de tunnel.’

Snelheid in de gaten houden

Maar dat is nog niet alles. We houden ook de snelheid van het verkeer in de tunnel in de gaten. Beheerder van de Vlaketunnel Eric de Theije: ‘Om de 80 tot 100 m liggen er detectielussen in het asfalt die meten hoe snel een voertuig eroverheen rijdt. Is dat minder dan 30 km/h? Dan wordt het snelheidsonderscheidingssysteem (SOS) geactiveerd.'

'Want een langzaam rijdend of stilstaand voertuig is een direct gevaar voor andere weggebruikers. De verkeerscentrale stuurt er een weginspecteur naartoe. Die bekijkt welke maatregelen nodig en mogelijk zijn. Kan het voertuig niet direct van de weg af, dan moet de wegverkeersleider de tunnel tijdelijk afsluiten.’

Techniek helpt bij veiligheid in tunnel

Via verschillende systemen houden regionale verkeerscentrales van Rijkswaterstaat het verkeer in de tunnels constant in de gaten. Zij bedienen de tunnel op afstand, maar er zijn ook mensen die de tunnel ter plaatse bedienen. ‘Voor tunnels is veiligheid vastgelegd in de wet,’ zegt ingenieur Maarten Reinking, die landelijk werkt aan de vernieuwing van Rijkstunnels.

Schnieders: ‘Breekt er bijvoorbeeld brand uit, dan helpt een aantal systemen mensen zichzelf in veiligheid te brengen. Rookdetectie waarschuwt dat er rook is, ventilatoren blazen de rook weg van de vluchtweg en gesproken en visuele aanwijzingen wijzen mensen de vluchtweg. Voor de hulpdiensten zijn er blusaansluitingen en -leidingen en systemen die zorgen voor dekking van portofoons en mobilofoons.’

Ingewikkelde puzzel bij storing

Deze systemen staan allemaal met elkaar in verbinding en zorgen voor dataverkeer. In de Heinenoordtunnel ligt er bijvoorbeeld meer dan 200 km aan kabels en leidingen. Is er een storing? Dan is het soms een puzzel om uit te zoeken wat er aan de hand is.

De Theije: ‘In de Vlaketunnel ontstond een storing in het dataverkeer. Daardoor kwamen de gegevens niet meer door bij de verkeerscentrale en konden zij niet meer zien wat er in de tunnel gebeurde. Dat is heel onveilig en kan daarom absoluut niet. Een oplossing kan zijn dat we overschakelen op lokale bediening, maar in dit geval was er door de storing ook lokaal geen ontvangst van data mogelijk.'

'Dan is er nog maar 1 optie: de tunnel moet dicht totdat het probleem is opgelost, want de veiligheid van de weggebruiker gaat voor het ongemak van een afgesloten tunnel.’

Samenwerken met veel partijen

De techniek maakt het beheer complex, maar de menselijke factor doet ook een duit in het zakje. Reinking: ‘Dan bedoel ik dat we met veel partijen samenwerken: gemeenten, bedrijven als KPN en aannemers. Verder moeten we ook rekening houden met de belangen van de weggebruikers.’

Meer standaardisering, sneller problemen oplossen

Reinking: 'We zijn hard aan het werk om alle tunnels die wij beheren te vernieuwen. Dat is nodig, want de installaties en systemen raken verouderd en dat verhoogt de kans op storingen. We werken dan ook toe naar meer standaardisering, waardoor we storingen sneller kunnen oplossen.'

'Elke tunnel die we renoveren voldoet daarna aan de nieuwste landelijke tunnelstandaard. Daarin ligt vast aan welke eisen een tunnel moet voldoen. Het onderhoud en de bediening worden dan makkelijker, omdat tunnels meer op elkaar lijken. Zo wordt ook de training van bedienaars eenvoudiger en kunnen zij gemakkelijker bij verschillende tunnels werken.’

Meer weten over tunnels?

Bekijk voor meer informatie onze pagina over tunnels.