Doelen en resultaten

(Over een fietspad bij de Heinenoordtunnel wandelt Fiona, Rijkswaterstaatreporter:) OPGETOGEN MUZIEK FIONA: Ik sta hier bij de Heinenoordtunnel in de A29. De afgelopen twee jaar kon je hier meekijken met de complete vernieuwing van deze belangrijke verbinding voor de Hoeksche Waard en de havens van Rotterdam en Antwerpen. En terwijl ze binnen de laatste werkzaamheden afronden, mogen wij voor de allerlaatste keer een kijkje nemen. LEVENDIGE MUZIEK (Fiona heeft veiligheidskleding aan en loopt over de verlaten snelweg naar de tunnel.) Als je door de tunnel heen rijdt, dan valt het je misschien niet meteen op, maar er is hier dus keihard gewerkt. Heel veel vond plaats achter de wanden en buiten de tunnel, maar wie goed oplet, ziet ook in de tunnel zelf genoeg nieuws. (Ze loopt verder langs een tunnelwand.) Zo repareerden we de betonnen tunnelwanden, vervingen we alle ventilatoren en brachten we deze platen aan, 2.400 stuks! Tel maar na. (Fiona staat in de lege tunnel.) Kijk je naar boven, dan zie je nieuwe verlichting, nieuwe matrixborden en 24 nieuwe camera's. Ja, en als je nou denkt: wat rijdt dat lekker. Dat kan kloppen, want we vervingen ook het asfalt. OMROEPSTEM: Vergeet je niet iets? FIONA: O ja, natuurlijk! We vervingen ook 40 luidsprekers per tunnelbuis. (In de tunnel werken nog enkele mensen.) Dit is eigenlijk nog maar een klein deel van het werk dat gedaan is. Verreweg de meeste vernieuwingen zijn voor jou als weggebruiker onzichtbaar of vallen niet op. Achter mij wordt de laatste hand gelegd aan de zinkvoegen. En ook vervingen we de waterafvoer en de pompen. De hulppostkasten en de vluchtdeuren zijn ook nieuw, net als 120 pictogrammen, die je begeleiden naar... Het gloednieuwe middentunnelkanaal. En Irene, daar kun jij me alles over vertellen. Waarom bouwden we een middentunnelkanaal? (Irene Schnieders, projectmanager Rijkswaterstaat:) IRENE SCHNIEDERS: Een van de redenen is veiligheid. Hiermee kun je nog veiliger vluchten dan voorheen. Eerst stonden hier betonnen barriers. Via die barriers kon je vluchten naar of de andere tunnelbuis of de tunnel uit. Nu heb je een aparte ruimte, waar je geen last hebt van rook, mocht er brand zijn, of andere zaken. Mogen we even binnenkijken? -Zeker, dat gaan we even doen. (Irene opent een deur en stapt met Fiona het middentunnelkanaal door.) Even, wat een gi-gantisch lange gang is dit. Je kunt hem wel vergelijken met een flatgebouw. En jullie hebben hem razendsnel gebouwd, toch? IRENE: Ja, dit hebben we in 7,5 dag gedaan. Het zijn allemaal prefab elementen. Dat betekent dat het in de fabriek al is gemaakt. Ze stonden allemaal op de bouwplaats, met al sparingen voor de vluchtdeuren, voor de hulppostkasten en alles er al in, en toen werden ze hiernaartoe gebracht. Per stuk zijn ze 37 ton, dus dat zijn 84 enorme elementen. Jeetje, wat een werk. -Dat kan alleen doordat er geoefend is. Van tevoren hadden we een mock-up, een een-op-eenschaalmodel, en daar is geoefend: hoe worden die dingen opgepakt en hoe moeten ze straks weggezet worden? Daardoor kon het zo snel. Dit middentunnelkanaal heeft naast dat het een vluchtroute is, nog een andere functie. Mag ik even boven kijken? -Dat mag ook. GEERT QUICKEN: Kijk, Fiona, we staan nu in de dienstgang. (Geert Quicken, projectdirecteur Savera III:) Hier zie je de kabelwegen en de kabels. Er is ongeveer 200 kilometer aan kabels en leidingen aangelegd. Daarnaast zie je hier allerlei kasten staan voor de besturingen van de installaties van de tunnel. FIONA: Ik begreep dat deze ruimte ook een hele grote rol heeft gespeeld bij het beperken van de hinder, hoe zit dat? Toen het middentunnelkanaal gereed was, dus die wanden stonden, hadden we hier een besloten ruimte waar wij konden werken, terwijl het verkeer door de tunnel ging. Dus voor al deze kabels konden we voorbereidingen treffen, zodat de afsluitingen minder lang hoefden te duren. Dus het hele verkeer kan gewoon blijven doorgaan dan? Jazeker. -Handig. (Ze stapt met Geert Quicken een volgende ruimte binnen.) FIONA: We staan hier in de technische ruimte van een van de twee dienstgebouwen. Alle systemen die de tunnel aansturen, die zijn ook vervangen. Hoe hebben jullie dat aangepakt? Rijkswaterstaat heeft ervoor gekozen om zo weinig mogelijk hinder te veroorzaken voor de weggebruikers. Dat betekent dat wij alle nieuwe installaties parallel hebben opgebouwd. Dus we hebben eerst alle nieuwe installaties gebouwd en getest en in bedrijf gesteld. Dat is veel meer dan dat je hier ziet, want er zit ook heel veel software in, manjaren software. Toen dat allemaal goed werkte, goed getest was, hebben we ze in bedrijf genomen, de nieuwe installaties, en vervolgens de oude installaties gedemonteerd. (Fiona loopt weer buiten.) FIONA: Weet je wat zo leuk is? De tunnel is niet alleen gerenoveerd, hij heeft ook een upgrade gekregen. Kijk maar eens naar de lichtroosters hier, die zijn vernieuwd en die zorgen ervoor dat je als weggebruiker de overgang van het licht naar het donker heel geleidelijk en prettig ervaart. Ook konden we op sommige gebieden verduurzamen. Zo is er ledverlichting geplaatst, is het asfalt deels gerecycled en het allermooiste is dat 100 procent van deze tunnel draait op Nederlandse, groene stroom. (Ze staat met Geert en Irene in de tunnel.) Na jaren van voorbereiding en twee jaar van uitvoering is de renovatie nu klaar. Hoe is dat voor jullie? Geert? Ik ben ontzettend trots op het hele Savera-team. Als je ziet wat ze gepresteerd hebben in een heel korte tijd, dat is bijna onmogelijk, die hebben keihard allemaal gewerkt. Wat daarbij komt, is ook nog de samenwerking met alle stakeholders, met Rijkswaterstaat en de omgeving, die was hartstikke goed. En voor jou, Irene? -Ik herken dat helemaal. Er is keihard gewerkt. Samen hier buiten in de voorbereiding. We hebben echt iets moois opgeleverd. Ja, jeetje, jullie hebben echt zo hard gewerkt. Er is hier zo veel gebeurd. Maar ik wilde nog wat vragen voor de weggebruiker, want zijn zij nu verlost van afsluitingen? De renovatie is klaar, dus wat dat betreft, zijn die grote afsluitingen geschiedenis. Maar natuurlijk blijft er onderhoud en zal de tunnel af en toe dichtgaan, maar niet meer zo groot als dit. De tunnel kan er nu weer tientallen jaren tegenaan. Echt geweldig. Ik vond het ontzettend leuk om al die tijd met jullie mee te mogen kijken. Dus dank je wel daarvoor. -Graag gedaan. (De tunnel en de Oude Maas erboven vanuit de lucht.) FIONA: Bij de Heinenoordtunnel zijn we nu dus bijna klaar, maar in de rest van Nederland zijn we eigenlijk pas net begonnen. Zo renoveren we de komende jaren in Zuid-Holland nog eens zeven tunnels. Dat is nodig, want delen van onze infrastructuur zijn al flink op leeftijd en niet berekend op het toegenomen en zwaardere verkeer, en het veranderende klimaat. Daarom voert Rijkswaterstaat de komende jaren groot onderhoud uit aan tunnels en bruggen, maar ook aan sluizen, viaducten en wegen. Houd daarom de werkzaamheden op jouw route goed in de gaten en check voordat je de weg opgaat: rwsverkeersinfo.nl. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Renovatie Heinenoordtunnel: rijkswaterstaat.nl/renovatieheinenoordtunnel. Renovatie andere tunnels Zuid-Holland: rijkswaterstaat.nl/tunnelrenovaties-zh. Groot onderhoud de komende jaren: rijkswaterstaat.nl/onderhoudzuidholland. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2024.) OPGEWEKTE MUZIEK GEVOLGD DOOR STILTE

(Beeldtekst: Nieuwe energievoorziening voor Heinenoordtunnel, van 4 voedingen naar 2. Fiona:) LEVENDIGE MUZIEK FIONA: Het is bijna 12 uur 's nachts. En iedereen hier is op weg naar de Heinenoordtunnel. Die wordt namelijk in 2023 en 2024 volledig gerenoveerd. Maar de voorbereidingen, die worden nu al getroffen. En dat gebeurt dus allemaal 's nachts, zodat wij overdag zo min mogelijk hinder daarvan ondervinden. Succes, hè! (Gehuld in oranje veiligheidskleding en met een witte helm op loopt Fiona naar een man:) DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER Theo, wat gebeurt hier vannacht? THEO VAN MARIS: Dan gaan we, de voeding gaan we beetpakken als eerste. Het kloppend hart van de tunnel, zeg ik dan altijd. We hebben hier te maken met vier voedingen en noodstroomaggregaten die op diesel draaien. En we gaan terug naar twee voedingen zonder dieselaggregaten. Je gaat over naar een nieuwe energievoorziening. Wat was er mis met de oude? Nou, op zich was er niks mis met de oude. Maar we gaan hier alle tunneltechnische installaties vervangen. Ja, en dat was de aanleiding om de energievoorziening ook beet te pakken. En noodstroomaggregaten gebruiken dus diesel. En daar willen we vanaf, en dat kan. Ja, en je zei het al, jullie gaan dus van vier punten naar twee punten. Is dat dan aan de noord- en de zuidkant? Ja, dat heb je goed gezien. We voeden dan de Heinenoordtunnel vanaf de noordzijde en als de voeding van de noordzijde uitvalt, gaan we automatisch over op de voeding van de zuidzijde. Kijk, dus dat vangt elkaar mooi op. Maar wat nou als allebei de kanten tegelijkertijd uitvallen? Nou, die kans is wel heel klein. Maar ook daar hebben we rekening mee gehouden. Als dat gebeurt, dan blijven de computersystemen op de batterijen draaien. De wegverkeersleider krijgt een signaal dat de voedingen zijn uitgevallen, en dan heeft hij de tijd om de tunnel af te sluiten. Kijk, zodat iedereen veilig de tunnel kan verlaten en niemand er meer in komt. En dan hopen we dat zo snel mogelijk de voeding terugkeert, dat we weer naar een normaal bedrijf kunnen en dat de tunnel weer open kan. (Fiona en een andere man lopen op een snelweg.) DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER Jan, een hele nieuwe energievoorziening klinkt ingewikkeld. Wat komt daar allemaal bij kijken? JAN HOLSTEIJN: Minimaal twee maanden voorbereiding. Onder andere een gestuurde boring, er is een buis onder de oude Maastunnel gemaakt. Nieuwe hoogspanningskabels. We hebben inkoopstations, een voorziening waar de energieleverancier binnenkomt met zijn kabel, zet twee transformatoren neer en we leggen de kabel naar de tunnel. Die hebben we de afgelopen week getest, zodat we vanavond kunnen schakelen en om kunnen gaan. Jeetje, dus helemaal een nieuwe buis die onder de Maas door loopt. Maar wat gaan we er nou van merken als straks alles wordt omgezet? Als het goed is, merken we er niks van. Want hier staat een dieselaggregaat. Op het moment dat wij de spanning van de tunnel af halen, start het aggregaat direct op en neemt de tunnel over. En dan draaien we op een noodstroomaggregaat. Dus geen flikkerende lampjes en zo? -Nee. Als wij ons werk goed hebben gedaan, en daar ga ik van uit, want alles is getest, dan lopen we rustig de tunnel in met volle licht. We gaan het zien. -Ja. (Een man opent een deur met een badge. Fiona volgt hem in een verlichte ruimte.) DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER FIONA: Marco, hier gaat het straks gebeuren. Is het niet ook een beetje spannend? MARCO DRAAK: Ja en nee. Als je de voorbereiding maar goed hebt gedaan, dan valt het mee. Maar ja, spannend. Het is apparatuur, die is allemaal ver over de levensduur. Ja, we hebben het wel getest. Maar het kan altijd fout gaan, het blijft techniek. Ja, precies. Maar die kans is heel klein. -Die kans is klein. Oké. Nou, ik ben heel benieuwd hoe dat gaat. Ik ga terug naar de tunnel. (In de tunnel zijn mensen druk aan het werk.) Kom 's kijken. -Wat is er? We zijn succesvol omgeschakeld naar de nieuwe energievoorziening. Is het gelukt? -Alle lichten blijven branden. Alles brandt nog. -Geweldig. Het is dus helemaal goed gegaan. Het licht brandt nog en ze blijven branden. Top gedaan. (Fiona loopt met Jan in de tunnel.) Jan, de echte tunnelrenovatie, die is in 2023 en 2024. En waarom dan nu al die nieuwe energievoorziening? Dat doen we om ruimte te gaan maken in de oude dienstgebouwen, daar zit de bediening. Die gaan we leegmaken, daar komen de nieuwe installaties in te staan. En dat kunnen we op deze manier doen. -Je bent aan het opruimen? En ruimte aan het maken voor de nieuwe installaties die er in '23, '24 in gaan, ja. Hé, en wat gebeurt hierachter allemaal? Daar doen we een thermische hechtproef. -Een thermische hechtproef? Ja, een thermische hechtproef. We warmen op tot 1.350 graden. 1.350 graden? -Ja. Dan moeten we maken dat we wegkomen. Ja, lijkt me wel verstandig, ja. -Oké, maar voordat we dat doen, kun je me nog vertellen wat er nog meer gebeurt vannacht? We doen een proef met de barriers, de betonnen constructie aan het weghalen, om te zien hoelang dat duurt, kunnen we daar weer de planning op gaan maken. We zijn met ventilatoren bezig, die worden vervangen. En ja, een stuk echt aan het voorbereiden en aan het onderzoeken hoe we straks snel en goed voorbereid de tunnel in kunnen. FIONA: Een hoop verschillende dingen. En je kan daar ook allemaal van leren voor de volgende afsluitingen. Een soort lessons learned die we hier nu doen, ja. Wil je meer weten over de renovatie? Bekijk dan de animatievideo 'Wat gaan we doen en wanneer?'. En kijk ook op rijkswaterstaat.nl/ renovatieheinenoordtunnel. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Ga naar: rijkswaterstaat.nl/renovatieheinenoordtunnel. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2022.)