(Een animatie. Een grote O verschijnt en wordt dan aangevuld met: Zit dat zo! Voice-over:) OPGEWEKTE MUZIEK VOICE-OVER: Je had het waarschijnlijk niet eens in de gaten maar midden op de A2 ligt een dijk, de Diefdijk. Ja, en die ligt er al even: al sinds 1277. En niet zonder reden want het water hier stroomt snel over naar daar. Zie je wel? Deze betonnen balken van de Diefdijk voorkomen dat. De laatste keer dat het nodig was, was in 1995. 250.000 mensen moesten evacueren door het stijgende water. (Auto's in de file.) Om ervoor te zorgen dat alles goed werkt als dat nodig is testen we de dijk om de twee jaar met een proefsluiting. 's Nachts, zodat de automobilist er zo min mogelijk last van heeft en ze in het westen met een gerust hart kunnen slapen. (Een hond kijkt slaperig op.) Fijn, hè? (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op www.rws.nl/hoogwater. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2018.)
Waterkering Diefdijk
Voor de veiligheid van ons land is het belangrijk dat de dijken goed op orde zijn. Daarom test Rijkswaterstaat samen met Waterschap Rivierenland 1 keer per jaar de coupure in de Diefdijk in de A2 ter hoogte van Everdingen. Het ene jaar in noordelijke rijrichting en het andere jaar in zuidelijke rijrichting.
Een coupure is een opening in de dijk, die bij hoogwater wordt dichtgezet. Tijdens de oefening wordt de A2 voor 1 nacht afgesloten ter hoogte van Everdingen.
Diefdijk
De opening in de Diefdijk is een primaire waterkering en gaat dwars over de A2. Bij naderend hoogwater op de rivieren wordt deze kering dichtgezet.
De Diefdijk is onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, het is de dijk die de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden beschermt tegen overstromingswater van uit het oosten. Zou ergens in de Betuwe tijdens hoogwater een dijk van de grote rivieren doorbreken, dan moet de Diefdijk voorkomen dat de overstroming zich verder in westelijke richting kan verplaatsen. Voorwaarde daarbij is dat het ‘gat' in de Diefdijk, waar de A2 doorheen loopt, wordt afgesloten.
3 betonnen balken
1 balk is 30 m lang, 1 m hoog en weegt 75 ton
De afsluiting van de Diefdijk gebeurt met 3 betonnen balken die dwars over de rijbanen op elkaar worden gelegd. Op elkaar gestapeld hebben zij de hoogte van de Diefdijk. De balken zijn 30 m lang en 1 m hoog en voorzien van rubberen strips, ten behoeve van een waterdichte afsluiting.
Een balk weegt ongeveer 75 ton. Ze liggen ter plekke opgeslagen op het viaduct over de A2, de vaste opbergplek voor deze balken. 2 telescoopkranen zorgen ervoor dat ze een voor een vanaf het viaduct worden opgestapeld tot de gewenste hoogte.
Diefdijk in werking
De sluiting van de coupure Diefdijk, en dus de A2, gebeurt als er een reële dreiging is dat een dijk in Gelderland doorbreekt en een overstroming van de Betuwe eraan zit te komen. Deze kans is zeer klein en volgens de norm 1 op de 150 jaar.
Het is dan ook nog nooit voorgekomen dat de Diefdijk in verband met hoogwater gesloten moest worden. Ook in 1995, toen er sprake was van extreem hoogwater, is de coupure niet gesloten. Wel zijn in dat jaar ruim 250.000 mensen uit de Betuwe uit voorzorg geëvacueerd.
UNESCO werelderfgoed
De Nieuwe Hollandse Waterlinie is op 26 juli 2021 uitgeroepen tot werelderfgoed door UNESCO. De Hollandse Waterlinies bestaan uit de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. Ze vormen een verdedigingssysteem dat zich over 200 km uitstrekt. De Diefdijk en de Plofsluis zijn onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Feiten en cijfers
- De proefsluiting vindt ieder jaar plaats in 1 rijrichting.
- De nachtelijke proefsluiting vindt elk jaar in de zomer plaats.
- De sluiting gebeurt met 3 betonnen balken die dwars over de A2 op elkaar worden gestapeld.
- Deze betonnen balken zijn 30 m lang en 1 m hoog.
- 1 balk weegt ongeveer 75 ton.
- Voor de sluiting van de hele coupure staat 4 uur. Indien er bijvoorbeeld bij Culemborg een dijk doorbreekt, dient de gehele coupure binnen 4 uur dicht te zijn.
- De Diefdijk hoefde nooit gesloten te worden vanwege naderend hoogwater.
- Rijkswaterstaat oefent de sluiting van de Diefdijk al sinds 2004. Toen is deze coupure, door de verbreding van de A2, opnieuw ontworpen.