Velsertunnel door de jaren heen
De Velsertunnel is de oudste snelwegtunnel van Nederland. De tunnel valt direct op door de karakteristieke ventilatietorens bij de tunnel. Deze hoge ventilatietorens staan ook wel bekend als ‘de Hyacinten’, omdat de vorm van de gebouwen aan de plant doet denken.
Tijdens Open Monumentendag 2023 waren de ventilatietorens van de Velsertunnel van dichtbij te bekijken.
Nieuwe veilige infrastructuur
Na de Tweede Wereldoorlog kwam het leven weer langzaam op gang. De ontwikkeling van gemotoriseerd wegverkeer nam een flinke spurt. De noodzaak om voor dit wegverkeer een nieuwe en veilige infrastructuur aan te leggen, werd steeds groter. In 1952 startte de bouw van de Velsertunnel.
Op 28 september 1957, 5 jaar later, werd de tunnel dan eindelijk officieel geopend door koningin Juliana. Een belangrijk herkenningspunt zijn de hyacintvormige ventilatietorens. De lage torens dienden voor de aanvoer van verse lucht en de hoge torens voerden verontreinigde lucht af.
Vanaf de opening in 1957 werd de tunnel bediend vanuit een hokje tussen de 2 tunnelbuizen onder de dienstgebouwen. Er waren permanent bedienaars aanwezig om het verkeer in de tunnel in de gaten te houden en de tunnel te bedienen. Het beheren van de tunnel was dan ook een flinke klus.
Een onzekere tijd
De tunnel werd gebouwd tijdens een onzekere tijd, de Koude Oorlog. Na de Tweede Wereldoorlog waren er constant spanningen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie die duurde tot 1991. Er was tussen deze 2 staten geen directe militaire confrontatie, maar de voortdurende dreiging van conflict zorgde ook in Nederland voor een verandering in de bouw.
Tijdens de bouw van de Velsertunnel werd naast het dienstgebouw een bunker gebouwd. Zo kon het personeel bij een eventuele (atoom)aanval door de Russen daar langere tijd veilig schuilen.
Renovatie en bediening op afstand
Na de koude oorlog was het tijd voor een renovatie en zorgde technologische innovatie voor verandering. Met de komst van camera’s is de bediening verplaatst naar boven in het dienstgebouw aan de zuidoever. In 1996 werd verkeerscentrale De Wijde Blik in gebruik genomen. Hierdoor werkt het tunnelpersoneel niet meer in de tunnel maar is de bediening nu op afstand.
Ook de bunker en de bijbehorende ventilatietorens waren overbodig. Tijdens de renovatie van de tunnel in 2017 is een compleet nieuw ventilatiesysteem aangelegd en werd de bunker volledig afgesloten en bedekt met een laag grond. De dienstgebouwen en de 16 ventilatietorens zijn in 2020 gerenoveerd.