Rijkswaterstaat voor de jeugd

Rijkswaterstaat zorgt voor een groot deel van de snelwegen, tunnels, rivieren en bruggen in Nederland. Met een moeilijk woord noemen we dat ‘infrastructuur’. We zorgen ervoor dat mensen vlot en veilig over die wegen kunnen rijden en over die rivieren kunnen varen. Ook beschermen we Nederland tegen hoogwater, zodat ons land niet overstroomt.

Informatie voor kleuters

Op zoek naar een kleurplaat van een thema waar Rijkswaterstaat mee bezig is? Bekijk deze pagina met speciale informatie dat is gericht op kleuters.

Informatie voor basisschoolleerlingen

Ben je als basisschoolleerling op zoek naar een onderwerp voor jouw spreekbeurt of werkstuk? Lees en vind hier alles over Rijkswaterstaat.

Informatie voor scholieren

De projecten van Rijkswaterstaat zijn ideaal om uit te gebruiken voor een werkstuk of presentatie. Lees meer over de meest populaire projecten.

Informatie voor leraren

Rijkswaterstaat biedt leerkrachten informatie aan over de organisatie. Daarnaast zijn er ook suggesties voor educatieve schoolreisjes te vinden.

Wegen

Rijkswaterstaat beheert 3.084 km wegen

Rijkswaterstaat is in Nederland verantwoordelijk voor de snelwegen (wegen die beginnen met een A) en een aantal autowegen (wegen die beginnen met een N).

We zorgen ervoor dat onze wegen er goed bijliggen en dat ze veilig zijn. We repareren de weg als dat nodig is en zorgen ervoor dat er geen spullen op de weg liggen. We helpen ook bij een ongeval of als iemand met pech stil staat.

En we zijn ook goed voorbereid op de winter en we strooien zout op de weg als het glad is. Ook zorgen we er voor dat de sneeuw op de weg wordt opgeruimd.

Nederland was een van de eerste landen in de wereld die snelwegen ging bouwen. De eerste snelweg van Nederland was de A12 tussen Voorburg en Zoetermeer. Deze werd op 15 april 1937 geopend.

Al in 1932 stelden we een Rijkswegenplan op met wegnummers. In dat plan stond welke wegen verbeterd moesten worden en welke wegen er moesten komen. De nummers voor de wegen die in dat plan staan, zijn in de jaren 70 gebruikt voor de huidige snelwegen. Maar sommige wegen zijn uiteindelijk nooit gebouwd. Daarom is er bijvoorbeeld geen A3.

Bekijk al onze wegen

Wist je dat we ook nieuwe wegen aanleggen, bestaande wegen breder maken, tunnels aanleggen en bruggen onderhouden? Een voorbeeld daarvan is Wantijbrug in de autoweg N3. 

We vervingen daar bijvoorbeeld de bewegende delen van de brug met zwaardere stalen delen en geluiddempende onderkant. Hoe we dat deden? Dat zie je in het filmpje hieronder. Een hele klus!

(Beeldtekst: De Wantijbrug (N3) is de eerste van 13 bruggen in Zuid-Holland die wordt gerenoveerd. We vernieuwen onder meer de aandrijfinstallaties en de systemen voor bediening, besturing en bewaking.) RUSTIGE MUZIEK TOT AAN HET EIND VAN DE VIDEO (Onderdeel van de renovatie is ook het vervangen van de beweegbare brugdelen. Onder de Prins Hendrikbrug door en over het Wantij zijn nieuwe brugdelen aangevoerd. De nieuwe brugdelen zijn zwaarder dan de oude en hebben een geluiddempende onderkant.) (Voordat de beweegbare brugdelen vervangen konden worden, is de kelderconstructie versterkt, en zijn de grote tandwielen, aandrijfinstallaties en systemen vervangen. Op 17 juli 2020 begon de ruim 3 dagen durende operatie met het vrijmaken van de weg en het weghalen van portalen.) (Vanaf een ponton met een enorme hijskraan is eerst het oude brugdeel uitgehesen, en het eerste nieuwe deel op z'n plek gelegd. De hele uit- en inhijsoperatie duurde de hele zaterdag en verliep zonder problemen.) (Foto's van de brug. Op één foto staan mannen met oranje hesjes aan bij het eerste nieuwe beweegbare brugdeel, waar al een stuk vangrail op staat. Door middel van dikke, stalen kabels hangt het deel nog vast aan de enorme hijskraan. De onderkant van het stalen brugdeel heeft een felblauwe kleur.) (Beeldtekst: Een paar dagen later, 23 juli, was het andere brugdek aan de beurt. Ook dit ging vlekkeloos. De renovatie is klaar als de systemen getest zijn en de brug goed functioneert. Het vervangen van de brugdekken was een belangrijke mijlpaal in de renovatie van de Wantijbrug.) (De nieuwe stalen brugdelen kunnen net als de gerenoveerde brug weer tientallen jaren mee. Een foto van het tweede nieuwe brugdeel, dat aan de enorme hijskraan hangt. Een man in oranje veiligheidskleding ligt op z'n buik op het wegdek. Met een duimstok meet hij iets op.) (Beeldtekst: Als afsluiter de gehele operatie. Versnelde beelden van de werkzaamheden aan de Wantijbrug. Op een drijvende ponton komt de enorme hijskraan aan bij de brug. De kraan hijst het oude brugdeel uit, waarna de ponton het afvoert.) (Als de ponton later weer terugkomt, hangt aan de kraan het nieuwe brugdeel. Met behulp van een grote groep mensen in oranje veiligheidskleding wordt het deel op z'n plek gelegd. De werkzaamheden aan de brug gaan dag en nacht door.) (Wanneer het werk aan het eerste deel klaar is, verschijnt de ponton aan de andere kant van de brug. Aan de kraan hangt het tweede nieuwe deel, dat naast het eerste wordt gelegd. Ook nu werkt het team dag en nacht door, bij goed weer en bij slecht weer.) (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op www.n3werkzaamheden.nl. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2020.)

898

ecoducten en faunapassages hebben we in beheer

Bij het aanleggen van wegen kan de nieuwe weg door een natuurgebied lopen. We vinden het belangrijk om de natuur te beschermen en doen daar veel aan. 

Dieren kunnen veilig de weg oversteken via speciale dierentunnels en groene viaducten die we aanleggen. Faunapassages en ecoducten noemen we ze.

We zorgen bijvoorbeeld ook voor verlichting, die niet vervelend is voor vleermuizen (batlampen), want zij zijn gevoelig voor fel licht. Soms leggen we een nieuw stukje natuur aan. Bovendien helpen we mee om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren.

Water

Rijkswaterstaat beheert 3.540 km aan rivieren en kanalen

Naast een flink aantal wegen, is Rijkswaterstaat ook verantwoordelijk voor de grote rivieren, kanalen, meren en zeeën in Nederland. Soms maken we een rivier dieper of breder, zodat boten en schepen veilig door Nederland kunnen varen.

We zorgen met verkeersregels op het water dat varen voor iedereen veilig blijft. We beheren ook bruggen en waterkeringen (zoals dijken, sluizen en stuwen) en beschermen Nederland tegen overstromingen.

Dit is nodig, omdat een groot deel van ons land onder de zeespiegel ligt. Dat maakt ons kwetsbaar voor overstromingen. Wil je weten wat we allemaal doen? Kijk dan op de pagina Bescherming tegen het water.

Bekijk al onze rivieren, kanalen, meren en zeeën

Natuurlijk willen we je ook graag laten zien wat we allemaal doen. Als voorbeeld een paar van de grote rivieren die door Nederland stromen: de Rijn, de Maas, de Schelde en de Eems.

(Een animatie. Een schip vaart over water. Beeldtitel: Onze rivieren. Voice-over:) RUSTIGE MUZIEK VOICE-OVER: Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor de grote rivieren in ons land: de Rijn, de Maas, de Schelde en de Eems. Wij letten op de waterstanden en waterkwaliteit bewaken de natuur in en om het water en zorgen voor vlotte en veilige scheepvaart. Omdat de rivieren niet alleen door Nederland stromen werken we samen met andere landen. Rijkswaterstaat bewaakt 24 uur per dag de waterkwaliteit in de rivieren op 170 plekken in het land. Als er iets mis is, waarschuwen we de waterschappen en waterleidingbedrijven. Behalve op waterkwaliteit letten we ook op de waterstanden. Soms zorgen regenbuien of gesmolten sneeuw voor zo veel water in de rivieren dat ze buiten hun oevers treden. De afgelopen jaren hebben we daarom meer ruimte gecreëerd in de uiterwaarden en samen met de waterschappen de dijken verstevigd. Rijkswaterstaat zorgt er met de Inspectie Leefomgeving en Transport voor dat mensen en bedrijven zich aan de wet houden. Zo mogen fabrieken niet zomaar hun afvalwater in de rivier lozen. In lange droogteperiodes is de waterstand in de rivieren soms zo laag dat er dingen misgaan. Schepen kunnen vastlopen en de waterkwaliteit gaat achteruit. Samen met de waterschappen proberen we de schade dan te beperken. Bijvoorbeeld met een tijdelijk verbod om land te besproeien. Met bellenschermen voorkomen we dat zout water uit zee de rivieren in stroomt. Alle rivieren in Nederland monden uit in de zee. Ook daar let Rijkswaterstaat op de veiligheid. We onderhouden bijvoorbeeld de duinen onze belangrijkste bescherming tegen de zee. Rivieren zijn belangrijk, voor de scheepvaart en de natuur om te recreëren, voor ons drinkwater en voor de afvoer van overtollig water. Als wij goed voor onze rivieren zorgen, zorgen zij goed voor ons. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op www.rws.nl/rivieren. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2020.)

90.213

km² oppervlaktewater (zoals rivieren en meren) hebben we in beheer

Maar dat is nog niet alles wat we doen. Rijkswaterstaat zorgt namelijk ook voor voldoende schoon en gezond water in onze rivieren, meren en zeeën.

Dat betekent water zonder afval, dat geschikt is om drinkwater van te maken en waarin planten en dieren kunnen leven.

Ook controleren we het zwemwater. Als je in natuurwater gaat zwemmen, wil je natuurlijk wel dat het schoon is en er geen blauwalgen in zitten, waar je ziek van kunt worden.

Het 21 km lange Noordzeekanaal is tussen 1865 en 1876 helemaal met de hand uitgegraven

Weginspecteurs

Je hebt ze misschien wel eens gezien: de mannen en vrouwen met hun grote, gele auto’s op de snelweg. Dit zijn onze weginspecteurs.

Mobiel verkeersleiders

De mobiel verkeersleiders vind je op het water. Zij varen in stoere boten op rivieren, kanalen en meren om te helpen als er iets gebeurt op het water.

Korte geschiedenis van Rijkswaterstaat

Rijkswaterstaat is al in 1798 opgericht, onder de naam Bureau voor den Waterstaat. In 1848 kreeg de organisatie zijn huidige naam Rijkswaterstaat. Omdat auto's nog niet uitgevonden waren en we daarvoor nog geen wegen aanlegden, heten we geen Rijkswegenstaat. Rijkswaterstaat was alleen verantwoordelijk voor de rivieren, kanalen, waterkeringen en polders.

In de 19e eeuw kregen we meer taken. We ontwikkelden onder andere spoorwegen voor treinen en bouwden en onderhielden bruggen en wegen voor auto's.

Rijkswaterstaat beheert 1.136 bruggen

In de Tweede Wereldoorlog (1940 - 1945) zijn veel bruggen, viaducten en dijken kapot gemaakt. Na de oorlog werkten we hard om dit te repareren. Maar we wilden meer doen en breidden het aantal wegen uit en verbonden ze onderling met elkaar.

In 1945 was er nog maar 100 km weg in Nederland, in 1965 was dat al 600 km

In 1953 werd Nederland getroffen door de watersnoodramp. Veel dijken braken, omdat ze het hele hoge water uit de Noordzee niet aankonden. Grote delen van Nederland kwamen onder water te staan. Veel mensen hebben dat niet overleefd. De schade aan onder andere huizen en wegen was heel erg groot.

We willen niet dat zo’n ramp nog een keer gebeurt. Daarom besloten we de Deltawerken te bouwen. Dat zijn waterkeringen, die het water tegenhouden waar het nodig is. Op die manier is het land achter de Deltawerken beschermd tegen hoogwater. Zo kunnen mensen er veilig wonen.

Vanaf de jaren 60 groeide het aantal auto’s en gingen mensen er steeds vaker op uit. Rijkswaterstaat nam daarom maatregelen om het verkeer veiliger te maken. Vandaag de dag is het verbeteren van wegen nog steeds een belangrijke taak van Rijkswaterstaat, net als bescherming tegen hoogwater.

Wil je meer weten over de geschiedenis van Rijkswaterstaat? Kijk dan op de pagina Onze historie.

Rijkswaterstaatquiz

Wat weet jij allemaal al van Rijkswaterstaat? Test je kennis en doe de Rijkswaterstaatquiz!

Stel je vraag

Heb je een vraag aan ons? Vul dan het contactformulier in.