ZOAB
Op de Nederlandse snelwegen is zeer open asfaltbeton (ZOAB) het meest toegepaste soort asfalt. ZOAB vermindert het verkeersgeluid. Ook vergroot het de capaciteit van de weg, door minder spat- en stuifwater tijdens regen.
Andere voordelen zijn dat ZOAB een heel goede weerstand heeft tegen spoorvorming en dat het prettig is om over te rijden. Sinds begin 2007 is er een nieuwe, verbeterde variant: duurzaam ZOAB. Dit wegdek is sterker en duurzamer dan standaard ZOAB.
Hoog percentage holle ruimte
ZOAB is een wegverharding met een hoog percentage holle ruimte (ongeveer 20%). Het bereiken van de porositeit (kleine openingen in het materiaal) van ZOAB krijg je doordat het mengsel redelijk veel grof granulaat (steenslag) en in verhouding weinig fijnere bestanddelen bevat.
ZOAB heeft dus niet de 'betoneigenschap' van een continue gradering (verdeling van korrelgrootte), zoals Dicht Asfaltbeton (AC). ZOAB voorkomt door de holle ruimte het opspatten van water en vermindert het geluid vergeleken met een verharding als Dicht Asfaltbeton. Dicht Asfaltbeton was tot 1990 de standaard deklaag.
ZOAB bestaat uit een mengsel van stenen, zand, vulstof en bitumen. Dit laatste is een stroperig bindmiddel afkomstig uit ruwe aardolie. Het zorgt ervoor dat de stenen in het asfalt aan elkaar blijven zitten.
Levensduur bitumen
Door de open structuur veroudert het bitumen eerder dan bij Dicht Asfaltbeton. Door weersomstandigheden zoals zon, regen en vorst wordt het bitumen brosser. Tegen het einde van de levensduur wordt het bitumen zo bros, dat er door verkeer scheurtjes ontstaan in het bitumen. Die scheurtjes leiden uiteindelijk tot het loslaten van stenen, ook wel rafeling genoemd.
Gemiddeld is de levensduur van Duurzaam ZOAB op de rechterrijstrook 11 jaar en op de linkerrijstrook 17 jaar. Dit verschil komt doordat de rechterrijstrook een zwaardere belasting te verduren heeft. Op deze rijstrook rijdt meer verkeer, waaronder meer vrachtwagens.
Veiligheid wegdek
Bij nieuw aangelegd ZOAB bestaat er het risico op onvoldoende stroefheid. Dat komt door de omhulling met bitumen, van de stenen aan het oppervlak van nieuw ZOAB. De remweg is te lang, als hier geen maatregelen tegen komen. Daarom strooien we nieuw ZOAB voor openstelling van de weg af, met een kleine hoeveelheid fijn, scherp materiaal.
Via intensief onderzoek heeft het afstrooien geen negatieve gevolgen voor de geluidsreductie, waterbergend vermogen en duurzaamheid. Zo is het ZOAB voldoende stroef waardoor er een veilig wegdek ontstaat voor de gebruiker.
Ontwikkelingen asfalt
Asfalt op snelwegen heeft een ontwikkeling doorgemaakt en kent daarin 4 generaties. Dicht Asfaltbeton is de eerste generatie. ZOAB en Duurzaam ZOAB vormen de tweede generatie en zijn ongeveer 3 dB stiller dan dichte deklagen. De derde generatie, tweelaags ZOAB (ZOABTW, is ongeveer 2 dB stiller dan Duurzaam ZOAB. De nieuwste ontwikkeling (vierde generatie) is tweelaags ZOAB-fijn.
We passen deze deklaag vanaf 2015 toe als pilot op de Nederlandse snelwegen. Deze laag is nog ongeveer 1 dB stiller dan normaal tweelaags ZOAB.