Hinder beperken bij renovatie Heinenoordtunnel: de maatregelen
Bij iedere afsluiting van de weg is hinder onvermijdelijk. Verkeer dat omrijdt via de omleidingsroutes moet rekening houden met extra reistijd. Bij een afsluiting van de Heinenoordtunnel wordt het verkeer omgeleid over de snelweg A16, snelweg A17 en snelweg A59.
Zeker in de spits is vooral de A16 al erg druk. En verkeer van en naar de Hoeksche Waard wordt omgeleid via de Kiltunnel en de autoweg N217, waardoor er ook extra reistijd is. Daarom keek Rijkswaterstaat naar andere manieren om hinder zoveel mogelijk te beperken.
Slim bouwen
Al vroeg bij de voorbereidingen was de bereikbaarheid van de regio tijdens de werkzaamheden een belangrijk aandachtspunt. Door slim te bouwen, is de periode dat de tunnel helemaal dicht is veel korter.
Projectmanager Claudia Wolff legt uit: ‘We hanteren hier het principe van parallel ombouwen. Dat wil zeggen dat alle vereiste installaties en systemen om de tunnel goed te laten functioneren en de veiligheid te garanderen, blijven werken tot het einde van de renovatie. Pas als de nieuwe installaties en systemen in de tunnel zitten en de testen succesvol zijn, gaan we over van oud naar nieuw. Dat houdt in dat de tunnel niet voor lange tijd dicht hoeft, waardoor we de hinder kunnen beperken.’
Doorwerken en toch doorrijden
Om deze aanpak mogelijk te maken, is het wel noodzakelijk om eerst een middentunnelkanaal te bouwen. ‘Dat is een afgesloten ruimte tussen de 2 tunnelbuizen’, zegt Wolff. ‘Het onderste deel is de vluchtroute, het bovenste deel is onder andere voor de kabels. We kunnen dit middentunnelkanaal in slechts 2 weken bouwen. En dat betekent dat de tunnel ook slechts 2 weken helemaal dicht moet. Ingrijpend, maar zonder het middentunnelkanaal zouden we de tunnel maandenlang moeten afsluiten, een groot verschil. In het middentunnelkanaal kunnen we namelijk doorwerken terwijl de tunnel zelf beschikbaar is voor het verkeer.’
Samen met overheden
Een andere manier om de bereikbaarheid van de regio tijdens de renovatie te verbeteren, is door samen te werken met overheden. Omgevingsmanager Daisy Hofmans geeft een voorbeeld: ‘De route via de Kiltunnel is een belangrijk alternatief voor de mensen die van en naar de Hoeksche Waard moeten. Net na de Kiltunnel, in de N217, ligt een rotonde. Om de doorstroming daar te verbeteren, is het nodig om de capaciteit van de rotonde te vergroten. En als je dat goed doet, kan dat een blijvende oplossing zijn in plaats van een tijdelijke.’
‘De N217 is een provinciale weg en de provincie Zuid-Holland is dus uiteindelijk verantwoordelijk voor het onderhoud. Het voelde dan ook logisch dat zij deze aanpassingen uitvoeren.’ Voor deze en andere aanpassingen aan de N217 zijn in de tussentijd ontwerpen gemaakt. Voor de uitvoer ervan loopt nu een Europese aanbesteding. De aannemer die de gunning krijgt, kan dan al in 2022 aan de slag.
Naast de rotonde komen er dus nog een aantal maatregelen voor de N217. Denk aan de aanleg van een fietspad en het aanpassen van een paar kruisingen. Daarbij is ook gekeken naar plannen die andere partijen al op de agenda hadden staan. ‘De gemeente Hoeksche Waard wilde bijvoorbeeld graag een parallelweg naast de N217’, vertelt Hofmans. ‘Die is er voor een deel al, maar wordt nu verder doorgetrokken.’
Makkelijker met het openbaar vervoer
Verder vindt Rijkswaterstaat het belangrijk om te investeren in het openbaar vervoer. ‘Daarom zijn we ook in gesprek met Connexxion’, zegt Hofmans. ‘Zo kijken we bijvoorbeeld naar betere parkeervoorzieningen voor fietsen, zodat we het voor mensen makkelijker maken om over te stappen op de bus.’
‘Ook komt er een tijdelijke pendeldienst tussen Rotterdam Zuidplein en Heinenoord. Dat is dan voor reizigers een extra overstap erbij, maar er rijdt dan wel vaker een bus tussen beide plaatsen. Dat betekent dat Connexxion extra bussen beschikbaar moet hebben en ook extra chauffeurs erbij. Chauffeurs uit andere regio’s kan een mogelijkheid zijn. Connexxion is dus volop bezig met voorbereiden.’
Tunnel geschikt voor lijnbussen
‘Wat we bij Rijkswaterstaat gaan doen, is 1 van de 2 buizen van de Tweede Heinenoordtunnel geschikt maken voor lijnbussen. Die is momenteel in gebruik door agrarisch verkeer. Op dit moment voldoet die alleen aan de veiligheidseisen voor fietsers, voetgangers en agrarisch verkeer. Als er straks bussen doorheen rijden, gaan er veel meer mensen tegelijk door de tunnel en moeten zij veilig kunnen vluchten als er een ongeluk is. Extra ventilatoren blazen daarbij snel de mogelijke rook uit de tunnel. Trouwens, nood- en hulpdiensten mogen tijdens de renovatie ook altijd gebruikmaken van de Tweede Heinenoordtunnel.’
Bedrijven en bergers
Rijkswaterstaat zoekt daarnaast ook de samenwerking op met bedrijven. ‘We vragen ze om na te denken over andere manieren van werken’, legt Hofmans uit. ‘Kunnen medewerkers bijvoorbeeld structureel meer thuiswerken? Zijn vergaderingen wat vaker online te organiseren? En kan goederenvervoer slimmer gepland worden?’ Meer over de maatregelen die Rijkswaterstaat samen met het bedrijfsleven neemt, leest u in het artikel Renovatie Heinenoordtunnel: hoe kunnen bedrijven helpen de regio in beweging te houden?
Nog een andere maatregel om de doorstroming te verbeteren, is de inzet van bergers. ‘Ook al hopen we dat zo min mogelijk mensen in de auto stappen, sommige mensen kunnen gewoon niet anders’, zegt Hofmans. ‘Files willen we natuurlijk zoveel mogelijk voorkomen. Ongelukken zorgen vaak voor lange files, dus als er een ongeluk gebeurt rondom de Heinenoordtunnel, bijvoorbeeld op een van de omleidingen, dan wil je de betrokken auto’s zo snel mogelijk van de weg hebben. Daarom staan er tijdens de afsluitingen bergers stand-by, die heel snel ter plaatse kunnen zijn om de weg vrij te maken.’
Wat kunnen mensen zelf doen om de hinder te beperken?
‘Hoeveel maatregelen we ook treffen, ze hebben alleen effect als we allemaal nadenken over ons reisgedrag en dat aanpassen’, zegt Hofmans. ‘Iedereen kan zijn steentje bijdragen. Laat de auto zoveel als kan staan. Kies als dat mogelijk is vaker voor de fiets of het openbaar vervoer, of een combinatie daarvan. Thuiswerken is ook voor veel mensen een goed alternatief, zo hebben we geleerd tijdens de coronacrisis.'
'En moet u tijdens de werkzaamheden tóch met de auto de weg op? Check dan vooraf uw route en de actuele reisinformatie via de pagina Planning en aanpak van de A29: renovatie Heinenoordtunnel, de website van Rijkswaterstaat Verkeersinformatie of de website vanAnaarBeter.nl. We moeten het samen doen; Rijkswaterstaat kan het niet alleen. Samen houden we de regio in beweging.’