Praktijkvoorbeeld: Deelfietssysteem Hello-Bike Zuidas Amsterdam

Op de Zuidas in Amsterdam is een pilot met deelfietsen opgezet. Sinds mei 2017 staan er Hello-Bikes, een initiatief van Hello Zuidas. Er zijn momenteel 11 locaties met Hello-Bike deelfietsen, verspreid over het gebied tussen de RAI en de Amstelveenseweg.

Geofencing

Deelnemers reserveren een fiets met een smartphone-app en openen daarmee ook het slot. De deelfiets gebruikt ‘geofencing’. Dit betekent dat gebruikers de reis met de deelfiets alleen kunnen beëindigen door de fiets op slot te zetten in een ‘geofenced zone’: een virtuele plek in de ruimte waarbinnen een fiets kan worden opgepikt en teruggebracht, in dit geval ‘dropzone’ genoemd.

De fiets hoeft niet terug naar de dropzone waar hij is opgehaald, het is een zogeheten back-to-many systeem. De deelfiets op de Zuidas kost 1 euro voor 1 uur, 4 euro voor 12 uur of 6 euro voor 24 uur. 

De Factsheet: Deelfietssystemen beschrijft meerdere vormen van fietsdeelsystemen, die in opzet en prijsstelling kunnen variëren. Bedrijven kunnen Hello-Bike fietsen op hun bedrijfsterrein plaatsen, op voorwaarde dat het openbare karakter van de deelfiets behouden blijft.

Werkgevers kunnen abonnementen voor Hello-Bike aan hun werknemers aanbieden. Gebruikers kunnen switchen tussen een privé en een zakelijk account.

Uitvoering

Op de Zuidas was men op zoek naar last mile oplossingen met de fiets. Een deelfiets kan extra flexibiliteit in de transportkeuze bieden en zo bijdragen aan het bereikbaar houden van het gebied. Uit onderzoek (via een panel en een membersmeeting van Hello Zuidas) bleek dat de deelfietsen duidelijk in een behoefte voorzien. Dat heeft verschillende redenen:

• OV-fietsen waren al snel allemaal uitgeleend. Bovendien waren er weinig mogelijkheden om de huidige locaties uit te breiden.
• Fietsenstallingen zijn snel vol.
• Er bleek een tekort aan bedrijfsfietsen te zijn.

De wens was om in korte tijd een flexibel systeem op te zetten. Hello Zuidas stelde een uitvraag voor een deelfietssysteem op. Er was, onder andere door een subsidie van Beter Benutten, 570.000 euro beschikbaar voor de totale begroting, waarvan 285.000 euro in de hardware is gaan zitten. De helft van de totale kosten is gefinancierd vanuit Beter Benutten.

Hello Zuidas doet de procesbegeleiding van het deelfietssysteem. Bedrijven dragen bij door privéterrein voor het stallen van de fietsen beschikbaar te stellen. In de uitvraag waren een aantal dingen belangrijk:

• flexibiliteit (je moet de deelfietsen en het station kunnen verplaatsen)
• de belangrijkste doelgroep zijn de medewerkers van bedrijven
• de deelfiets is bedoeld voor de forens (woon-werk)

Resultaat

Momenteel zijn er 11 locaties met Hello-Bike deelfietsen met nu in totaal ongeveer 200 fietsen op straat. Het systeem kan nog verder uitbreiden naar 500 fietsen maar dit gebeurt pas als de vraag er is. Er zijn momenteel ongeveer 400 structurele gebruikers en 165 gebruikers in spitsuren.

Deze gebruikers kenden de deelfietsen doordat bedrijven erover communiceerden en doordat ze de fietsen fysiek zagen staan. Het aantal gebruikers zou nog kunnen groeien als er meer actieve promotie en communicatie over deze deelfietsen komt.

De deelfiets op de Zuidas sluit op verschillende manieren aan bij andere mobiliteitsmaatregelen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Zuidas Pas, waarmee werknemers onder andere ook gebruik konden maken van de Hello-Bikes.

In de toekomst zou de deelfiets onderdeel kunnen worden van een pakket maatregelen op het gebied van Mobility as a Service (MaaS), zie ook de Factsheet: Mobility as a Service (MaaS).

Voor Hello-Bike werkt aanbieder Hello Zuidas actief samen met de private partijen die grond aanbieden, de Dienst Zuidas (Gemeente Amsterdam), het stadsdeel Zuid en de GVB (of een andere OV-aanbieder). Hello Zuidas stimuleert werkgevers om hun werknemers abonnementen op de Hello-Bike te geven.

Aandachtspunten bij inzet elders

Hello Zuidas leerde veel van het opzetten van dit deelfietssysteem, deze leerpunten kunnen waardevol zijn voor andere projecten en andere aanbieders:

• Het is belangrijk om duidelijke kaders aan te geven bij de exploitanten van het fietsdeelsysteem. De regie moet tot op zekere hoogte in eigen handen blijven. Daarnaast is het nodig het proces te begeleiden.
• Inzicht in gebruiksdata van fietsen en fietsers is belangrijk om te kunnen controleren of alles goed gaat. Bovendien is data belangrijk om kennis te delen, bijvoorbeeld met de gemeente.
• Flexibiliteit van het systeem is essentieel om locaties te kunnen verplaatsen als dat nodig is.
• Mensen worden ‘app-moe’, dus het is aan te raden om samenwerking te zoeken en 1 app te ontwikkelen voor verschillende deelfietsprojecten.
• Het is belangrijk voor gebruikers dat de fiets goedkoop is en betalen simpel werkt.
• Goed afstemmen met publieke en private partijen is belangrijk voor het draagvlak en het uiteindelijke succes.
• De huidige ‘deelfietshype’ en de uitdagingen die hierbij passen, zijn van invloed op het opzetten van een deelfietssysteem en de kosten die hierbij komen kijken.

Het proces van de uitvraag rondom Hello-Bike liep nog voor de huidige discussie over deelfietsen in de gemeente Amsterdam.

Het aantal deelfietsen en deelfietssystemen is in de tussentijd explosief toegenomen. De gemeente Amsterdam gaat deelfietsen die in de openbare ruimte zijn neergezet voor verhuur verwijderen, omdat ze ruimte in beslag nemen en overal worden achtergelaten.

Hello Zuidas is nu in afwachting van het toekomstige deelfietsbeleid van de gemeente Amsterdam en beslist pas daarna over een eventuele uitbreiding van Hello-Bike.

Vragen of opmerkingen over de Toolbox Slim Reizen?

Heeft u vragen of opmerkingen over de Toolbox Slim Reizen? Neem dan contact met ons op via het contactformulier.