VOICE-OVER: Ruim negenduizend medewerkers van Rijkswaterstaat werken aan het beheer van onze wegen en wateren. Nathalie houdt zich bezig met het tegengaan van verzilting, ofwel de toename van het zoutgehalte van onze meren, kanalen en rivieren. (In gele letters verschijnt de beeldtekst: Ingezoomd. Nathalie van Veen staat bij stuwcomplex Hagestein:) VREDIGE MUZIEK NATHALIE VAN VEEN: Iedereen wil zoet water uit de kraan en ook zoet water in het slootje voor hun deur. Binnen mijn werk draag ik een beetje bij aan dat dat ook zo kan blijven. (Samen met een collega wandelt ze over een soort loopbrug bij de stuw.) DE VREDIGE MUZIEK SPEELT VERDER Zoet water is nodig voor drinkwater, maar ook landbouw en natuur, dus ik probeer het zoete water zo te sturen dat de drinkwaterinnamepunten zoet blijven. (Het stuwcomplex vanuit de lucht.) We zijn hier bij stuw Hagestein en daar doe ik onderzoek naar: wanneer de inzet van stuw Hagestein nodig is voor verziltingsbestrijding. Ik onderzoek voornamelijk de verzilting op de Lek. Het zout dringt hier op vanuit zee en er is een drinkwaterinnamepunt bij Bergambacht, en ook waterschappen gebruiken het water. Dus als het zout te ver komt, kan dat schadelijke gevolgen hebben voor natuur, drinkwater en landbouw. In een droge periode voeren we in principe geen water door bij Hagestein, dat is om de waterstand aan deze kant zo hoog mogelijk te houden, voor onder andere de scheepvaart. Maar als het echt nodig is, dus als de verzilting te ver de Lek op komt, dan zetten we dus hier de cilinderschuif open als een soort tegendruk voor het zoute water. Deel van het onderzoek is om te kijken hoeveel water we precies moeten doorvoeren hier bij Hagestein om dus zo min mogelijk waterstand te verlagen hier bovenstrooms en toch voldoende water te hebben om de verzilting tegen te gaan. (Nathalie fietst over een fietspad langs het water.) RUSTIGE MUZIEK Ik kom op veel plekken met de vouwfiets. Ik houd er gewoon van om buiten te zijn en in de natuur te zijn. Dat kan op de vouwfiets heel makkelijk, want dan kan je ook treinreizen makkelijk combineren met fietsen en ja, die kan overal mee naartoe. (De zon schittert op het water.) Omdat we dus continu willen weten hoe zout het water is, hebben we als Rijkswaterstaat ongeveer vijftig vaste meetpunten en die liggen in het IJsselmeer, maar ook in onze kanalen en onze rivieren, en één ervan staat hier. (Ze stapt een hek door naast een binnenvaartschip en takelt iets op uit het water.) DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER Dit is een geleidbaarheids- en temperatuursensor en daarmee berekenen we de chlorideconcentratie van het water hier bij Kinderdijk. De chlorideconcentratie zegt eigenlijk hoeveel zout er in het water zit. We takelen hem op om hem schoon te maken of om hem te vervangen. (Nathalie opent de deurtjes van een metalen kast.) Dus de data komen in dit kastje binnen en worden dan met deze antenne verstuurd naar het rekencentrum. (Ze vertrekt. Even later stapt ze via een draaideur het kantoor van Rijkswaterstaat binnen. Nog wat later zit ze achter een computer.) DE RUSTIGE MUZIEK WORDT LEVENDIGE MUZIEK
Voldoende en schoon zoet water
Een belangrijke taak van Rijkswaterstaat is zorgen voor een goede waterkwaliteit van grote rivieren, meren, de Noordzee en de Waddenzee. In een periode van droogte en weinig aanvoer van water kan de waterkwaliteit afnemen.
Samen met andere waterbeheerders in Nederland en Europa werken we aan voldoende en schoon water dat gebruikt kan worden door drinkwaterbedrijven, de landbouw, de visserij en de industrie. Water dat ook geschikt is voor natuur en recreatie.
Blauwalg en botulisme
Als minder water door de grote rivieren stroomt en het warm weer is, neemt de kans op een slechtere waterkwaliteit toe. In het water kunnen bacteriën ontstaan die botulisme (een vergiftiging door botulinetoxine, waaraan vooral watervogels en vissen sterven) veroorzaken.
Ook zorgt warm water voor een toename van blauwalg. Hier kunnen mensen en dieren ziek van worden. Het kan ook vissterfte en stank veroorzaken. Dit water is dan ook ongeschikt om landbouwgronden mee te beregenen. Door hogere watertemperaturen kan ook zuurstoftekort in het water ontstaan. Ook hierdoor kunnen vissen sterven.
Zwemmen in buitenwater
Wilt u zwemmen in buitenwater? Kijk dan eerst waar u veilig kunt zwemmen.
Check de landelijke zwemwatersite voor veilige zwemplekken
Verzilting
Als de grote rivieren weinig water afvoeren, kan er verzilting ontstaan. Op plaatsen waar rivieren in zee uitmonden of bij sluizen kan het zoute zeewater dan ons land makkelijker binnendringen. Er is namelijk minder water beschikbaar om tegendruk te geven aan het indringende zoute water.
Verzilting is nadelig voor landbouw, industrie, (drink)waterbedrijven en de natuur
Rijkswaterstaat neemt maatregelen om verzilting te beperken. Waar mogelijk sturen we met onze sluizen en stuwen meer zoet water naar plekken waar het zoute water binnendringt.
Zo vormt de Nieuwe Waterweg bij Rotterdam bijvoorbeeld een open verbinding met zee. Bij een laag waterpeil stroomt het zoute water dieper landinwaarts. Door de Haringvlietsluizen te sluiten, stroomt meer zoet water naar de Nieuwe Waterweg bij Rotterdam en beperken we de verzilting.
Ook via zeesluizen kan tijdens het schutten van schepen zout binnendringen. Daardoor verzilt het zoete water in de omgeving van de sluizen.
Daarom zetten we bijvoorbeeld de Irenesluis open om water uit de Lek naar het Amsterdam-Rijnkanaal te sluizen. Dit zorgt ervoor dat het binnendringende zeewater bij IJmuiden beperkt wordt. In het Amsterdam-Rijnkanaal is een ‘bellenscherm’ geplaatst. De luchtbelletjes vanaf de bodem vormen een scherm die het verzilte en het zoete water scheidt.
Bekijk de video over het tegengaan van verzilting.
Video aanleg Bellenscherm
In onderstaande video is te zien hoe het bellenscherm in het Amsterdam-Rijnkanaal wordt geplaatst en wordt uitgelegd hoe het scherm werkt.