Deltaprogramma: waterveiligheid, zoetwater en ruimtelijke adaptatie

De zomers waren droog en hitterecords werden gebroken, terwijl we ook te maken kregen met stort- en hoosbuien zoals in Limburg (en de Ardennen in België en de Eiffel in Duitsland). De gevolgen bleven in Nederland beperkt tot economische schade.

Maar het is duidelijk dat het noodzakelijk is dat Nederland zich goed voorbereidt op de gevolgen van klimaatverandering en daarom staat de uitvoering van het werk aan de delta centraal.

Doelen Deltaprogramma

De overheid wil een watersnoodramp zoals in 1953 of de overstroming van rivieren, zoals in de jaren 90 dreigde, voorkomen. Nederland moet zich voorbereiden op de gevolgen van een stijgende zeespiegel, een dalende bodem, stijgende temperaturen en een grotere dynamiek in neerslag (het wordt droger en natter). 

In het Deltaprogramma zijn de plannen hiervoor beschreven. De doelen van het Deltaprogramma zijn:

• Nederland nu en in de toekomst beschermen tegen overstromingen.
• Zorgen voor voldoende zoetwater omdat er in de zomer soms te weinig van kan zijn.
• De inrichting van het land klimaatbestendig maken.

Bij een overstroming kan 60% van Nederland onder water komen te staan

Uitvoering Deltaprogramma

Het Deltaprogramma is een nationaal programma. Rijksoverheid, provincies, waterschappen en gemeenten werken erin samen. Ook maatschappelijke organisaties zijn bij het Deltaprogramma betrokken zoals bedrijven en organisaties met veel kennis over en belang bij water.

Al deze partijen werken samen aan het klimaatrobuust maken van Nederland. In het Deltaprogramma 2024 wordt steeds de voortgang daarvan gemeld. Op de website Deltaprogramma 2024 vindt u de voortgang in het kort.

Deltaprogramma 2024

Het Deltaprogramma 2024 is op Prinsjesdag 2023 aangeboden aan de Tweede Kamer, samen met de begroting van het Deltafonds. Van 2018 tot 2023 kregen we te maken met zeer afwisselende weersomstandigheden.

De Deltaprogramma’s van 2014 tot en met 2024 zijn terug te vinden op de website Deltacommissaris.

Deltacommissaris

Met ingang van 1 december 2023 volgt Co Verdaas Peter Glas op als deltacommissaris. De commissaris zorgt er onder andere voor dat alle plannen op tijd klaar zijn en stimuleert samenwerking van alle partijen en de uitvoering gebeurt zoals afgesproken.

Deltabeslissingen

In de editie van het Deltaprogramma 2015 heeft de Deltacommissaris aan het kabinet geadviseerd om 5 deltabeslissingen genomen die tot nu toe de basis vormen (zie links naar websites hieronder) In:

• Deltabeslissing Waterveiligheid
• Deltabeslissing Zoetwaterstrategie
• Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie
• Deltabeslissing IJsselmeergebied
• Deltabeslissing Rijn-Maasdelta

Maar het klimaat blijft veranderen en ook de bevolking en de economie veranderen. Het Deltaprogramma kijkt vooruit voor welke opgave Nederland gesteld staat en met welke andere ontwikkelingen daarbij het rekeninghouden moet worden.

In oktober 2023 heeft het KNMI de nieuwe klimaatscenario’s gepubliceerd. Ook is door het Deltaprogramma het Kennisprogramma Zeespiegelstijging gestart om te onderzoeken welke opgaven de zeespiegelstijging voor Nederland met zich meebrengt en wat mogelijke oplossingen er zijn.

Dit programma, dat in 2026 afgerond wordt, publiceerde in november 2023 een tussenbalans. Er wordt door het Deltaprogramma nu ook gewerkt aan de voorbereiding van fase 3 (2028-2033).

Hiervoor worden op basis van de nieuwe klimaatscenario’s en resultaten van het kennisprogramma Zeespiegelstijging en maatregelen die door het Deltaprogramma al zijn genomen de deltabeslissingen en voorkeursstrategieën heroverwogen. Hierbij wordt rekening gehouden met andere transities zoals energie, woningbouw, landbouw en natuur die op dit moment spelen.